1.
(AN, L-ain, BN-baig, S (+ kh-); O-SP 227, SP, Ht VocGr 335, Lar, Izt, Hb, Gèze (kh-), VocBN , Dv (kh-), H (+ kh-), Foix (kh-)),
kordukatu (Hb)
Ref.:
A;
Lrq(khordoka)
. (Aux. trans. e intrans.). Vacilar, tambalearse; hacer vacilar (sdos. prop. y fig.). "Ébranler" O-SP y SP. "Bambalear" Lar e Izt. "Trembler" Gèze. "Faire mouvoir un corps, le faire danser sans le déplaser" VocBN. "1. [...] Haizerik handienak ere eztu etxe hori khordokatuko, même le plus fort vent n'ébranlera pas cette maison là. [...] Barnegi sarthua da phaldoa, ezin khordoka dezaket, le pieu est enfoncée trop avant, je ne peux pas l'ébranler. Au fig. [...] Atsekabeek osasuna khordokatu diote, les chagrins lui ont ébranlé la santé. Hola nahi du eta hola eginen du eta nihork eztio gogoa khordokaturen, [...] personne ne l'ébranlera en sa résolution. [...] 2. [...] Hortz bat khordokatzen zaut, une dent me branle. [...] Au fig. [...] Zureganako ene amodioa ezin khordoka daitekena da, mon amour a votre égard est inébranlable" H. "(msLond), conmover, flanquear, bambolear" A. "Fléchir" Foix. Tr. Propio de la tradición septentrional; documentado desde mediados del s. XVII. Se encuentra tbn. en algunos autores cultos meridionales modernos. Las formas con y sin oclusiva aspirada se documentan en proporción similar. Además de kordokatu, y salvo errata, hay un ej. de kordakatu en Ibiñagabeitia. En cuanto a las formas de futuro, hay -turen en Duvoisin, y -tuko en Haraneder (Mt 24, 29) y López. En DFrec hay 2 ejs. de kordokatu, septentrionales.
Lege katolika saindua iduriz flakatzera, kordokatzera eta erortzera zihoanean. Ax 6 (V 3).
Amorio desordenatuak hain flakatzen eta kordokatzen du amorio natural haur. Ib. 354 (V 234).
Handik mihiaren motheltzera edo zangoen kordokatzera. Ib. 405 (V 264).
[Tentazioneak] zure fermutasuna inharrots eta kordoka ahal liro. SPPhil 450 (He 454 kordokatu).
Ez branla, ez kordoka, ez kanbia ene pian [...] bizitzeko eta hilzeko hartu duzien [...] resoluzione saindia. TtOnsa 83.
Herioaren izieriak [...] iuiamendia nahasirik eta kordokaturik, bere sensu onetik kanpoan ezarten ziala. Ib. 18.
Deusek ere ezin kordokatu zuen profeta haren [...] leihaltasuna. Lg I 354.
Sehi [...] baten hitza aski izan zen dizipulu haren fermutasuna kordokatzeko. Lg II 263s.
Gaizkirako gutan den erordura batek [...] gure erresoluzionerik [...] azkarrenak khordokatzen [tiela]. AR 40.
Eniz sekula Jinkoaganik kordokatuko. Ib. 294.
[Infidelen] lausenguak ez litezke gai ene khordokatzeko. Brtc 22.
[Harek dütü] khordokatzen diradianak segürtatzen, [...], txarrak honkitzen. Egiat 211.
Medisentziaren, bekhaizgoaren uhinek kordokatzen bazaituzte [...]. Dh 268.
Ukhazazu haren baithan esperantza oso bat sekulan kordokatu gabe. Ib. 236.
Ifernuaren ahal guziek ezin kordokatu duten indar hura. Ib. 480s.
Ez xoilki bihotzdun eta kordokatu gabea, bainan ezti eta deskantsu iduri zuen. DvTelem 91.
Horrelako irakurtze bat [...] gai laiteke fedearen khordokatzeko. Jaur 393.
[Kolerak] berotzen dü odola [...] khordokatzen zaiñak. "[Elle] ébranle les nerfs"
.ArchGram 34.
Zure judizioko beldur sainduan khordokatu gabe egon nadientzat. DvLEd 257 (Cb Eg II 145 firme).
Izarrak eroriko dire zerutik eta zeruetako ahalak khordokaturen dire. DvMt 24, 29 (He, TB, Ol, Leon k(h)ordokatu; Echn, SalabBN ik(h)aratu, Ip zotükatü, Ker astindu, IBk dardar egin, IBe, BiblE dardar(a)ka ari).
Ezin khordokatu zuten haren xedea. Laph 98.
Jauregia zimenduetaraino khordokatua da. Ib. 23.
Beren jende hekien solhasen eta nigarrengatik jadanik kordokatuak. JnnSBi 130.
Aphezek bere botherea kordokatua ikusten zuten. Lap 235 (V 105).
Eta haien fedia ez zen khordokatu. IpHil 105.
Eta harramantza handirekin joiten eta khordokatzen dute bazter hetako zubi bakharra. ArbIgand 102.
( s. XX)Eskuara bakarrik bere hatsean tente, deusek ezin kordokatua. HUAurp 211 (cf. infra EZIN KORDOKATU).
Behin bide xuxenari lotuz gero nork kordoka hura?Ib. 154.
Ez eta ministro, ez bertze nehork ezin kordokatu dute hura bere hartarik. Ib. 154.
Hein indarrez kordokatu [dire] mendiak. DihMarH 111s (ap. DRA
).
Lurra koloka ibilltzen da, edo kordokatzen ta banbaleatzen da. KortazarSerm 7.
Bainan egiazko sinhestea kordokatzeko orde are gehiago finkatzen zuten. CatJauf 31.
Deusek etzian kordokatü Haritchabalet bere fede azkarretik. Const 26.
Nun kausi nexkato bat lausengu balakatzaile horier kordokatzen ez den bihotza?Zub 106.
Bere ustez ostera sendotutako asmoa kordokatzen (tambalear) asi zitzaion. EtxdeJJ 67 (v. tbn. 201).
Ua baitut Iainko ta Osasun [...]; ez naiz aurrera kordokatuko. OrAitork 182.
Arrezkero, andizki kordokatzen (galdu zorian ipini) du erritarren bakea. ZaitPlat 18.
Ninphate kordokaturik. 'Ébranlé'
.IbiñVirgil 95.
Oi ez bezela kordakatu [sic, seguramente errata por kordo-] ziren Alpe-mendiak. "Insolitis tremuerunt"
.Ib. 79.
v. tbn. Hb in BOEl 151. Ip BulaS 3. Prop 1906, 167 (kh-).
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.). Borthizten du heien fede khordokatua. Jaur 158.
azpiadiera-1.2
"
Zahartu da, burua khordokatzen hasi zaio, il est devenu vieux, la tête lui a commencé à branler"H.
"(L-ain, BN), mover (la cabeza)"A.
EZIN KORDOKATUZKO(khor- Dv). Inquebrantable, inamovible, imperturbable. Gu ere orobat segurtatzen gaitu ezin khordokatuzko konfientzia batez. Jaur 106.
Erakutsi nahiz ezin-khordokatuzkoa zela haren xedea. DvHe 6, 17 (v. tbn. ib. 6, 18).
Gure esperantza ezin kordokatuzkoa. Lap 52 (V 28).
Jainkoaren baitango ezin kordokatuzko fedea. ArdoyHerr 25-7-1963, 4.