(V, G, AN, L, BN, R; VP 49v, Lar, Añ, Izt, Arch VocGr (y-), H, VocB (y-); -nh- BN-mix, S; Volt 121, SP, Urt I 97, Ht VocGr 390, Lecl (y-), VocBN (y-), Gèze, Dv, H),
jankari (BN-ad; Hb(S)),
janario,
janere (R),
xanari (Sal),
xanare,
xanere (R),
xanabi (Ae)
Ref.:
A (janari, janere, xanere); A Aezk 298; Lrq (janhari); Iz ArOñ 141n, R 295; Etxba Eib ; EAEL 129. Alimento, comida."Le manger"ArchVocGr.
"Aliment des bêtes à cornes"Lrq.
AxN explica bianda (555) por janari. Tr. De uso prácticamente general, aunque muy escaso en textos suletinos (sólo en Inchauspe) y de frecuencia decreciente al Norte en el s. XX. Hay yanaari en Añibarro (EL 2 171), jankari en Duhalde (si no se trata de errata), xanare en Mendigacha (154) y janario en Lizarraga de Elcano (junto a janari ). En DFrec hay 82 ejs. de janari .
Ezen Iainkoaren resumá ezta ianhari ez edari: baina iustizia eta bake. LçRom 14, 17.
Ene bazkatzeko ianhari bihurtua. EZMan II 79.
Ianhari gozo baten iatean. Ax 502 (V 324).
Zuen janhari egin baita / ihortzirien Nausia. Gç 110.
Utzi diozagun Mayansi jakiundeko maian janari onik ifinten eztigunari. LarDT CCIV.
Zure gogarako zenbait yanari. HeGudu 132.
Nik demonioen janari samiñak merezi nituen. CbEg II 138.
Emongo deutso janari eta alimentuba. Zuzaeta 134.
Janário éske. LEProg 118 (Doc 60 janari).
Andiki janarijak, / aberats ta ugarijak. MgPAb 98.
Nola oituak zeuden janari txarretara. AA I 452.
Jankariak sobra gostukoak [...] bilhatzen. Dh 37 (unas líneas más arriba janhari; tbn. esta última var. 54, 152, 220, 227, 243, 251).
Nere aragia da egiazko janaria. Lard 402.
Laster zizarien janhari, lur bihurtuko naizena. DvLEd 71.
Eman behar zaiola janharia ahalaz egosirik. IpDial 68.
Sakramentu au dala arimearen janaria. ItzAzald 157.
Jatorduetarako janariak. EchtaJos 25.
Osasungarrizko janaria ematen dien aberea. AgG 89.
Jaun-andrexkilen janhari hauta / duk ongarritik behar jin. Ox 143.
Abereentzako janariak. TAgUzt 111.
Babatzarrak eta gaztaia janari, ura edari. EtxdeJJ 247.
Janariak on dagion. BilbaoIpuiB 94.
Orren tokian naiko / ganadu-janari. UztSas 84.
Baratxurie, urte guziko janarie. (AN-ulz). InzaNaEsZarr 1133.
Janariak etxean ez bezalakoak zirela. LarreArtzainE 113.
Hain janari garestiak. MEIG IX 98.
v. tbn. (Para autores septentrionales del s. XX): CatJauf 14. Zub 117. Etcham 145. Mde HaurB 68. Xa Odol 145. Casve SGrazi 138.
azpiadiera-1.1
(Fig.). Ardietsiko tutzue zuen izpirituetako janhari hagitz ezti eta zaphoretsuak. ES 187.
Ene arimeari ukatu dotrina argi ta yanari bear bear oneek. AñEL2 109.
Egia dau janari adimenak. OnaindSTeresa 15.
Eman janari zure gogapen eta gogo txar guztieri. MAtxGazt 55.
Oraingo irakurle arruntaren janaria. MEIG II 57.
azpisarrera-1
JANARI-EDARI(Pl.). Comida y bebida. Jasta begiz oraiko janari-edariak. HUZez 66.
Su ederra ta janari-edari gozuak ikusitta. Altuna 57.
Lengoan bialdu nizkitzun janari-edarien zor-agiria aldean dijoakizu. NEtxNola 14.
Janari-edari onuragarriak bereganduaz. ErkiagBatB 80.
azpisarrera-2
JANARI-GAUZA.
Comida, alimento. Zernai janari-gauza, / naiz eratekoa. Echag 260.
Bukatzen bazaio iriña edo beste janari gauzaren bat. IztC 225.
azpisarrera-3
JANARI-GELA(Lar H, Añ). Despensa. Ez dakate janari gela txarra!SorAuOst 95.
azpisarrera-4
JANARI-LEGE.
Tipo de comida. Baitegiko janari-legea beretzako oso urria ta ganoragabea zen. EtxdeJJ 183.
azpisarrera-5
JANARI-NAGUSI.
Despensero. Iosepek manatu izan zuen bere ianhari nausia. UrtGen 44, 1 (Ur morroi nagusi, Dv, Bibl etxe-gizon, Ol otsein-buru, Ker etxezain).
JANARI URRI.
"(L), dieta" A. Biharamunean nahi du sangratu eta yanhari hurrian egon. DvDial 76 (It urribizan, Ur janurrijan, Ip jangabian).
azpisarrera-8
JANARIZKO.
"Arnorik etzuten arren, bazuten bedere janharizko nasaizia, bien qu'ils n'eussent pas de vin, ils avaient du moins abondance de nourriture" Dv.