Tr. Documentado en autores septentrionales desde mediados del s. XIX. Al Sur sólo lo emplean Zaitegi, Orixe y Gaztelu. La forma general es kukutu y hay kukatu en los dos últimos autores (en Orixe junto a kuka ).
sense-1
1.
(B, BN-ciz-mix-arb-baig, S; VocBN , Chaho (s.v. kota), HeH Voc, Dv (BN), H (G, L, BN, S)),
kukukutu (H(G, L, BN, S))
Ref.:
A;
EI 147;
AtSac 44;
SatrVocP;
GteErd 219
. Cubrir(se), tapar(se). "Kukutzea, estaltzea, gordetzea, kukultzea" HeH Voc ( A, que copia erróneamente kulu-). "Couvrir, [...], se couvrir" Dv. "Burua kukutu zuen ohe estalkiaz, il se cache la tête sous la couverture du lit" H. "--Aizpa, ze haize? --Apiril haize. --Kuku naxaxie" Lander (ap. DRA). "Kukutzen da ahuntzaren larruaz (BN-arb), estalien barnean ontsa kukuturik egoki niz (BN-arb)" Gte Erd 219. v. kukuldu. Ez bide da nehor, argi bat phiztu ondoan, untzi batez kukutzen eta ohe azpian ezartzen duenik. HeHLc 8, 16 (He, TB, Dv, Ol, Ker, IBk estali, BiblE gorde).
Ekhia lanhoek ardura kukutzen baitzuten. ElsbFram 132.
Han osoki kukutuko zuela ilargiak iguzkia, jakina zen aitzinetik. HUZez 95.
Biharamunaz ez girela orroitzen, are gutiago bezperagoaz. Batek bertzea kuku, egungoak atzokoa, biharkoak egungoa, fuilla itzul, irakur eta kurri aitzina. Ib. 144.
Khedarrez eta lohiz kukuturik ezar dezala gutarik bat, edozoin. Eskual 24-2-1905 (ap. DRA
).
Piltzarrez lepo beharriak kukutuak. JEBur 76.
Mihiseaz kukutu buruaren gainean emaiten du [...] mustro-buru bat. BarbSup 116.
Xobadina burua bethi kukutua, ez da mogitzen. Ib. 123.
Mihise xuri batekin yauntzia, begitartea kukutua, argi bat eskian. Zub 38.
Ohartzekoa da begitarteak ez dituztela kukutzen edo estaltzen. Ib. 115.
Lano txar batzuek mendiak kukutzen zituzten. ZerbAzk 39.
Khutxa kukutua zuen Frantziako banderaz. Herr 27-2-1964, 2.
v. tbn.
Prop 1894, 63. Gatxitegi Laborantza 185.
azpiadiera-1.1
(B ap. GteErd). Taparse, oscurecerse (ref. al tiempo atmosférico)."
Ilundu egin du (G-azp, AN-gip), denbora kukutu du (lainotu, goibeldu) (B)"GteErd 86.
sense-2
2.(L-ain ap. A; Chaho, Dv (BN), H (G, L, BN, S)), kuka(tu).Esconder(se), ocultar(se); desaparecer."Cacher, [...], se cacher"Dv.
"Se cacher, disparaître aux yeux. Kukutu zen agertu orduko, sitôt apparu, il disparut"H.
Aldi huntan iguzkia da histu, gorde, kukutu. HUZez 94.
Ni, lañoa altxa niro lurretik; / ene-pean zu kukutuko nik. OnaindMEOE 447.
Kuku eta ager, ager eta kuku, horra nola dabilan [gaitza]. JEMed 156.
Bixkotx intzaurrak purrustan heldu... kuku dadila zikoitza!Ox 178.
Kuku hadi, marro zaharra. ZerbIpuinak 519.
Haren adixkideak kukutuak zauden beste gandera batian. Zub 39.
Agertu orduko [itsasoa] , [...] itzaltzen zaiku, egundainoko bizkar konkor luzeak gure sahetsaren parrez-par kukutua. JEBer 83.
Aurpegia ez diet kukatu nere jotzaille ta maxiolarieri. (Is 50, 6). OrMB 330 (Dv aldaratu, Ol itzuli, Ker gorde, BiblE saihestu).
Biotza nai ase. Kitar-sabelean kuka du gordeki. "Lo esconde"
.OrPoem 532.
Eguerdi ostean kukatzen naiz, bakar, dakidan xokoan / iru erritako ezkillen soiñua ixil auznartzera. "Me recojo"
.Ib. 529.
Egitik ezin kuka bera [giza-anima] ta egia bai arengandik. OrAitork 273.
Ez dut kukatzen nere zauririk: sendagille zera, ni gaixo. Ib. 277.
Kuka zaite, Kutuna, / soizu arpegiz mendi-aldea. "Escóndete"
.GaztMusIx 187 (v. tbn. Or ib. 199).
Gure burua gorde eta kukutuko baiginuen abal izan baginu. LarreArtzainE 64.
azpiadiera-2.1
(Part. en función de adj.). Ageri dan armonia baino obe da armoni kukutua. ZaitPlat 34.