Tr. Documentado en textos septentrionales, en Lizarraga de Elcano y en un sermón baztanés (BaztSerm1 247). Hay tbn. ejs. de autores meridionales cultos. En DFrec hay 2 ejs.
sense-1
1.
(Sb-Urq, Ht VocGr 388, Lecl (y-), Dv, H),
jendakia,
jendeki (Arch VocGr (y-), H (i-)),
jendekia,
jentaki (Foix ap. Lh.). Pueblo, nación."Nation"Sb-Urq y Arch VocGr."Nation, nationalité, race. Lurreko jendaki guziek adoratuko zaituzte
"Dv.
"Race, espèce d'hommes"H.
"Population"Lh.
Godoak eta bertze jendaki barbaro eta basotarrak. ES 95.
Munduko erresuma eta jendaki guztien artean. Ib. 124.
Yendaki, leinu, populu. TBApoc 7, 9 (Dv jendaki; He nazione
).
Zoazte beraz, irakhats zatzue jendaki guziak. DvMt 28, 19 (Lç jende).
Bazter guzietan eta jendeki suerte guzieri predikatzen dute. Lap 324 (V 148).
Horrelaxe da gerthatzen herri eta jendakia hazkarrenentzat. ArbIgand 47.
Zer desmasiak diren jendakiendako. Etcham 137.
Etzuen ala ere beren yendakiagatik bakarrik il bear. IrYKBiz 360.
Iendaki geienetan alako nausigoz ezarri baitituzu. OrAitork 133.
Eta joko honek [...] gaur arte iraun du jendaki guztien artean. MIH 240.
v. tbn.
Prop 1876-77, 139. Zby RIEV 1908, 605. HU Aurp 96. Jendekia: Prop 1876-77, 302. Lander RIEV 1907, 432. Jendakia: Larre ArtzainE 323.
(Gralmte. pl.).Gente. Bethulia hiriko yendakiek etzuten gehiago deus idurikitzen. Mih 107.
Ango (zeruko) jendaki noble, prestu ta obren-eskojitu gaien ertean. (301). LE-Ir.
Zer jendeki tu horrek bildu. Monho 32.
Aisago bizi dea / jendeki apala?Etcham 209.
Lur naro eta jendaki erne ta eragiñak. ErkiagBatB 170.
Jendaki goinekoaren txera. Ib. 140.
azpiadiera-1.3
Género humano, humanidad. Sethen ondokoak hasi ziren gizonaren umeekin nahasten ezkontzaz edo bertzela, eta jendaki guzia tzarkeriari eman zen. ZerbIxtS 13.
sense-2
2.
(AN-5vill, L-sar, B; H, VocB)
Ref.:
A; JMB At; Gte Erd 250. Familia, parentela."Parentesco"VocB y A. Sánduak eta Sándak, ta gizagendearén flórea gure anái arréba, ta aiko jenerósoa, guziók jendaki batékoak Kristogánik. LEDoc 73.
Jangoikoarén jendákia, berarén hume eskojitu izan bear dirénak. LEOng 16r.
Utz dezan eskea eta ez dezan bere jendekiari holako ahalgerik eman. Laph 149.
Eta gu berritz elgarri gerlan / jendeki eta hauzoak. Mattin 67.
Ez nituena biak ene jendakian. LarreArtzainE 310.
sense-3
3.Generación. Jendákis jendáki / betíro dá andía. LEKop 34.
Lehengo yendakia gogorra zen. Etzen hain minbera hotzari, beroari. Zub 90.
sense-4
4.Carne humana. Anhitz laket zaio jendekia. Prop 1890, 210.
Kasta hura guzia jendakiz bizi da. Prop 1894, 249.
sense-5
5.
(L-sar, B, BN-baig, Ae),
jendeki (Lh)
Ref.:
Satr CEEN 1969, 182 y Ahaid 650; CEEN 1971, 358; JMB At; Izeta BHizt; Gte Erd 250. Pariente."
Arnegin jendekiak baditut
"Lh.
"
Zu nere yendakie zara
"IzetaBHizt.
Adixkide ta auzo / ainitz jendakiak. Herr 7-8-1958, 3.
Nehork etzion jendakirik ezagutzen. JEtchep 34.
Heldu zaizkit gogorat [...] ama eta Bidarraiko jendakietarik entzun ditugunak. LarreArtzainE 56.
sense-6
6."
Jendeki, homme, personne"Hb.
azpisarrera-1
JENDAKIAN(Estar, etc.) emparentado, en relación de parentesco. Hau Jatsu-Etxelekukoa zen, eta jendekian Ibarrartekin. LfELit 190.
azpisarrera-2
JENDAKI XEHE.
Orrela beti daiteke / arlote gure etxea, / zikiña, atza, zolda, partza, / ta beste jendaki txêa. "Y el otro ganado menudo"
.OrEus 66.