1.
(V, G; VP 73r, Añ, H(V)),
olato (Dv),
oleatu,
oladu (VP 70v)
Ref.:
A;
IzArOñ;
EtxbaEib;
ElexpBerg
. Ola."
Olato (dim. de ola), houle, ondulation"Dv.
"Onda del mar, olattia [sic, tal vez errata por olatua]"Dgs-Lar 5.
Tr. Al Norte sólo se documenta en Iratzeder (olato ) y Mirande. Encontramos la var. oleatu en F. Etxebarria. En DFrec hay 10 ejs. de olatu. Dudia daukala eskatuten dabena da itxasoko olatuben modukua. Zuzaeta 111.
Sendatuten zituban bere seme ta alabaak mundubaren olatubetan ondatu ez zitian. JJMgBasEsc 139.
Zelan atxak / olatuai gogorturik. ZavFab,
RIEV 1907, 542.
Mundu zoroaren itxaso zabalean uste lilluramenduzko olatu arro-puztuen artean. AranSIgn 97s.
Olatuak jo eta / txalupa urez bete. Arrantz 99.
Itxas olatu irakiñetan. ABAmaE 47.
Agertu ziraden olatu batzuek mendiyak bezelakoak. Apaol 56.
Orra or mendebal gogorra ta ugarte ori gaiñako olatuak. ABeinB 88.
Beste olatu batek txalopea ta semea besartetik kendu eustazanean. AgKr 92.
Bermeoko txalupa bat ondatu zan, olatu batek urez beteta. EchtaJos 91.
Aixiak eta ugiñak (olatu) bultzaka eruanda. KkAb I 80 (v. tbn. como explicación de ugin en A EEs 1916, 305, Ir YKBiz 213, Or Eus 33 y Etxde JJ 234).
Olatua popatik, txalupan grazia. (AN-gip). ACPV 791.
Uin ala olatu txiki batek arpegia ala burua estali digulako. AnabEEs 1919, 154.
Olatuak ontzia / irintxi nairikan. MendaroTx 348.
Olatu urdiñak. LauxBBa 64.
Olatu ta ekaitzaren aurka nik ezin arraun-egin. GoenY 1934, 95.
Lazgarriko olatoak baitoazko goitika. Iratz 111.
Undina bat bezala abiatu zen Theresa, olatuen oldarrak eramana. MdeHaurB 101.
Euskaltzaleak ugaldu dira / olatu aundien gisan. Basarri 47.
Itxasoko olatuak barna doan txaluparen brankari. ZaitPlat 40.
Bere begiz ikusi nai duanean eta bere egiteen ondorak urrutitxo eraman nai dituanean, ustegabeko olatu batek estaliko du bere lana. VillJaink 174.
Aizeari eta olatueri aurerra egin eziñik gabiltza. BerriatBermeo 389.
Kantauriko Itxasoaren olatuak mosu emoten dautse bere ondartza garbiari. AlzolaAtalak 107.
Arraldeko oholdia bezala olatuen joan-etorrien menpean. LasaPoem 117.
Aizeak itsasoan batetik bestera eragin-eroanka darabillen olatua. KerIac 1, 6 (IBe olatu; He olha).
Olatuaren apar zuria. MMant 151.
Sarritan oleatu andiak / txalupa ortan egoteko.FEtxeb 206.
Orduko haizeak sortu zituen olatuetan baikabiltza igeri. MIH 62.
v. tbn. Eguzk GizAuz 48. JAIraz Bizia 108. Lek SClar 103. Erkiag Arran 163. Anab Poli 66. Gand Elorri 186. Osk Kurl 126. Gazt MusIx 137. MAtx Gazt 96. Ibiñ Virgil 111. NEtx LBB 168. EZBB II 144 (V-m). Etxabu Kontu 131.
sense-2
2.Ráfaga. Alako batean dator aize olatu ain portitz ta gogaitkarria, non da ausi zuen gerri gerritik gure pagotzarra. VMg 80.
azpisarrera-1
OLATU BIZI.
"Olatu bizixak, mar picada. Olatu bizixak dagoz gaur igaritako" Etxba Eib.
azpisarrera-2
OLATUPEAN.
Bajo la(s) ola(s). Ikusi zan ondaturik, / olatupean azpiratuta. EchtaJos 101.
Mirarizko gaitasunaz zaindu ebala Josetxok Eladi olatupean. Ib. 260.
Griñen olatupean itota daude. MAtxGazt 97.