(V-m ap. A), brixt , frixt (L, BN, S ap. Lh; H), fixt (Hb), vrist . (Onomat. de un movimiento repentino y rápido)."(L), terme onomat. exprimant qu'une chose va, vient, échappe, disparaît subitement et comme en glissant avec rapidité. Gizona itzultzen zaio zezenari frist, frixtan, frixtakoan
"H.
"Onomat. de la aparición del relámpago"A.
"
Frixt, onom. exprimant la disparition subite de quelqu'un ou de quelque chose"Lh.
Gero bertzen, urrundanik, / Iin-herotsa hautemanik, / Berhez ziten, brist' elgarri / Pot eta besark' emanik. OPo(ed. Michel) 241.
Phastikaturik, brist khentzen dio xirigoa eskutik andre serorari. EskLAlm 1901, 18.
(ap. DRA)Banindoan beraz, alfotxak bizkarrean, [...], izar batetik bertzera brixt, jauzika. BarbSup 14.
Bainan vrist! Zerk egin du vrist: / Zilhar izpi, zilhar ximist? / Amarrain bat izipera / Harroka zilo batera / Joan da ihesi. Ox 126s.
Xoxo bat arrunt erhoa, / [...] / Nonbeit aphaindu zen behin, / --xuxen ez nakike nola-- / Oilaxko baten lumekin, / Eta, oilaxko bezala, / Sartu, vrist, oilotegian / Arrats ilhuntze irian. Ib. 105.
Hirugarren egia hoi erraitean, brixt, saltoan badoa axeria lurrerat. BarbLeg 138.
[...] non eta bat-batian... brist! iragaiten zaio zerbait zangoen ondotik. Zub 38.
Izigarriko furfurian, buztanak inarrosiak, ximixta bezala ikusten dituzte zezen mutur beltzak [...], eta brist! sartzen dira barnerat. Ib. 110s.
Baginoazken ere solas beretan luzaz, basa-lapin sasitik brixt athera batek ez balu bere xoxoan trebesatzera egin. JEBer 101.
Alportxak biltzen ditu, zaldiaren gainerat jauzi egiten du, eta frixt, horra nun joan den ximixta bezala. LfMurtuts 42.
Mihi gaixtoek zioten erbi bat behin, nik uste zakurrekin ados, zangoen artetik frixt! iragan zakola. LeonGAlm 1951, 13.
Nausia orduan harat ethorri justu, / Bai eta bi ihiziek brixt lekuak hustu!Leon(ap. DRA
).
azpisarrera-1
FRIXTAKOAN.
Con rapidez. Bainan ustez hura yo, muleta du yotzen, / Frixtakoan gizona zaiola itzultzen. HbEsk 225.
Eskuinetik sartzen dela brixtakoan eta zango puntten gainean. BarbSup 155.
Brixtakoan sartu zen sukaldean, eta kanit handi bat eskuan, begiak dir dir loriarekin, eman zen xingar azpiari zafla gorri eder bat khendu beharrez. BarbPiar I 26. Haize-zirimola berak hartzen du hantxet eta brixtakoan eremaiten su-phizkiari goiti. BarbLeg 141.
Salatu behar ote dugu betbetan gogorat heldu zaukuna? Ez ote duten gorago aipatu >Compiegne-ko kofesorgo eta gidarigoaren brixtakean [por brixtakoan?]kentxeak eta... "Bordelen zen pikandia horrek" elgarrekin ikustekorik?ZerbAzk 57.
azpisarrera-2
FRIXTAKO BATEAN.
En un instante. Plaza zola zolatik, nork egundaino erreferatu du pilota Yatsak bezen zalhu eta garbiki, doi doiako esku mutur ukaldi, "frixtako" batean?J.B. LutchokiGH 1925, 506.
azpisarrera-3
FRIXTAN (A, Lh).
Súbitamente, de repente. "1.º pronto, rápidamente. 2.º (BN-arb), resbalando" A. "Frixtan, frixtian, soudain" Lh. Hark behar seinalatu hegalak zangotan, / Atheka saltatzeko arin eta frixtan. HbEsk 222.
Ethortzean pilota eder besoari, / Frixtan egorriren da beherekoari. Ib. 215.
Badakitzate behar bada [...] populuen izenak, neguko zokhoen berriak, guduen tokiak, hirien lanak, izarren bideak, eremu handienen frixtan iragateak. HbEgia 123.
Ori soka emozu adarretik; yauzaraziko dugu frixtan untzitik untzirat. Ib. 133.
azpisarrera-4
BRIST-BRIST.
(briz-briz V-gip ap. Etxba Eib). a) Destellando. "Brillantemente. Briz-briz agiri zan Zesterukua, Arraten, Zesterukua aparecía como un foco de luz" Etxba Eib. Zer dan ez dakit, baña gizon aserrekorra ezagun-ezaguna izan oi-da: begiak "brist-brist" jartzen zaizka. E. Larrañaga EEs 1921, 170. Gertau zittuan bris-bris zaldixa eta onen apaiñ guztiak, eta ala be, bere galtzairuzko petua, eta zorioneko egunian, juan zan soñian au espillua letz ebala, baña zapi eder bategaz estalduta. Etxba Ibilt 459. b) Rápidamente. Brixt-brixt, bidearen erditik zoan, bere buruarekin irriz. GAlm 1957, 22 (ap. DRA).
azpisarrera-5
BRIST-BRIST EGIN.
Brillar. "Bris-brist eiñ" Elexp Berg s.v. brist eiñ. v. BRIST EGIN. Eta... diru asko utzi du? Eta... guretzat utzi du? --galdetu zuan Patxik begiak bris bris egiten ziotela. Apaol 36.
BRIST ERAGIN.
"Brizt eraiñ, abrillantar una cosa. En armería se dice: argi eraiñ. Brizt eraiñ netzasen oñetakuak mutiko bati, bizarra kentzen zesten artian, le hice lustrar los zapatos [...]" Etxba Eib.
azpisarrera-9
BRIST ETA BRAST.
Rápidamente. Berehala, dafailaren gainean, brist eta brasteman ziren sekulako jatekoak eta edatekoak!"
Aussitôt, brist, brast (comme par enchantement)"
.BarbLeg 64.
azpisarrera-10
BRISTEZ.
De repente; rápidamente. Bermatu zutukian zankhoak lurrian, eta brixtez zaldia eskapi zeron petik. Eskual 18-4-1913, 4 (ap. DRA
). Zordun asko brixtez itzaliak ziren eta Mesaarrainean sartuak edo Leonenean. BarbSup 167.
Horra hor nun den / Axeri hori / Oilar bañori / Bristez ohartzen. Ox 119.
Barrandan zelarik, barrandari laguna utziko zuen hor tente potente, bera bristez joanen zela, norat othe, zertarat othe? zoazte zuek!Ib. 197.
Brixtez hetsi zion leiho ttikia. "Vivement"
.BarbLeg 67.
Eta orduan [...], brixtez, ez nintzana burua apalka ateratu eskolatik ateraino eta handikan kanporat! LarreArtzainE 23.