(V-ger-m-gip, AN-ilzarb-egüés-5vill-ulz, Sal, S, R; SP (-rz-), Añ app.),
partz (G-azp-to-nav, AN-gip-olza, B, L-ain, BN (+ ph-); Lar, Añ, Dv (ph-), H (+ ph-)),
bartx (Sal, S, R; H; barxArch(S) ap. DRA.),
fartz (L; SP(+ farz), Lar, Añ, H)
Ref.:
VocPir 514; Bon-Ond 146; A (bartx, fartz, partz, bertze); A Apend ; Lrq /barč/; Iz ArOñ, Als (partz), To (partz), Ulz, R ; Etxabu Ond ; Etxba Eib ; Elexp Berg; ZestErret (partza)
. Liendre."
Barza (O), lense, farza
"SP.
"Deslendrar, despartzatu, partzak kendu
"Lar.
"
Bartzak astindu, sacudir las liendres (V-och)"AApend.
"
Bartx, oeuf de pou"Lrq.
Bentura zadinak hartza, / etzaadinak ez eta phartza. Saug 124 (O Pr 124 bartza
).
Geugan sortuten dira bartzak, edo zorrikaijak. Bartzetati urteten dabe, ta azten ditugu. Orretarako ainbeste orrazi. MgPAb 179.
Napoleon Bonapart: / ehun zorri ta mila partz; / taloz ase ta zalapart! FrantzesB I 117.
Xikhiroaren hazteria, gizonarena bezala, horra da bartx ttipiño bizkharroi larrü gañen parrastaz bizi den batetarik. "D'un très petit animal parasite"
.ArchGram 122.
Ikusten neban nik lengo urtean / bartza urruneti bizirik; / ta aurtengo urtean eztot ikusten / ardia eskuan geldirik. AzcPB 350.
--Etzaite aztu gero, buruan zorririk ezpadaukazu, neuk lenago bartzak (ligarrak) ausi neutsuzalako dala. --Zeuk bartzak kendu neuri? Eztago toki txarrean. Nire buruan eztago bartzik. AgKr 69.
--Noiz ikusi dun etxean / zorririk eta partzik? / --Aldegiñak oek ere / edari-kiratsetik. OrEus 66.
Orrela beti daiteke / arlote gure etxea, / zikiña, atza, zolda, partza, / ta beste jendaki txeea. Ib. 66.
Ixtorio mixtorio hatz, / berrehun zorri eta berrehun fartz, / bizkarrean dituenak eginen du hatz. (L). AEY IV 330.
Amak, goizero orraztuko eutsan burua arrezkero; eta anartean, bartzen toki, zorri-abia ta noiznai zaiez betea izaniko buru orrek, sekulako aldakuntza ikusgarria izan eukean, seguru. ErkiagBatB 27.
Bestin (Besteren) partzak ikusten ta norbianak (norberarenak) ez. (AN-gip). EZBB I 69.
azpiadiera-1.1
"
Bartzak daukaz orrek [...]. Se dice, en sentido figurado, por 'ese no tiene dinero'"A.
azpiadiera-1.2
"
Oba zeuke neure bartzak bazeunkaz, mejor le fuera a usted si tuviera mis liendres; es decir, mi carácter (V-ger)"A EY III 258.
azpiadiera-1.3
"
Aretxek dauke bartzak iltxeko modu. Se dice de quien tiene buena labia"EtxabuOnd.
azpisarrera-1
BARTZ-ORRAZI.
"Lendrera, peine, partzorrazi" Lar. "Phartz, partz, bartz, bartxorrazea, peigne à lentes" H.