Tr. De uso gral. Las formas con r- inicial (al menos gráfica), que dominan en los ss. XVI y XVII, van haciéndose menos frecuentes desde mediados del XVIII, sin llegar a desaparecer (encontramos algunos ejs. incluso en el s. XX). Las formas en erre- se encuentran desde el s. XVII (así, en Capanaga y Pouvreau), siendo empleadas por autores septentrionales (sobre todo por los suletinos), vizcaínos y algún guipuzcoano aislado; su frecuencia parece ir disminuyendo a lo largo del s. XIX, y no encontramos ejs. en el XX. Erl-, que aparece a mediados del s. XVIII, es ya desde principios del XIX la forma más frecuente en todos los dialectos. En textos labortanos y bajo-navarros -sione parece dominar desde finales del s. XIX, aunque hemos encontrado ejs. ya en Monho (cf. tbn. -xione en algunos autores de hacia mediados del s. XIX, como Jauretche); a pesar de ello se siguen encontrando ejs. de -jione hasta nuestros días. En DFrec hay 84 ejs., meridionales, de erlijio, 11, sept., de erlisione, 7, mer., de erligio, 3 de erlegino, erlijione (sept.) y religio, 2 de relijio y uno de erlejiño y erlijiño .
sense-1
(G-azp-goi, AN-gip; Lar, Añ),
erlijione (S; Gèze, Dv, H),
erlijino (Añ),
erlijinoe,
erlisio,
erlisione (Lh),
erlixione,
erlixone (H),
erliyone (H),
erlejio,
erlejione,
erlejino,
errelijio (Lcc, Urt II 172, VocCB),
errelijino,
errelijione (Urt II 172, HtVocGr, Lar, Lecl, Gèze, H),
errelijinoe,
errelixione (H),
errelisione,
relijio,
relijione (HtVocGr 416),
relijinoe,
relijino,
relisioneRef.:
Lrq(erlijione);
GteErd 281
. Religión.v. uskurtz. Relijione pura eta makula gabea. LçIac 1, 27.
O Spiritu relijionez oharatu beharra. EZMan I 39.
Giristinozko errelijionearen punturik barrenena. SPPhil 136.
Iesu-Kristen eskolan, eta haren relijionian. TtArima 127.
Zure relijione Sainduan konserbatzeaz zure Pontife handiena. Gç 53.
Gure relijionian. Bp I 123.
Relijioko birtutearen kontrako pekatua. OA 137.
Relijioneko zenbait Ponturen edo misterioren gaiñean. HeGudu 114.
Relijioniaren goratarzüna. Mst I 18, 1.
Fedea da geure Erlijiñoaen eta Salbaziñoaen fundamentu ta zimentu prinzipala. Oe 32 (73 errelijiñoe
).
Errelijione bat arrazoinaren argiez gorago dena. Lg II 144.
Relijinoiaren kontra. CrIc 58.
Relisionearen bertuteaz. Monho 98.
Obea zala zuan erlijioa ezen ez gurea. AA I 531.
Eztirela errelijione berekoak. Dh 251.
Gure erlijinoe, gure siniskera. Astar II 258.
Erlixionearentzateko kharra. MarIl 36.
Beti iraun dabela galdubagarik euren libertade, errelijiñoe eta tronuari euki deutseen leijaltasunak. (1848). BBatzarN 167.
Gure erlixionearen zimendua. Jaur 157.
Erlejione saintia. Etch 604.
Erlejioko gauza askotan. Lard 376 (v. infra ERLIJIO-GAUZA).
Gure erlijio santu adoragarria. ArrGB 3.
Relijioko azia. PE 29.
Errelijione katolikoaren arraeraikizale. IpHil 166.
Hastio zian erlejione katolikoa. Ib. 10.
Erlisione garbia. ArbIgand 185.
Erlisionearen alde. HUZez 197.
Errelijinoe guzurrezkoetako irakatsi txarretara. ItzAzald 83.
Relijio osoari dagokizkion gertaera ok. Goñi 83.
Erlisione naturala. JEBur 43.
Erlijioneko eginbiden betatzia. Const 25.
Relijiyoko gauzetan. ArgiDL 127.
Erlijio-gerra. OrSCruz 110.
Ak ezeukala erlejiñorik. KkAb II 99.
Uskurtz edo erlijioa. JMBELG 24n.
Erlejiño arazoa. EguzkGizAuz 126.
Legeak erlijio bazkunei buruz diona. EAEg 17-12-1936, 566.
Erlisionea hil beharrez baitzabilan. ZerbIxtS 109.
Erlijiño-griñatiren bat. EtxdeJJ 213.
Monoteismua da erlijio bakar jatorra. VillJaink 26.
Hemen baduk asko erlijione mota. LarzIru 110.
Kristiñauen erlejiñoa. AlzolaAtalak 36.
Beldurrezko erlisione. XaOdol 17.
Erlijioa defenditzera atera ziranak.BBarand 104.
Or barru orretan dagoz relijiño eta siniskera guztietakuak. Gerrika 250.
Ez ote duen egundainotik bere lekua izana dantzak: erlisione guzietan. LarreArtzainE 191.
Erlijio-gaietan. MIH 228.
v. tbn. Ub 145. Izt C 454. Lard 537. Aran SIgn 62. Bv AsL 218. Ag Serm 84. A Ardi 104. Inza Azalp 37. Alz Ram 32. Ir YKBiz 69n. SMitx Aranz 177. Txill Let 121. Zait Plat 88. Anab Aprika 19. NEtx LBB 16. Azurm HitzB 53. Olea 219. Uzt Sas 111. AZink 56. Erlijinoe: FrantzesB II 31. fB Ic I 16. JJMg BasEsc 177. Erlijino: Eguzk GizAuz 111. Osk Kurl 143. Erlijione: JesBih 387. CatLuz 2. Etch 568. Bordel 83. Lap 5 (V 5). HU Aurp 64. Zerb Azk 73. Ardoy SFran 236. Erlisione: Zby RIEV 1909, 228. Elsb Fram 175. Jnn SBi 162. CatJauf 15. Mde Pr 225. JEtchep 102. Osk Kurl 31. Lf in Casve SGrazi 16. Erlixione: Lf ELit 67. Erlejione: Xarlem 823. Erlejino: KIkV 61. Enb 33. Etxabu Kontu 95. Errelijio: Gco II 85. Errelijione: He 1 Tim 5, 14. Mst I 11, 4. Mih 68. CatLan 19. Brtc 207. Egiat 165. Iraultza 17. UskLiB 76. Arch Fab 205. CatS 129. Errelisione: Monho 26. Errelijinoe: CrIc 41. Astar II 45. Erlisio: FIr 184. Mde Pr 189. Relijio: Xe 168. Ud 106. Ag Serm 100. BAyerbe 174. Relijiño: Etxba Ibilt 464.
azpiadiera-1.1
(Lar),
errelijione (Lar). "Religión, estado de religiosos con votos"Lar.
S. Bruno kartruzen relijioniaren lehen fondazaliak. TtOnsa 92.
Relijioneko presunek. Ch I 25, 8.
An arkitzen etziran zortzi relijio. MbIArg I 198.
Kaputxinoen erlijio santuko Historian. CbEg II 204.
Biak relijio berri banatan. CbJust 79.
Bere relijio andiaren historia. MgCC 224.
Santo Domingorén Errelijiónean. LEUrt(ms.) 3r.
Erlijiñoko estadua. AñLoraS 177.
Erlijioan sartu. AA III 289.
Karmen ortozeko erlijinoe barristauba. fBIc II 296.
Erlixionean sarthua denak. Jaur 141.
Santo Domingoren erlijiñoeko Monjia. UrMarIl 100 (BulAl 23 errelijiño).
Elizan erlijio berririk iñolaz nai etzutenak. AranSIgn 106.
Mariaren serbitzariena deritzan erlijioa. ArrMay 168.
Gure frailletzako relijiñua. EtxbaIbilt 469.
v. tbn. Izt C 476. Bv AsL 96.
azpiadiera-1.1.1
Beniaminen leinutik, Hebraiko Hebraikoetarik, relijionez Fariseu.Lç Phil 3, 5.
azpiadiera-1.2
Religiosidad, devoción. Relijionearen eta perfekzionearen miraill biziak. Ch I 18, 1.
Haien pietate eta relijioneti. Mercy 18.
Debozionearekin eta relijionearekin. CatLav 149.
(V 76)Erlijioa deritzan birtutea. Ub 122.
Gipuzkoatarren erlijioa zer ta nolakoa dan. IztC 209.
Guk baino erlisione gehiago behar ote dute erakutsi Biarnesek?HUAurp 145.
Gure erlijioarekin konten bada Jangoikua, ez da biziosua.(G-nav). EZBB I 137.
(en otra vers. pasa erraza da)
azpisarrera-1
ERLIJIO-GAUZA. Cosa relacionada con la religión.
Axolagabeak ziran erlijio-gauzetan. IrYKBiz 392n (tbn. erlijio-gauzetan en NEtx LBB 16).
azpisarrera-2
ERLIJIOKO.
Religioso. v. ERLIJIOZKO. Boto kastidadekua egina, edo errelijiokoa. Cap 107.
Erlijioko ordenaren batean. AA I 593.
Eskola-emaile erlisionekoak ekar arazi. HUZez 114.
Errelijinoeko egite bat. ItzAzald 59.
Amar dirade mandamentuak, / bitan daukie sartzia, / ebazpidea izan genduan / erlijioko zientzia.Ayesta 105.
azpisarrera-3
ERLIJIO-MODU.
Orden religiosa. Aita Santuaren oniritziko erlijio-modu bat. AranSIgn 106.
azpisarrera-4
ERLIJIOZKO.
Religioso. Tr. Documentado en todos los dialectos; hay ejs. desde finales del s. XVII.
Relijionezko obra. Bp I 120.
Errelijionezko sentimendu berek. Mih 67.
v. tbn. Dh 134. Erlijionezko akta. JesBih 473. Erlixionezko sendimenduak. Jaur 393. Erlijiozko egite danik labur da txikienetan ere. Aran SIgn 45. Errelijionezko pratika berhezi. CatS 41. Erlisionezko akta eder bat. Arb Igand 186. Erlisionezko hitz gehienak. HU Aurp 212. Merzedeko Eleizan euki dogu iai errelijiozko bat. Ag Ioan 159. Erlisionezko sinesteez eztituz. JE Bur 45. Erlejiñozko egintzak. Kk Ab II 169. Uskurtz edo erlijiozko ikurpen edo kutsua. JMB ELG 78. Erlisionezko dira textu horietarik haboroenak. Mde Pr 232. Erlijiozko fedea. Txill Let 74. Erlijiozko eskola liburuak. MIH 219. En DFrec hay 6 ejs. de erlijiozko.