Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur desde mediados del s. XVIII. Hay kontrabando en autores occidentales, y kontrabanda en septentrionales (junto con kontrebanda en PierKat y Constantin; J. Etchepare usa sólo esta última). En DFrec hay 5 ejs. de kontrabando .
sense-1
1.
(V-gip ap. ElexpBerg
; Lar, H),
kontrabanda (L, BN, S ap. Lh; Urt V 445, Chaho, Dv, H),
kontrebanda,
kuntrebanda (S ap. Lrq
; Chaho). Contrabando (actividad y mercancía).v. GAUEKO LAN. Kontrabando ta tratu eragotzietan ezpadabilz; ostuten ezpadabe. AñMisE 83.
O nola nailúken bátek an útzi edo altxátu bekátuen kontrabándoa!LEUrt(ms.) 2v.
Azukre ala kafe han sortzen zaiote; / kontrabanda ederrik badoha gainetik. HbEsk 95.
Zu! ia or daramazun kontrabandu ori. Iraola 39.
Bertsulari famatua, eta ni beldur, kontrabanda odolean. Ox 197.
Eskualdunik ez bide da, Gipuzkoan ere, kontrebandaz guti edo aski bizi ez denik. JEBer 51.
Gure artean kontrabandoa da gauz bat iñor lotsatzen ez duena. AlzRam 27.
Orrek kontrabandoa sartuko luke... baita karabineruen sudur zulotik ere. Ib. 35s.
Ingurraztian idatzi gabeko gasoil edo gasolinik iñoren mende arkituko balitz, leukakena ebasletzat artuko litzake eta errua kontrabando lez jo.EAEg 18-3-1937, 1308.
Itsasuarrak ez ziren orduan, orai diren bezain aberatsak: gereziek ez zituzten oraino ontsatuak, ez-eta kontrabandak. LfMurtuts 22.
Kanoa ta kontrabandoa bizkarrean zuela [...]. JAIrazBizia 70 (v. tbn. 14).
Kontrabandako ixtorio batzuez. ZerbAzk 84 (102 kontrabando ixtorio).
Mikeleteak bertan jarri baserritarren kontrabandoa zainketako. AndAUzta 95.
Kontrabandoai esaten zaio / askotan "gaueko lana". UztSas 178.
Kontrabandoak orduan zigor izugarria zin. AtañoTxanKan 46.
Orduko kontrabandoa Felixek eta Juanitok ekarri izan dute etxerako.JAzpiroz 29.
Kontrabandoak beheraldia duelako egun hauetan. MIH 129.
v. tbn. Ud 16. A BGuzur 142. EusJok II 24. Ag Kr 93. Kk Ab II 40. Or Eus 195. Etxde JJ 42. Arti Tobera 278. Salav 87. Kontrabanda: Const 20. Larre ArtzainE 21. Kontrebanda: Const 31.
sense-2
2.(Uso adv.).De contrabando.v. infra KONTRABANDOAN. Beren jazkera berriz / danetan piñena: / kanpotik kontrabando / ekartze'utena.MendaroTx 87.
Arabatik ardoa kontrabando ekartzea pekatu aundi jotzen zuan. AndAUzta 80.
azpisarrera-1
KONTRABANDOAN.
De contrabando; haciendo contrabando. "Gaztetan kontrabanduan ibilittakua ei da Pedro" Elexp Berg. Kontrabanduan tabakuak pasatzen Gastelara.
OrdEib
733.
Kontrabanduan artu / dituzte zagiak. UrruzUrz 58.
Kontrabandan hartu zahagi bat. BarbSup 6.
Ik oraindik ez dek mojik kontrabandoan pasa. AlzRam 96.
Organua? Elizan dagona, nik kontrabandoan pasia. Ib. 45.
Parkatzen dereizut / oraiko aldian, / bena Jinkuak begira zitzala / hatzaman zitzadan berriz kontrebandan. PierKat 62.
Legez ala kontrabandan ari zirenetz, ez da errana. LfMurtuts 1.
Indio batzuen laguntzakin kontrabandoan zebillena. JAIrazBizia 69.
Lagunik asko baizeuzkat kontrabandoan nerekin ibilliak. EtxdeJJ 117.
[Txarria beste aldeko baserri batera] kontrabanduan eruateko. AlzolaAtalak 56.
Ibillitzen zan / gabian kontrabanduan. UztSas 178.
Egin zuen ahal zuen guzia, nahiz kontrabandan bederen. ArdoySFran 261.
Ardoa bear bazan, Napar aldetik eta kontrabandoan ekartzen genin. AtañoTxanKan 92.
Gauean kontrabandoan danak. BBarand 131.
v. tbn.
Auspoa 77-78, 19. JAzpiroz 29.
azpisarrerakoSense-1.1
(Fig.).Clandestinamente. Ez zen batere kontrabandan eta ilunean pasatzen [kontseilu] hori, nahiz beren arteko ixiltasunean egiten bazuten ere. LarreArtzainE 194.
Kontrabandoan bezela larunbat-arratsaldez edo ixilka gaztaiñ arbola zarren bat edo beste bota.Albeniz 28.
azpisarrera-2
KONTRABANDO EGIN.
Hacer contrabando, contrabandear. Kontrabandarik ez egiteko legea. HUAurp 83s.
Kontrebanda egitez / akusaturik zira. PierKat 62.
azpisarrerakoSense-2.1
Kontrabando aundirik / eztiyegu egin.Ud 18. Kontrabanda poxi bat ere egiten zuen. JEtchep 52.
azpisarrera-3
KONTRABANDOKO.
(V-gip ap. Elexp Berg). a) De contrabando. Kontrabandoko bota / zeguen arri-pian. Ud 18. Kontrebandako zigarrua. Const 33. b) Contrabandista (?). Beren tabernatikan / ekarritakuak / utzi ta juan dira / kontrabandokuak. Ud 17. c) Secreto. "Ezkutuko, ixileko asuntuari [esaten zaio]: Uste juat kontrabandoko nobixan bat daukala" Elexp Berg.
azpisarrera-4
KONTRABANDO-LAN.
Contrabando (actividad). Amaika gau deabruzko pasa baitzitun kontrabando lanean zebillela. EtxdeJJ 38 (v. tbn. 41 y 45).
azpisarrera-5
KONTRABANDOZ.
En contrabando. v. KONTRABANDOAN. Aiek berak kontrabandoz eraman ezkero irabazi aundia izango zuala. JAIrazBizia 73.