Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur. En DFrec hay 6 ejs.
sense-1
1.
(gral.; Lcc, Volt 95, Mic 7v, SP, Urt I 72, Ht VocGr 341, VP 61v, Lar, Añ, Arch VocGr 198, Dv, H, VocB)
Ref.:
A;
AspLeiz;
IzArOñ(mandataari);
EtxbaEib
. Mensajero, comisionado, embajador; delegado; apóstol."Internuncio, mandatari bitartekoa
"Lar.
"Demandadera de monjas, joan etorlea, mandataria
"Ib."Gentilhombre, el que lleva al Rey algún pliego de importancia, ezkutari mandataria Erregeagana
"Ib."Mandadero"Lar, Añ.
"
Bilbo'ra ostera dabillen errekadistiak (mandatarixak) ekarriko detsu gauza ori
"EtxbaEib.
Cf. VocNav: "Mandatari, mandadero, hombre o mujer que se dedica a hacer recados (Baztán)". v. mandatalari, mandari. Mandatariak egin deust gaxtoto."Mensajero". MLastur 26. Iainko Aitaren mandatari eta enbaxadore erakutsi izan baita. Lç Ins C 2v (v. tbn. ABC I 7v). Orduan mandatariak igorririk Iosefek erekhar zezan bere aita Iakob. Lç Act 7, 14. Dios Marteren mandataria ezpata bategaz salbaje aen arteti sartu zan. Lazarraga A 1154v. Izotz zuria eurien mandataria. "Mensajero de lluvia"
.RS 511.
Otsoak bere burua mandataririk onaena. RG B, 13.
Maiz etxetik hetara du / mandatari bidaltzen, / ea eztiren gargoro / Betleendik agertzen. EZNoel 71.
Mihia da bihotzaren mandataria, mihian da ezagun nor den bat bedera. Ax 396 (V 258).
Mandatari hotza, berant abia, baratx ioan eta itzuli hutsa. "Le messager"
.OPr 642.
Inspirazioneak igortzen derauskigunaz gero bere Angeruak mandatari eginik. SPPhil 143.
[Jesusek] igorri zituen mandatariak bere aitziñean abisu ematerat. HeLc 9, 52 (Lç, Dv mandatari
).
Esan zion Jesu Kristok alako bati San Juan ebanjelistaren bitartez edo mandatari zala. MgCC 232.
Mandatari edo alkabueta estalgillaz baliatzen bada. AñMisE 151.
Ikusirik Franzesen bialdu, mandatari edo korreoren bat irago biar dala. Astar II IX.
Itzuli ziran mandatariak Jakobgana, esaten zutela: allegatu gera zure anai Esau gana. UrGen 32, 6 (Dv, Ker mandatari; Ol geznari, BiblE mezulari
).
Batzarrearen bi mandatari oiek, San Pablo eta San Bernaberekin batean, Antiokiara joan ziran. Lard 510.
Jaunak igorrien du / zerutik galdia, / erioa du bere / mandataria. Bordel 189.
Gezurrezko asmazioz betetako karta batzuekin Kondeari mandatari bat bialdu zion. ArrGB 17.
Nabillen toki guztietan bakezko mandataria naz ni, ez prankotarren aldekoa. AgAL 21.
( s. XX)Mandataria, zer dakarrazu / berze munduko berririk?Balad 185.
Ezdire mandatari edo mezulariak baizik. ZerbIxtS 64.
Uxo mandataria, / zeruan ze berri?SMitxAranz 49.
Notaria zen eta Lapurdin deputatu edo mandatari. ZerbAzk 61.
Erregeren mandatari bat eldu da zaldi-laisterka errudunentzat eriotz-barkapena erakarki. EtxdeJJ 177.
Eriotzaren mandatari diran eritasunak. TxillLet 92.
Buruzagitza Nagusiak bidalirikako Mandatari Berezia zuen aurrean dago. ArtiTobera 265 (v. tbn. MaldanB 209).
Mandatari exkaxa zala Santxo Panza / burugabea bata, gogorra bestea, ta zu epel-antza. "Alcagüete"
.BerronKijote 30.
Orko semeak banatu arren / munduan bizi-bearrak [...] / Euskalerriak eztauzka ez or / oso mandatari txarrak.Olea 157.
Mandatari bat bialdu bait eutson onek erri aretan komentu bat jasoten ara joan zedilla eskatuaz. OnaindSTeresa 102.
Erosoen uste nuen bidea hartu nuen, besteren mandatari bezala, ez neure kabuz. MIH 224.
Euskal kulturaren mandatari dugun Patxi Etxebarria. Ib. 144.
Politika paperak sorrerazi zituen Iraultzak, uste eta asmo berrien mandatari. MEIG VI 53.
v. tbn. Ber Doc 136v. Volt 199. Hm 78. Arg DevB 6. Tt Onsa 82. Gç 132. Acto 40. Mb IArg I 351. Cb Eg II 23. Lg II 202. AR 238. Zuzaeta 119. LE Kop 31. fB Olg 85. Bil 78. AA III 298. AstLas 41. Izt C 244. Gy 284. Dv LEd 55. Elzb Po 218. Bv AsL 23. Jnn SBi 102. Elsb Fram 183. Lap 105 (V 50). Noe 30. Arb Igand 103. Azc PB 82. A BGuzur 120. Ezale 1899, 14a. Echta Jos 255. Iraola 127. Ill Pill 25. Inza Azalp 41. Or SCruz 67. Etcham 194. FIr 141. Otx 31. Ir YKBiz 51. Sabiag Y 1934, 20. TAg Uzt 133. Gand Elorri 216. Vill Jaink 187. Onaind in Gazt MusIx 153. Etxba Ibilt 463. Uzt LEG II 285. Xa Odol 321. Azurm HitzB 29. Lf in Casve SGrazi 9.
sense-2
2."(G-to), mariposa"EI 359.
v. JAINKOAREN MANDATARI.