1.
(G ap. A
; Añ; azaldauV ap. A),
azalda (V ap. A). "Declarar", "explicar", "glosar", "interpretar" Añ."Explicar"A.
v. azaldu. Tr. Usado por autores vizcaínos del s. XIX.
Azaldau egizu argiruago. CrIc 18.
Azalda beza nola dan ori. MgCC 219.
Negargarrijena da urte guztijan Jangoikuaren berbia azaldau baga iragotea [abade] batek baño geiagok. MgPAb 199.
Aitu ezin dituzunak, nik azaldau ta adierazoko deutsudaz. Ib. 156.
Zelan abere, piztija, giberri ta egaztijak daukeezan euskera izenak, azaldau edo espliketan dituben berbaak. Ib. 186.
Largatzen ditut azaldatu gabe beste izen asko. VMg XV.
Angeru bat jatsi bear liteke, azaldatu, adierazo ta irakastera berba bakotxean [...] barruturik dagozan gauza miragarriak. AñMisE 133.
Eta argitasun geiyago bagarik ez iñoz ostera prediketako, argibidiak agiriyan emoiteko, irakasteko, eta azaldetako kastiguagaz. UrBulaAl 21 (Ur BulaG 528 azaldatzeko).
Azaldau ta argituteko liburu santuak. UrBulaV 13.
azpiadiera-1.1
Expresar, dar a conocer; hacer público."
Azaldau (V), découvrir, exposer"Dv.
"Manifestar [...], publicar"A.
"
Azaldau, delatar (V-ger)"AApend.
Au gaiti pensau dot, azartu biar dodala, naasteko dantzeen bereno madadikatuba azaldeetara. fBOlg 10.
Ebanjelio santuko lege biguna ta grazijazkua munduban azaldau edo publikau artian. fBIc I 176s.
Aren ezkutuko paltia zeure miinagaz zeuk azaldetan badozu. fBIc II 184.
Egin legijen paltak, ta tatxak, badaukaz, azaldau biar deutsaz lagun geijari. fBIc III 336.
Zerren kalteetako bizimodu, ta arrisku, edo labanarri guztijak azaldeetan asi ezkero, liburu andi asko baltzitu biarko lizaatez txikin onen lekuban. JJMgBasEsc IV.
Egun egunekoak (parkamenak) iragarri edo azaldautearren etxean, ikaskizunetan entzun dana. Garita-OnandiaEgOn 6 (ap. DRA
).
azpiadiera-1.2
Hacer aparecer. --Eizarako txakur oberik ere. --Orduan, arraiña izan balitz... izurdea: arraintzua laster arin azaldauko laieunkenan. ErkiagArran 24.
Aspaldiko alkar-artuemonetako itxaso barean, urak irakiten asiak egozan eta lendabiziko baga gogorrak, bere itxura ankerraren muturra azladaurik eukan.ErkiagBatB 89.
sense-2
2.Aparecer; hacerse público."Presentarse"A.
Lagunaren paltia, egiija izan arren, ixilik eguaneti, zeuk azaldau dozunian; edo, zeu zariala medijo azaldau danian. fBIc II 184.
Isabelek, noizean beinka sukaldetik azaldatuz, esku zabalez gonak gogor jota, ziraustan. AArdi 97.
sense-3
3."(V), curtir las manos"A.
sense-4
4.(Part. en función de adj.).Público. Bati, edo biri esan ezkero, pekatu azaldauba, ta jakina dala. fBIc II 184.
Lagunaren paltak agirijak, jakinak ta azaldaubak izan arren bere. Ib. 186.