(V-m-gip, G-nav, AN-gip; hazküraS),
azkure (G-goi-azp-to-bet; VocZeg),
azgura (V-m; H(+ haz-gura)),
atz-gura (Añ),
atz-gure (G-goi ap. A),
atzkura (-ea det. Añ),
askura (V-gip),
aizkureRef.:
A (azkura, azkure, azgura); Lh (hazküra); Etxba Eib ; Iz ArOñ (askura), To, UrrAnz, IzG (azkure); Ond Bac; Elexp Berg; ZestErret; Zt (comunicación personal)
. Comezón, picor."Comezón"y "picazón de cuerpo" Añ."Envie de gratter"H.
"
Korputz guztiko azkuriakin nabill oiñgo iru astian
"EtxbaEib.
(La forma azkure, que parece sacada de la forma determinada azkurea (< azkura + -a), está extendida tbn. fuera del área occidental donde el cambio -a + -a > -ea es regular). v. hazgale. Zorri asko zeukan da / azkure buruan. Arrantz 105.
Bizkarrian beti palta zait biaztxo bat azkuria daukatan lekura irixteko. EgutTo 30-10-1920 (ap. DRA
).
Ur tanto batek begian jo zuan ta aizkure bizia etorri zitzaion. AnabEEs 1920, 69.
Gerotxubago, azkura-antzeko gauza bat igarri eban soñian. Altuna 85.
Eguerdiz-gero, zalantza da, larri; / buru oraillean azkura du sarri. LdiUO 21.
Kolko-bizarra gora, an doakoz / noizik beinka moxorroak; / lepotik gora dituanean, / azkurera bi eskuak. OrEus 300.
Utzi zatuka ta beazka asi / bizkarrean dun azkurez. Ib. 338.
Sudurrean azkurarik bada, aitonen bat edo amonen bat ilten dago. (AN-larr). AEY I 217.
Eperdian ats-gurea dagoanean garia merkatu egiten da. (V-och). Ib. 87.
Buruari azgura barik azka ta azka egoala. AEY II 276.
Sabel-zorriak azkureak egiten zizkiola-ta, etxekoekin moldatu zen astean bein anua ekarri zezaioten. EtxdeJJ 18.
Itsasontziak zakurrak bizkarreko azkura dutenean bezela moallari "pega-pega" eginda zeuden. AnabPoli 52s.
Ardien batek pikeka eginda edo, beintzat azkurea izan eban ezkerreko besoan. BilbaoIpuiB 150.
Ezkerreko besoan geiago azkurerik ez. Ib. 150.
Ez eukan miñik, sendaroan oi dan azkurea besterik. ErkiagBatB 103.
Azkurerikan ez dit ematen / klase ortako asunak. Olea 118.
Azkurea baiño luzeago bizi bazarate ere. "Más años que sarna"
.BerronKijote 137.
Baiña udaran ezin abantatu. Azkurea ematen zuten [galtzerdiak]. BAyerbe 48.
Azkurea asiko zaio, ondoren illea joaten, ta gero sarna. Ostolaiz 33.
Etzan bereala makilla ura autsiko. Buruko azkureak ederki kentzen zituan. Albeniz 23.
azpiadiera-1.1
(Fig.).Vivo deseo, curiosidad o inquietud. Mutil politari so negijon dardaraz. / Oro nintzan azkuraz..."Era todo un ansia"
.LauxBBa 108.
Olerkari etzeratenok gure barren-azkure ontaz zerbait uler aal-dezazuten. LdiIL 28.
Sartu zaie lan azkura. "Codicia de trabajar"
.OrEus 83.
Bat edo bati asia zaio / diru-poltsaren azkura. Ib. 389.
Berorren ontasunak ekarri dit, zer dan eztakidan azkura berri bat. NEtxAntz 35.
Araneko Joxek zeñen azkurea darabillen biotzean, ba-zekin norbaitek. Ib. 43.
Gaztetu egin nau mundu berri onetan murgiltzeak; eta berriro bere zorion-azkure biziak. TxillLet 116s.
Irrits-azkura daukat. GandElorri 170.
Lur berriak ikusteko azkureak eta aurrez itxas-ontziko bizimodua probatzeko irrika pozgarria zeramaten beren buru txikietan. NEtxLBB 33.
Ba-zan gazte artean esamesa ta jakiteko azkurea. Ib. 149.
azpisarrera-1
AXKURA(Forma con palat. expresiva). Gure gaitz ori, gure axkure edo dalako zer ori, gure "erdibearra", beingoan esateko, eztezute ezagutzen?LdiIL 28.
Somatzen du, zure koplak an barru-barruan egiten dion axkura goxoa. LekOlerti 1959, 241.
Berez gai zarra izan-arren, berriaren axkurea ta kilika somatuko duzue, nonbait, euskeraz irakur badezazute. ZaitPlat 3.
Bazter berriak ikusteko irrika ta axkurea bere bularpean somaturik zeukan lenago ere. Ib. 12.
Beraz, garai artako erritarren gorespenak baino axkure zirikarriago egin zion omen itzali-ezinak. Ib. 30.
azpisarrera-2
AZKURA EGIN.
Rascar(se). Egun artantxe atz (azkure) egin zion / bein ta berriz kazkarrari. OrEus 234.
Polliki-polliki zuloan sartu zuan [kristalezko sonda]. Ain poliki, azkure egiten zuala ematen zuan. JAzpiroz 180.
Azkurea egiñaz / negok zirri-zarra. Zendoia 87.
azpisarrerakoSense-2.1
Lotsagabe batek aurrean zijoakion gizon jakintsu bat ostikoz jo zuan, onek azkure pixka bat egin eta utzi egin zion ezer egin gabe.EgutAr 22-11-1960 (ap. DRA).
azpisarrerakoSense-2.2
(
Axkura egin
). [Ardiakin] egongo giñan aldi batez, bizkar gaiñean ikutu, kaxko gaiñean axkure egin eta ezin aspertuz. AZink 18.