Tr. Casi exclusivamente meridional (al Norte sólo halamos algún ej. de Xalbador), se documenta desde Iztueta (broman ), y aparece sobre todo en bersolaris y textos populares. En DFrec hay 7 ejs., meridionales.
sense-1
(V-gip)
Ref.:
GteErd 307;
ElexpBerg
. Broma; juerga, diversión."
Eztauko umorien arrastorik pe! (V-gip), orrek ez du bromarik
"GteErd 307.
"
Zuk bene benetan artu ziñuan, baiña bromia zan
"Elexp Berg. "Amabost urte daroia kartzelan, ezta bromia e" Ib. Donostiyan broma bat / bidaikatu dute, / bertsuetara juateko / lau gizon dezente. Ud 71.
Barri bi batu eta amabi zabaldu, / Brometan beti bera da danbolinteru. ABAmaE 246.
Eizilarik obena / joan da lenbizi, / bañan basurdia ezta / bate juan igasi; / ez dirade ok bromak, / lan ortara asi. Noe 115.
Beti izan zaitugu / sendiaren lema, / etxeko batasuna, / poza eta broma. BEnbNereA 264.
Seriyo xamarra zan, broma gutxi zuana. Salav 27.
Utzi zagun zorigaiztoko su-emailleen broma zitala. LabSuEm 212.
Gustu txarreko broma duk hori!Ib. 210.
Edade ortan ez da paltako / alaitasuna ta broma. UztSas 185.
Zarrak juango ziran etxera, / bertan gelditu gaztiak, / pena ematen baizigun guri / broma eder ura uztiak. Ib. 107.
Bromarako gogorik / ez du gizon zarrak, / gauza utsarengatik / begiratu txarrak. Ib. 196.
Barka zaidazu, juez maitia, / nik esan badizut broma. UztEBT 108.
Broma ederrian igaro bear deu / bersolarien eguna. Ib. 31.
Kaltegarriak izaten dira / pekatuak da obenak, / pozen urrengo etortzen dira / broma aben ondorenak. UztNoiz 101.
Entzun bear zan ango / tiruen burrunda, / [...] / ez dago bromarikan / gaur mendira junda. UztLEG II 308.
Eiztarientzat erran solasak / ez dira izaten bromak, / da zer sufritu behar duen / hauk entzuteko dagonak!XaEzinB 125.
Broma aspergarriai / emonez zoria, / Amurrion Gabonzar / artako istoria.Ayesta 142.
Gure aita zanaren da gure anai zarragoaren ondoan etzan bromarik egoten: lana gora ta lana bera. Albeniz 20.
v. tbn.
JanEd II 100. Yanzi 219. MendaroTx 303. Ataño TxanKan 258.
BROMA EMAN,
BROMA BAT EMAN..Gastar una broma. Maskaratu zan Andaluziyako kontrabandisten modura, bere lagunari broma bat emateko ustian. Iraola 54s.
azpisarrera-2
BROMA JARRI.
Entretener, divertir. Ostatutan beti broma yartzen zutenak eben kantu ta istoriokin.Auspoa 77-78, 45.
[Bertso auek] moldatu ditut broma / jartzeko ustean.Olea 164.
Edozein gauzarekin / jartzen gendun broma, / lan zakarra izan arren / ia geienona. Insausti 302.
azpisarrera-3
BROMAKO.
De broma. Ontzat artzen det zenbait / bromako esate, / eta bestiak ere / oi egiñ bezate. TxB III 133.
azpisarrerakoSense-3.1
Que está de broma. Nigana etorritako jendea ez baizan bromakoa. Albeniz 202.
azpisarrera-4
BROMAKO USTETAN.
En broma. Ez nion disparatu / bromako ustetan, / kartutxo bat bete plomo / sartuiot estetan. Auspoa 39, 81.
azpisarrera-5
BROMAN(Estar, andar... ) de broma, bromeando. "En la diversión, en el jolgorio. Lanian oso ona zan, baiña broman be primerakua" Elexp Berg. "Atsalde guztia broman pasau ta etxera zetozela baztarra jo eben" Ib. v. BROMETAN. Galai gazte oek beren jostaldi pozkarrietan dabilzanean, eta batez ere zedenan edo broman dauden denbora aietan, agertu nai izaten dituzte dakitzaten gaitasun edo abilidadeak. IztD 26.
Broman dagoenean piskaten gizona, / Dago alegere ta dauka umore ona. ABAmaE 403.
Deabruaren tentaketari / nekez zabaldu leiua, / arekin broman asi ezkero / gero izaten da kontua. EtxdeJJ 174.
Argiak ere juan ziran da / ni mugitzeko bildurrak, / broman badakit jarduten bañan / auek ez dira gezurrak. UztSas 266.
Lanari utzitzera / gaude beartuta, / ez dago jarraitzerik / broman artuta. Ib. 51.
Babette, ez zaiezula utzi zuri illea artzen. Gure lagunok broman jarduteko era berezi bat dute. LabSuEm 203.
Gero nik, broman, bi bertsu ok jarri nizkion.Auspoa> 77-78, 268s. Broman asi gera ta, / Ramona, parkatu. FEtxeb 190.
Erdi broman enbido batzuk bota zizkidan. Insausti 157.
azpisarrera-6
BROMA PASATU.
Divertirse. "Makiña bat broma eder pasautakuak ga alkarrekin" Elexp Berg. Dibersioz nai nuke, nik eman denbora, / Iñor ofendi gabe pasarikan broma. ABAmaE 401.
Gu gera bertsuetan / aspaldi asiyak, / [...] / makiña bat funtziyo / gaude ikusiyak, / broma ederrak pasa bai / Jaunari graziyak. AzpPr 32.
Amabost lagun juntaturik / geren sagardoteriyan, / banketetxo bat egin genduben / Jaungoikoaren graziyan, / alako bromik ez degu pasa / geren denbora guziyan. JanEd II 131.
Bi illabete kunplitu dira / broma bat pasatu zala, / eta geroztik aditzen nuan / kontrario bat bazala. TxB I 61.
Ez miña egiteko deseiuarekin, baizik elkarren artean broma bat pasatzeko. Auspoa 77-78, 45. Broma bat pasatuaz / alkarren onduan. Olea 208.
Ez giñan ari kontra / egitiagatik, / nolabait ere broma / pasatziagatik. Lizaso( inUztNoiz 46
).
Era ortan broma ederrak paseak gera Portuezane alde ortan ere.MMant 35.
Abisatu gabe etortzen diran xelebre oietakoak ere, ardoa edateagatik edo broma pasatzeagatik.TxGarmBordaB 21.
Gizon atsegiña lagunarterako. Amaika broma pasatuko zuan, eta pasatu erazi ere bai.Insausti 19.
Illuntze artan ura broma pasa genduan Amezketako Bar Txindoki-n! Albeniz 207.
azpisarrera-7
BROMETAKO.
"De bromas, de pega. An azaldu da brometako antiajuak jantzitta" Elexp Berg. "Gaur, adarra jotearren, bormetako bronkia bota dosku jefiak" Ib.
azpisarrerakoSense-7.1
"Importante, de cuidado (usado casi siempre en frases negativas). Uraundixak eztau brometako langitzia egin" Elexp Berg. "Artu zeban zartaria etzan brometakua" Ib. "Preziuak gora suelduak bera, ezta brometakua jarri dan bizimodua" Ib. Gurasoen atsekabea etzan brometakoa izango. TxGarmBordaB 57.
azpisarrera-8
BROMETAN.
En broma, bromeando. v. BROMAN. Bazun bidenabar Txominek umetatik narritan (brometan) eta biurrikerian aritzeko gogo bereizi bat. EtxdeJJ 17.
Nik ere umore ona zer dan badakit, baiñan alako brometan ari zerate!LabSuEm 195.
Andre arek eta bere alabak uste zuten gauza brometan zela. Auspoa 77-78, 24. Nik brometan artzen nuan. JAzpiroz 65.
Lagunakaz bere bai / brometan ni sarri. FEtxeb 135.
azpisarrera-9
BROMAZ.
En broma. Bein, erdi bromaz edo, esan nien bi lagun oiei. Zendoia 150.