1.Enfrente, ante."(A) boca, aurkez, aurkean, aurka
"Lar.
"
Aurkez egon, presentarse (G), (usual hoy)"AApend.
Cf. aurkaz. Etxetxoaren aurkez zegoan, Jainkoari Sakrifizioak ofrendak ta presentak egiteko Aldare bat. Ub 29.
Yauretxearen aurkez Oliamendin eserita zegoalarik. OlMc 13, 3 (Lç tenplearen aurkhan, IBk e IBe aurrez aurre).
Zoazte aurkez duzuten errixkara. OlMt 21, 2 (Lç zuen aurkhako, He, Dv zuen aitzinean den, Ur, Ker zuen aurrean dagoan, IBk, IBe aurreko).
Basoan argigune, aurkez Aundimendi: / bekokia ageri du Uitzi-menditi. OrEus 250.
Guzien zortzikoa: nork bere neskari / aurkez dantzatzen dio aal bezain egoki. Ib. 21.
Il-obiaren aurkez eseririk begira zeuden, non ortzitzen zuten. IrYKBiz 512.
Aurkez zantzu beldurgarri ta begiz ikusi-eziña bai-luken. ZaitSof 152.
Yauregi-atariaren aurkez: ezkerretik Lai-ren morroi ta artzai zarra. Ib. 88.
Nire ta aurkez dituzunen itzalez. Ib. 75.
azpiadiera-1.1
Por delante. Esaiok, begira ditzala [hitzak] hirekin batean, naiz aurkez, naiz atzez, goitik, betik, zearka edo zuzenka. LarDT CCIV.
azpiadiera-1.2
Burnizko aizkora-zorbatzak aurkez ukaldia yotean! 'El golpe frontal del hacha broncínea'.Zait Sof 17.
sense-2
2.(Estar etc.)presente."(V), presente"A.
Lurzabaleko osti done guztietan antxe aurkez dago Jesukristo. KIkV 90.
Ni aurkez ez egon-arren, nere izen utsak edozein gaitzengandik babestuko zaitu. ZaitSof 125.
Illobike ta aurkez iñor izateke il den. Ib. 154.
--Onuntz urbillagotuz ote dator? --Aurkez dugu. Ib. 106.
azpisarrera-1
AURKEZ AURKE(V, G ap. A; Lar). a) Frente a frente, cara a cara; de frente. "Frente a frente" y "cara a cara" Lar. "Afrontarse, ponerse frente a frente, aurkez aurke, aurkaz aurka, betaz beta jarri, ifiñi, paratu; aurkeztu, betatu" Ib. "Frente por frente" A. v. AURREZ AURRE. Bijoaz oraiñ Filosofo errietariak Santo Tomas-egana eta esan biozate aurkez-aurke amesak edo iduripenak diradela. LarSAgust 5.
Egin zuen argi utsa, eziñ iñork ere begira dezakeana aurkez-aurke eta zuzen, itxutu gabetanik. Ib. 12.
Ikustea Jangoikoa aurkes aurke edo aurpegis aurpegi. (335). LE-Ir.
Gerra egiten denean armaz, on da aurkez aurke joan eta garaitzea. LEUrt 304.
Zuk esan biar etzenduban ondo azija bazengoz, esan deustazuna aurkez aurke edo neure musu garbijetan. MgPAb 49.
Pintatu zuan ez aurkez aurke, baizik zear aldera begiratzen zuala. Onela begi okerra geratu zan ezkutuan. AA II 216.
Bota zion aurkez aurke beste anitzen artean itz neurtu au. IztD 172.
Jarri ziradenean aurkez aurke, ill edo bizi, eldu zion Maragatoari besotik eta eskuan zeukan alkabuzetik. IztC 504.
Saulok orduan Elimas-i aurkez-aurke jarrita, esan zion: "O gizon gezurtia eta dollorra!". Lard 506.
Paret-arte bat igarotzean, aingerua berriz ere aurkez-aurke jarri zitzaion. Ib. 102.
Gure Ignazio andia aurkez-aurke balazoetara jarri zan. AranSIgn 13.
Tregoarriaren luzeroa sortaldetik sartalderantz dijoa. Beraz sarrerako arria aurkez-aurke sortaldeari dagokio. JMBELG 88.
Ara, aurkez-aurke jarri bi odei / Berindik Artxuetara!OrEus 259.
Bi uriburuok aurkez-aurke, buruz buru imakikan bizi ziran. ZaitPlat 115.
Egun barria dauka aurkez aurke. Bart euria egin dau, ta bidea bustita dago. ErkiagBatB 115.
azpisarrerakoSense-1.1
(
Aurkez-aurk
). Besteren begiak maiz aski geurk --agerrian eta aurkez-aurk izan ditugulako apika jaioz geroztik-- ikusten ez ditugunak ikus ditzake. MEIG VIII 111.
(Tras gen.). Frente a, ante, delante de. Pedrok orduan igaro bear du, lenagoko zubietan bezala, eta jarri bear du buruzariaren aurkez aurke. Izt D 93. Zarauzko mugape guztia da iturri garbi eder gezagozoz ondo janzia. Erriko batzar-etxearen aurkez aurke dago bat. Izt C 108. Batzun batzuek egun orrena / berorik irrika dute: / zaldun eder nor ageriko / andregaiân aurkez-aurke. Or Eus 177. Yoan ziran itsaso-araindira, Galilearren aurkez-aurke dagon Gerasatarren lurraldera. Ir YKBiz 188. Basastoa bezela diarduke, bera guzien aurka ta guziak aren aurka, bere senideen aurkez-aurke biziz. Ol Gen 16, 12. Oien aurkez-aurke entzun nai baduzu, esateko gerturik nauzu. Zait Sof 59. b) En contra de. Ondoz, etzenduan "Larreko" agurgarria eta ni elkarren aurkez-aurke zertan yarria. Ldi IL 114. Garai artako erritar-iritzien aurka ta iakitun eta sasi-iakitun aien aurkez aurke ageri zan Platon egizale ta ederbera. Zait Plat 125. Bardintasun orretarantz bideak egiteko, burruka taldeak sortu bear dira, eukitsuen aurkez aurke, aberatsen kaltean. Erkiag BatB 128.
azpisarrera-2
AURKEZ AURKEZKO.
"Facial" Lar.
azpisarrera-3
AURKEZEAN.
Frente a, ante. Eguna argitu zenean, jarri ziran erriaren aurkesean pelean sartzeko eran. MbIArg II 289.
Artzain egiazkoen egitekorik bear danezkoena da, beti beren aurkezean ardiak erabiltea. IztD 161.
Erakarri bear ditu buruzariak bere aurrera 12 dantzarien soñekoak, eta berdin berdin ifini guziak beren aurkezean, batak baño besteak apainduria geiago plazara eraman ez dezan. Ib. 97.
Lau milla ta geiago personaren aurkezean kantatu zuten. Ib. 168 (Etxegarai (in Muj PAm 25) transcribe erróneamente aurketzean).
azpisarrera-4
AURKEZEAN EDUKI.
Considerar, tener presente. Iduki ezazu aurkezean ez dala sardiska euskara, zergatik ska ez dan gure itzkuntzaren azgarria. "
Tenga Vd. presente"
.IztCarta a JJMg 29.
azpisarrera-5
AURKEZIK.
Zelaiari ingura geldiro emanik, / saillak tink egin dizu mâiburu-aurkezik. "En frente de la mesa presidencial"
.OrEus 18.