Tr. Documentado en textos vizcaínos; tbn. se encuentra en algunos autores alto-navarros modernos (Inza, Auspoa 77-78, 277) y en Lhande. En DFrec hay 7 ejs. de ederto .
sense-1
1.
(V; Mic 7, Lar, Añ, VocCB→Dv),
edarto (V-gip)
Ref.:
A;
HolmerApuntV;
EI 243;
EtxbaEib;
ElexpBerg(edarto, ederto)
. Hermosamente; bien, magníficamente."(De) perlas"Lar, Añ.
"
Ederto etorri zara esandako orduan!
"EtxbaEib.
"
Ederto eiñdako biarra soñeku onetan!
"Ib.v. ederki. Etorkizun onen errezkada luze bat txito ederto kontadu eutsan. CbEBO 43.
Larramendik bere ez juan edertuago esplikauko. MgPAb 173.
Zein ederto dinuan David Erregiak onelanguak gaiti: "Miñian guzurra darabille". MgCO 92.
Gauza guztietan da entero ona, ta ederto dirudijana bardintasuna. fBIc III 334.
Ur onegaz garbituten da ederto erropia. UrDial 107 (It ederki).
Ori, iauna, ederto esana da. AgAL 159.
Emakumeak ez añ ederto ta apañ jantzita. AgKr 59.
Eztira bizi asko munduan ondo ederto, Jaungoiko barik?Ib. 122.
Ederto, oso ederto esan dizkigu aurtxo onek [...] egirik aundienak. InzaAzalp 21.
Kardantxorijaren abotsari ederto eritxi eutson. Altuna 47.
Ogi au goxo goxoa dago, ta bei-atzazal au guztiz ederto egosia ta ondua. OrTormes 81.
Nok edertoen margotzen eban / Españaren ixatia. Enb 172.
Sekuleko ederto deritxot!KkAb II 65.
Ezin edertuago esan dozu. Otx 179.
Ostatu sostorreko oeko izarak, [...], ederto asko inkauten yakaz egunaren etorreran. ErkiagBatB 153.
Iru illabete barruan dausku / euskera ederto ikasi. BEnbNereA 136.
Enparantza erdian egoan [kioskua], eta ederto emoten eban. EtxabuKontu 33.
v. tbn. Belaus Andoni 17. Onaind STeresa 45. Ayesta 30. Gerrika 73. Edarto: Gerrika 99.
azpiadiera-1.1
(No acompañando a un verbo, gralmente. en diálogos).Muy bien. --Ez eban Jesu Kristok euskerarik berba egin. --Ederto; ezda zure erdera mordolluan bere. MgPAb 57.
--Gora, Mañex! --Ederto, Manex! --Emak beste bat, Manex !LhYol 52.
Ederto!, esan eban. Altuna 85.
Eztezake berdindu seme baten eskubidea arrotz batenarekin. --Ederto! Baña [...] Europako hizkuntz guztixak, euskeriek beste berba hartu zituzen latiñetik.OskKurl 116.
v. tbn. Bilbao IpuiB 125. Alzola Atalak 93. Erkiag BatB 167. Onaind STeresa 48.
sense-2
2.Mucho, en abundancia. Ateraten deutsala ederto odola gaisuari. MgPAb 45s.
Ederto bete eban sabela ango jan-edari ugarijekaz. KkAb I 10.
Abeltzañak edo unaiak ederto irabazten dabela. Ib. 52.
Zugatzak orriz janzten / ziran ederto. Enb 168.
Bere makilliaz ederto yokaturik, bota zituan lurrera. KkAb II 63.
Egunez jaso al dagiana, gaberako zeatu daroa ederto. ErkiagBatB 182.
Baiña zigorra, erreglea-edo, ederto erabilten eban guri buruak berotzeko.EtxabuKontu 13.
azpisarrera-1
EDERTO BATEN.
a) En un santiamén. Eungilleak oialen zu ta zearra ederto baten iraskiten dauan antzera. Erkiag BatB 184. b) Magníficamente, espléndidamente. Arrastiko eleizkixunok, nai domeketako errosarioa, [...], ederto baten egiten zirean Ipiñeko eleixan. Akes Ipiñ 14. Ederto baten bizi dirala, / diñoe, baserritarrak. BEnb NereA 243.
azpisarrera-2
EDERTO SAGARDOA. "
Ederto sagardaue! Expresión con que se rechaza la ejecución de algún mandato"(V-ger). OrtVoc.