(G-azp, AN-gip ap. GteErd 189
; Dv(V)). Desgracia, desdicha.v. zorigaitz, zorigaizto. Tr. Documentado en textos vizcaínos desde principios del s. XIX. A lo largo del s. XX se va extendiendo a autores guipuzcoanos e incluso a algunos septentrionales, como Mirande, Mattin (zoritxarrean ) o Xalbador (zoritxarreko ). En DFrec hay 80 ejs., todos, menos 1, meridionales.
Ai, bada --ziñoen-- / gure zoritxarra!ZavFabRIEV 1907, 529.
Badira [kofradijak] etxeentzat eta ganadubentzat legez, ujolentzat, arrijarentzat eta beste zoritxarrentzat. UrDial 67 (It doakabe, Dv helkari, Ip dohakaitz).
[Azkana] eldu baino len / asten dira emen / igaroten zori txarra. AzcPB 215.
Bizitza onetako zoritxar, preminak eta estutasunak. ItzAzald 36.
Euren zoritxarraz itzal da motel, naibagez beterik egozanean. EchtaJos 269.
Zure ondotik aldendua bizitzeko zoritxar ikaragarriak ez nazala jo. ArgiDL 55.
Emanen zaiolako bakoitzari berea, edo zoriona, edo zoritxarra. InzaAzalp 81.
Zoritxar berri onek, gurasoen zain-yoa mintzenago du. OrMi 113.
Neure ortuban umotu dira / zoritxarraren ematxak. LauxBBa 82.
Zoritxar andiren bat jazo ete yako. Otx 142.
Estaduaren jopu izatea langillearentzat zori txarra da. EguzkGizAuz 89.
Ez indarrik, ez begirik ezpaititut ta enaiz nere buru: zoritxar bikoitza, ziñez. ZaitSof 119.
Zure zoritxar beltza oraintxe kontatu didate. NEtxNola 19.
Iñoiz itzal ortatik aldegiteko zoritxarrik bazenu. Munita 154.
Zoritxar haatik! Galgarri bait da geza beste edozein baiñoago. MdePr 306.
Zori-txarra gitxien uste danian etorri oi da ate-joka edonora. BilbaoIpuiB 211.
Zoritxar bardintsuaren erkide ta tarteko dirala. ErkiagBatB 192.
Galairik zelebratuenak hartu zuen andre gai. Hori izan zen bere zoritxarra. Lehen lorea zena, orain orbela da. ArtiTobera 284.
Soldaru-etxe artan gaua pasatzea zoritxar gorria iruditzen. AnabAprika 66.
Bera zala maitte bixen zoritxar guztian kulpagarrixa. EtxbaIbilt 489.
Zoritxararren aundia!LabSuEm 182.
Zoritxar aski ba dut zurekin topo-egiña. BerronKijote 211.
Guk gauza oiek zer ziran ezertxo ez genekian, gero jakiteko edo ikasteko zori txarra izan bagenduan ere.JAzpiroz 146.
Guztion aurrian ditugu berak ekarri dauskuzan zoritxarrak. Gerrika 280s.
Borrokak ekarri zituen zoritxarrak izan arren kantagai. MEIG IV 132.
v. tbn. Ag Serm 454. KIkV 42. KIkG 11. Altuna 31. Jaukol Biozk 29. TP Kattalin 185. Alz Ram 54. Kk Ab II 83. Lek EunD 41. Ir YKBiz 287. SMitx Aranz 211. Txill Let 89. Izeta DirG 66. Osk Kurl 152. Vill Jaink 30. Gazt MusIx 223. MAtx Gazt 88. Ibiñ Virgil 31. Ataño TxanKan 252. Onaind STeresa 53.
azpiadiera-1.1
(Como primer miembro de comp.). Zoritxar-ezkontza lortu dukan neba orrek. ZaitSof 185 (152 zoritxar-zotxiñak).
Bere zoritxar-larre-sastraka artean, leen baiño bidexka eroso ta ibillerrezagoa egiten ziarduan. ErkiagArran 175.
Europa-aldetik zoritxar-kanta bat datorrela iduritzen zait. NEtxLBB 74.
azpisarrera-1
ZORITXARPEAN(Caer, etc.) en desgracia. Bere etsaiak zoritxarpean yausi ziran. GMantLEItz 66.
azpisarrera-2
ZORITXARRAREN ZORITXARREZ.
Por desgracia. Baño zoritxarraren zoritxarrez, guda garaipentsu amaituko bada, gure arteko gizon jatorrenak nekaldu egin bear.EAEg 30-12-1936, 681.
azpisarrera-3
ZORITXARREAN.
a) En mala hora. Noizbait eldu zan / zori txarrean / mutil bat bizar gorria. AzcPB 112.
Zori txarrean eskatu neutsazan bein txakolin-txiztil batzuk. ABeinB 72.
Atera zan mendiruntz iñori ezer esan gabe. Bai zori txarrean. AgG 203.
Emakumiak zori txarrian / oben baltzgaz / illundu eban ludia. Enb 141.
Zoritxarrian egin dau egitteko au!Otx 51.
Zoritxarrean gelditu nintzan / Eperlandako jai artan. GandElorri 97.
Zori txarrean egin zituzten / boz emateko legeak. Mattin 62.
azpisarrerakoSense-3.1
Desgraciadamente. Zabaldu dira mundu guztiti / goibelarritzar zatarrak, / eta gitxitu zori txarrean / gizon artezen batzarrak. AzcPB 363.
Sasi ta bedar txarrez / itto biarrian, / ikusirik baratz au / ain zori txarrian. Enb 173.
Astokillori gertau iakona [...] ikusten dogu gaurko egunean, ez zoritxarrean ollasko kontuetan [...]; gertatuten da beste gauza astunagoetan. KkAb II 113.
Orren antzeko gizon asko dago zoritxarrean. Munita 26.
Zoritxarrean, danentzako lain / ezin degu irabazi. Basarri 140.
Zori txarrean ez daude orain / garai bateko kontuak. MMant 138.
Por un desgraciado accidente. Jaungoikoagaittik, itxasoa aserre danean, ibilli adi itxasertzetik urrun, zoritxarrean jausi baga. Echta Jos 61. b) En desgracia, sufriendo una desgracia. Ikusten doguz txar asko lurreko zorionetan, eta onak eta artezak zoritxarrean eta neke gogorren artian. Itz Azald 39. Ostean zoritxarrean arkittuko az goiz edo belu. Echta Jos 54. Neuk baña zoritxarrean zaitut ikusirik, / biotza urratzeko ezta alako eztenik. NEtx LBB 355. Auxe izango da, zorionean eta zoritxarrean, bere otoitz-biderik bikaiñena: alkar izketa gozoa, barrukoa. Onaind STeresa 48.
azpisarrera-4
ZORITXARREKO(V, G, L; Zam Voc). Ref.: A; Lh. Desventurado, desgraciado. Zazpi gizonak, iru astoak eta zori txarreko umeak alkarren kontran euren buruak ikusi ebezan. ABeinB 78.
Nai duzu zure alaba zoritxarrekoa izatea?TPKattalin 192.
Badira maitadunen artean min gutxidun batzuk, besteak min aundidunak: aiek zorionekoak, auek zortitxarrekoak. AnabUsauri 88.
Naien dauana aukeratzeko azkatasuna bear dau gizona, bestelan zoritxarreko izango litzake-ta. EguzkGizAuz 104.
Neskatx zoritxarreko au. ZaitSof 127.
Zuretzat, zoritxarreko horrentzat, aholku hau baizik ez dikezut. MdeHaurB 81.
Betikotasun guzian zorioneko edo zoritxarreko izanaz iraungo duan gogo il-eziña. MAtxGazt 23.
Zoritxarreko emakume ezkongairen bat ikusten dedanean. NEtxLBB 88.
Ara ni, jauna, munduan emakumerik zori txarrekuena!EtxbaIbilt 472.
v. tbn. Altuna 15. Lab SuEm 194. Berron Kijote 203.
azpisarrerakoSense-4.1
Ene zoritxarreko! Egun illik naiz! Zait Sof 29.
azpisarrerakoSense-4.2
(Ref. a cosas). Zori txarreko miraria!AñLoraS 81.
Bermeo ta Mundaka etzirean bakarrik zoritxarreko portuak: Santandertik Donostiara bittartean, txalupa asko ondatu zirean ekatx aregaz. EchtaJos 93.
Zoritxarreko nire arazo au ezta zarataka zuzendutekua. KkAb I 102.
Ebai daiguzan sasi / zori txarrekoak. Enb 171.
Euren ikusgura zoritxarrekua zala-ta. Otx 49.
Milloi bat irlandar baño geiago il ziran an-emen, zoritxarreko aberritik urruti. LdiIL 167.
Zori txarreko ukitua!OrEus 76.
Zoritxarreko makina batean langille berri bati erakusten ari zala, arramaska bat egin zuan. JAIrazBizia 123.
Zoritxarreko auzi onetan. EtxdeJJ 168.
Ezkontza zoritxarreko horri. MdeHaurB 31.
Zoritxarreko filoxera ori. ErkiagArran 18.
Mantua orduko naspil sarean sartua egon ez arren [...] Keremona urbil izatea zori txarreko zun. IbiñVirgil 61.
Sortu orduko arkitu bainaiz / zoritxarreko atean. XaEzinB 74.
Zoritxarreko burrukaizuna Don Kijoteri gertatu zitzaiona. BerronKijote 163.
Zoritxarreko dirua leku askotan! BBarand 158.
[Seme bat] gripe zoritxarreko orrek eruan eutsen.Gerrika 27.
v. tbn.
ArgiDL 34. Inza Azalp 152. Zait Sof 146. Izeta DirG 125. Anab Aprika 57. Osk Kurl 103. Ataño TxanKan 75.
azpisarrera-5
ZORITXARRERAKO(Precedido de gen.). Para desgracia de. Gure onerako ala zoritxarrerako izango ote litzaiguke su au piztea?NEtxNola 31.
Urtiak juan da urtiak etorri, aiskide bien zoritxarrerako, legiak orrela jarraitu eben. SMZirik 12.
Belarri luzion zoritxarrerako. EtxbaIbilt 461.
Nire zoritxarrerako, zegaitik jakiñerazo zeutsoen gizon orri beste anai bat zenduela?KerGen 43, 6 (Ur nere zorigaitzerako, Dv ene zorigaitzetan, Ol nere kaltetan).
Sasipetik zuloa eginta, sartu niñun, bai; baña ongi nere zoritxarrerako.AtañoTxanKan 68.
azpisarrera-6
ZORITXARREZ.
Desgraciadamente, por desgracia. Astoak bizkar ezurrean zeukan / zori txarrez zauria. Mg(
inVMg 113; tbn., con alguna variación, en Zav Fab RIEV 1907, 540
).
Zoritxarrez zugazti artan ezta kirika-zokorik. AArdi 54.
Zoritxarrez, ardura gertatzen den gauza da. FIr 186.
Modea da bai, zoritxarrez be, / loikeriz jolastutia. Enb 180.
Ezkeldunen artean bai-dirala, zoritxarrez, diru-zalegiak. KkAb II 24.
Ezagutu eben, baña zoritxarrez berandu. Otx 93.
Zoritxarrez, euskel-idazleak eztira millaka. LdiIL 98.
Zoritxarrez, laguntza asmo au illundu egin da azkenaldi ontan.EAEg 14-10-1936, 44.
Ala derizkiok? --Bai, zoritxarrez. OrQA 91.
Zori txarrez beste toki askotan gertatu dana, ez dedilla gertatu gure erri maite-maitenean. Munita 33.
Zoritxarrez, jakingarri aunitz betiereko galdu dugu. MdePr 265.
Baso eder areik osoan ondatu zirean zoritxarrez. AkesIpiñ 25.
Zoritxarrez honela izan zen. ArtiIpuin 29.
Zeure izakerea ta bizikerea bere, ondotxu dakidaz nik neuk, zorionez ala zoritxarrez. ErkiagBatB 180.
Gezurra dirudi, egi borobilla izaki zoritxarrez. IbiñVirgil 22.
Zoritxarrez, iñok be ez ebazan itxi idatzita euren bizitza jakingarriak. AlzolaAtalak 141.
Zoritxarrez alako / oiturarik gaur ez. Ayesta 20.
Baiña badira bestelakoak ere, zoritxarrez, ezkonduen artean ere.Insausti 265.
Don Julio ez nuen zoritxarrez behar adinbat tratatu. MEIG IV 114.
v. tbn.
Belaus Andoni 16. ArgiDL 93. Anab Usauri 19. Lek EunD 16. Eguzk GizAuz 187. TAg Uzt 20. Zait Sof 147. Etxde JJ 160. Txill Let 143. Osk Kurl 113. In Goñi 17. Vill Jaink 79. MAtx Gazt 70. Lab SuEm 198. NEtx LBB 97. Berron Kijote 224. Etxabu Kontu 130. Ataño TxanKan 105.
azpisarrerakoSense-6.1
(Precedido de gen.)Para desgracia de. Gure zori txaarrez, zaartu da gaixua. MgCO 292.
Lengo egun batian, nere zoritxarrez, zakur amorratu batek egin zidan koska aundi bat. EgutTo 13-9-1920 (ap. DRA
).
Gure zoritxarrez, ordea, aizkorak lan asko egin du. Munita 39.
azpisarrerakoSense-6.2
(Precedido de destinativo). Ukigaizaleentzat zoritxarrez, uki-metagnomilariak ez du gauzaren lehengo nahiz oraingo edestia bakarrik garbi-ikusten. MdePr 327.
azpisarrera-7
ZORITXARREZKO.
Desgraciado, desdichado. Hala ere egiantz ororen kontra berpizkunde bat ezagutu behar zuen zoritxarrezko hizkuntza horrek. MdePr 257.
Zoriontasun-pitsak nere erraietako erraiak berak sakon alaitu orduko, zoritxarrezko aragiak loturik-edo, lur bustiaren gañera etorri bear nuen berriz. TxillLet 31.
Zoritxarrezko eriotz ori eman ziotenak.AZink 57.