1.
(V, G ap. A
; Añ(V)),
burukin,
burgin. Vividor, egoísta, (el) que mira por sí."
Burugin ona, lagungin txarra (V-ple-oroz-arr-m-gip), el buen vividor, malo para compañero"A.
v. buruzale. Tr. Documentado en los refranes de Oihenart y en autores vizcaínos desde comienzos del s. XIX.
Haurgin beno burgin hobe da. 'Más vale cuidarse de sí mismo que de los niños'
.OPrASJU 268.
Kristo ekusten bada Zakeo ta beste etxeetan zerbait jaaten animak irabazteagatik, esango du dala burukina, edala ta sabel andikoa. MgCC 187.
Zegaiti jausi zan Infernura Jesu Kristok, Ebanjelio santubak dinuen legez, kontau eban aberats burugin, zeken ta diru zalia?MgCO 25 (CC 20 zikotz, zeken ta diru zalea).
Soldautegija nagi, burugiñ ta lepozalia bada, irauntsi, jardun ta ekin guztiakaz leena geratuko da ta igituko ez da ezertara. MgPAb 203s (VersBasc 8 nagi ta buru-zalea bada
).
Pazienzija onekua bada bat, bildurti koitautzat dauka deungiak. [...] Sosigu onekua bada, burugintzat. fBIc II 224.
Asko dira bada, kristinaubak, alako seme alaba lapurrak. Ta ez gitxi emazte buruginak ta etxe galzaillak. Ib. 143.
Kastalari burugin bategaz ezkondutia... beti da arrisku andiko ezkontzia. fBIc III 334.
Ekarri egizu gogora ezkongei bat dala edo ordija, [...] edo alperra ta burugina, edo odol zer esanekua, edo osasun gitxikua. Ib. 350.
Egiten beustak / emongo deuat / eskerrik asko, o zaldi. / Zaldi musturrak purrustu tzarrak / eginik, ai! ta entzun ez, / burugin onak lagungin txarrak / dirautsa orri destañez. ZavFab,
RIEV 1907, 541. Txanton burugiña zan; Maripa, burutsua. ABeinB 43 (en el voc. del final: "Burugin, vividor, uno que sabe tratarse bien").
Zer da obe: Pascalen gisa beti miñetan egon, ala burugin zoriontsu ta patxadazkoa izan?VillJaink 85.
Jantzi baldarrak utziaz, beretzat erropa erakusgarri ta dezenteak izateari, zuzen eritxan mutiko errimeak. --Ene! Gure mutil au burugin biurtu ete yaku, biurtu?ErkiagBatB 79.
azpiadiera-1.1
(Fig.). Orma-bedarrak, inguma-lorak eta orio-bedarrak alan bere, zital ta burugin ta bizinai izanik, lekuan lekuan erne ta ormetan euretan erro bigunak sakonduaz. ErkiagBatB 43.
sense-2
2.
(V-gip)
Ref.:
EtxbaEib(burugiña);
SMEiTec1(asmatzalle)
. Ingenioso; prudente, precavido."
Burugiña demoniua! Iñork arrapauko a! ¡Previsor, el demonio!"EtxbaEib.
"Que cansa mucho la cabeza, inteligente"SMEiTec1.
Guztiak irakurri eben botikario burutsu ta buruginak asmariko osagarrian izena. AEzale 1897, 10b.
Izan be, Uleixan semiak asmatzalle ona urte-ok. Burugiña dok a. SMEiTec1 145.
Tours, Frantziako uri eder aundixan, zan etxeko-andra bat, ederra, eta ederra bezin zintzua eta burugiña. EtxbaIbilt 465.