1.
(L, B, BN-baig, Sal, R ap. A
; Dv, H),
dzalapartaka (Sc ap. A). Agitándose, debatiéndose, convulsionándose."
Zalapartaka haritzea [...], s'agiter violemment, se débattre"Dv.
"Moviéndose violentamente"A.
"
Dzalapartaka (Sc), moviéndose torpemente, agitándose (se dice por ej. de un animal, un enfermo con calentura)"Ib. Gazte beroek agurtu dute erakuspen hori oihuz, zalapartaka, yauziz, ostikoka. HbEgia 137.
Bizkarrean dueneko heztzailea kalapita gorrian hasten da [zaldia], jauzi hara eta jauzi huna bazter guzietarat zalapartaka. ArbErlis 260.
Besoak zalapartaka zabilzkan. Prop 1904, 229.
Zalapartaka zabilan [zakurra], jo harat, jo hunat, begiak odoletan. JEBur 63.
Oihuka eta zalapartaka, othoi eta othoi [...] izertua, hatsa joana [erretora]. ZerbIpuinak 125.
Postilluna --kaskoina-- juramentuka, / bethi kriolinari eskuz pusaka [...] / bazterrak hautsi nahiz, zalapartaka. (In BarbSup 24; en la vers. de BertsoB 115 Diu bibanka)).
Urean ikusi zuen, zalapartaka, ezin ithoz ari [...] artzain gaixo hura. "Se débattait"
.BarbLeg 134.
Min ttipi bat egin orduko, lehen zalapartaka eta arneguka hasiko zen. ZerbBahnar 90.
Jokolariak indarka, / iduri dute, noiztenka, / debriak zalapartaka. GH 1967, 352.
sense-2
2.
(V-gip, Sal)
Ref.:
A;
IzArOñ(salápartaka)
. Precipitadamente, apresuradamente."A todo correr"A.
"De prisa"Iz ArOñ..
Arri-egiñik billdurgorrian ateratzen da korrika, zalapartaka igas-eiñik. Aran SIgn 94. Truxuak sartu eragieutsien zalapartaka bebarruetara kafe aurretan jarrita egozan gizon guztiai. Ag Kr 195. Beste umiak [...] atzera etorri ziran, zalapartaka ta ariñeketan. Altuna 48. Zalapartaka ethorri zen Errege. "Précipitamment". Barb Leg 137. Zalapartaka sartuaz. Lab EEguna 108. Emakume ta mutikoak zalapartaka sartzen dira. Goen Y 1934, 102. Donostiarrak atzera dira / zalapartaka nâstuaz. "En atropellada confusión". Or Eus 393 (puede tratarse de uso sust.). Ekiñala bizian zalapartaka oldartu zan zakurra gainbera. TAg Uzt 103. Zalapartaka apaizan billa / eriotzako orduan. Zepai Auspoa 107, 132 (ap. DRA). Erleak illunabar aurretik eta ondo kargau barik bandadetan zalapartaka euren erlauntzetara biurtzen badira, euria datorrela esan gura deusku. EgutAr 19-11-1958 (ap. DRA). Zalapartaka johan den odol bero iturria. SoEg GH 1955, 179 (ap. DRA). Geratu orduko mutil kozkor batzuk zalapartaka sartu ziran autokarrean, ojuka. Anab Aprika 21. Andre beltz heiek zalapartaka / Ihes ene aintzinian. LuzKant 132. Gure eginkizunak zalapartaka egitea da frakaso guztien iturburua. BAyerbe 158. En DFrec hay 3 ejs. de zalapartaka.
azpiadiera-2.1
(B). "De mala, manera, de mala traza, de cualquier forma, [...] se aplica a las labores o trabajos mal hechos"VocNav. .
sense-3
3.Afanosamente. Behar baita diru anitz, gau eta egun, bertze lanak oro utzirik, zalapartaka boz biltzen dabiltzanen laguntzeko. HUZez 141.
Zaldizko andana bat zalapartaka harat-hunat zabiltzala. JEBur 21.
Bertze hiriak harrabotsean lanarekin zalapartaka ari direlarik, ikatzak belztuak, keak itoak, alde orotarik sukarrarekin borrokan. StPierre 39.
Har gitazke lanean zalapartaka, lur huntako aferak inahala xuxen ibilarazi beharrez. Gazte 1958 (9) (ap. DRA
).
sense-4
4.Haciendo ruido, estrepitosamente."À grand bruit"Hb.
"Armando mucho alboroto o mucho ruido (G-bet)"Zt(comunicación personal).
Eguzkiari zalapartaka aritzen zaizkion txorien gisan. AnabUsauri 113.
Ikusi zituen Yesusek txistulariak ta yendea zalapartaka. "Turbam tumultuantem" (Mt 9, 23). Ir YKBiz 98 (He habarrots handitan, Ur oska). Turutak hasi zalapartaka. "Estrepitosamente"
.OrEus 397.
Goitika zalapartaka ari ziren Alemania guziko kanoiak. ZerbGerlan 64.
Mokoka ta zalapartaka ziarduen bitartean. TAgUzt 112.
Karakaz eta zalapartaka erantzun zioten etxekoandre gaztearen deiari. Ib. 112.
Leio-ertzetan aize ta kaskabarra zalapartaka ari ziran bitarte. AtañoTxanKan 94.
Laster asi ziran [oilloak] zalapartaka. BBarand 52.
sense-5
5."(V-gip), resbalando"A.
sense-6
6.Riñendo, discutiendo. (Zalapartaka asten dira). Ez jauna! Bai jauna!TPKattalin 197.
Nik, e? Gauza txar guziyak nik egiten ditut. Aixtiyan Xefeinarekin zalapartaka ere ni izango nitzan. AlzBurr 40.
azpisarrera-1
OIHU-ZALAPARTAKA.
Gritando. Oihu-zalapartaka eman zen Xaneta. BarbSup 98.