(
V-oroz, AN-gip, S; Lar,
Añ (G)),
hoik (
G, S)
Ref.:
A;
EI
277;
Lrq (hoik)
.
Estos (adj. y pron. demostrativo).
"
Hoiñ (BN-ciz), de estos"
A (s.v. oin).
Cf. hoiek 'esos' s.v. horiek.
Tr. Usado en la tradición guipuzcoana y suletina, y, a partir de mediados del s. XIX, tbn. entre los labortanos y bajo-navarros (antes lo hallamos en Dechepare, Leiçarraga (en alguna ocasión) y en
CartEsp, donde suelen aparecer rasgos más occidentales). En textos suletinos, a diferencia de lo que ocurre con
horiek / horik, no se da una diferencia entre el caso absoluto y el ergativo: la única forma documentada es
hoiek (o, por ej. en
CatS 85,
hoik ), a excepción de Mercy, que emplea
hoiak .
Hoik se encuentra, a partir de mediados del s. XIX, en autores septentrionales y algunos guipuzcoanos (en su mayoría bersolaris). En gran parte de los ejs. es difícil diferenciarlo de
hoiek, var. de
horiek 'esos'.
Manamenduiak hoiek dira.
E 49.
Gure gorputz [...] resuszitatu behar diren hoier.
Lç ABC B, 3v.
Hirur egun oietan emen dadutzat irur angles festeiatzen.
CartEsp
466.
Aphezak zeiñatzen dutianian eta erraiten hitz eder hoiek: Memento homo
.
Tt Onsa 40.
Barur hoiek ez egina gatik.
Bp I 110.
Ez degu ordea guk erabaki bear zeiñ dan oietatik onena.
Lar SAgust 13.
O goza bazintza gaiza hoiek.
"Haec"
.
Mst III 47, 4.
Zer [sentituko det] nere gusto, onra ta banidadeaz? Ikusiko det, oien zale ta billa ibilli nintzala.
Cb Eg II 92 (Dv LEd 166 hoien).
Hoiak juanen dira hen bisitatzera.
Mercy 42.
Instrüi dezan bere popülia ofritzen edo emaiten derogün graziez, hoiak esplika ditzaten.
Ib. 17.
Hoiek hirur Eliza diferent direa?
CatLan 56.
Eniza ni irus / zeren hoiek heben dütüdan?
'Ceux-ci'
.
Xarlem
664.
Oiek nai badue bizi dagoten garbitasunean.
AA III 396.
Berset hoiek egin tüt jaun aphezen kuntre.
Etch 460.
Zenbatek ez diote euli oiei zor osasuna!
"Estas"
.
It Dial 17 (Ip hoier; Ur onei, Dv haukiei).
Israeltarrak eta oien griñak ezagutzen zituen.
Lard 104.
Zer ematen diezu oiri: gaztaña?
Ud 51.
Solas hoiek aditzean.
Elzb PAd 37.
Egidazü grazia erakaspen saintü hoien arauera bethi bizitzeko.
Ip Hil 228.
Ez zazuela sinhets / hoikien erranik.
Zby RIEV
1909, 226.
Tori bost duro oiek.
Moc Damu 19.
Ez dugu ofiziale ohoragarri hoitarik bihirik ezagutzen.
JE Bur 192.
Ene puxka hoik bilduko dazkiadatazu othoi.
Barb Sup 17.
Sesiyuaren asiyerako / pasadizuak oik dira.
Tx B I 180.
Alperrikako, arroxko ta artobero-uxai omen naiz: Oietaz gañera, buru-arlotea.
Ldi IL 58.
Homer-ek asmatuak dituk oiek.
"Haec"
.
Or Aitork 30.
Egun oietan baseritarrak / bertan ikusi nai ditu.
Basarri 60.
Etxetik arako joan-etorria, berriz, Plazaolatik edo Mustartik edo Ameraundik egin bear zuten. Oietan iruretan olak ziran.
JAzpiroz 11s (cf. EusJok 122 iru oietan
).
Hoik baitira gizonen arteko lokarria eta herrietako ongia
.
Lf (
in
Zait
>Plat
XXI
).
azpiadiera-1.1
"Algunos, en S, lo usan significando 'estos' y 'nosotros'"
A.
Guri hainbeste gaizkieginez ogendun giren bekhatore hoier.
Khürüts 8 (ap. A
).