1.
(L, BN; Dv, H(L)),
xirribita,
xirribit (L),
xirribinka,
xiribika (ArchVocGr(s.v. arrabita)),
txirribika,
xirrinka,
xirririka (BN-baig),
xirriika (BN-lab),
xirrika,
zirribika,
zirrikaRef.:
A(xirribika);
Lh(xirribika, xirririka, xirribit)
. Violín (usado tbn. para otros instrumentos de cuerda y arco). "Violon"Dv.
"Violín"A.
"Vocablos que denotan instrumentos, tales como txirribika por violín, que parece no ser indígena"ACPV 257.
"Violon, rebec"Lh.
v. arrabita, txarrabeta. Tr. Documentado sólo en la tradición septentrional.
Hauk dira zeruko alosiaren iduria [...] ezagutzera emaiten darokun xirribika, edo suntsuna. ES 187.
Xirribika eta organo iotzaille guzien aita. UrtGen 4, 21 (Dv arrabita, Ur, Ker zitara).
Entzun zuen xirribika eta eltzagor eta dantza otsa. HeHLc 15, 25.
[Ene bulunbarien] hertzetarik xirribiken zurda hazkarrenak [egin ditezke]. HbEgia 132.
Sala eder bat bada bertze mundurako, / Lekhua frankorekin kontradantzeko, / Galtxa gorri berbera xirrika yotzeko.Hb(
inBOEl 103
).
Hasi zen xirribika edo arrabita joiten. Prop 1880b, 35.
Xirola, ttunttuna eta xirribika. ElzbPAd 55.
Badakizu naski xirribika joiten?JEEskual 15-6-1906, 2.
Zirribika batek balio ditu bethi lau sos. Ib. 2.
Xirribika edo klarinet soinuz. ZbyRIEV 1908, 84.
Xirribinka edo violoncelle deitzen den tresna batez. JEBur 184 (93 xirribinka
).
Urhatsik ez ditake han egin xirribit zerbeit, xirula edo guziz "phonographe" direlakoetarik entzun gabe. ZerbMetsiko 348.
Xirribinka joz. LeonImit IV 1, 8 (SP gitarra, Ch, Mst harpa).
Eskale itsu xahar bat, xirrinka bat besopean. LeonGH 1926, 523.
Asi dire gure organoak lehenik beren xirola guziekin, gero xirribitekin, gero aphaleko xirribitekin eta okarinarekin. Herr 5-11-1959, 1.
Eskuara guti baliatzen da egun guzitako ogiaren irabazteko. Oraiko moldetan, eskuara jakitea da, zirrika jotzen jakitea bezalatsu. Herr 9-6-1960, 1.
"Makolina" erdi-piano, erdi-xirribika soinu-tresna bitxi bat. LfELit 336.
Nola dildira eta kanta lezakete xirribika-kordek? Lf(
inZaitPlat XV
).
v. tbn. He Phil 377. HU Aurp 189. Xirribita: Zerb IxtS 54. Xirribinka: GAlm 1952, 11.
APALEKO XIRRIBIKA.
"Violoncelle, aphaleko xirribika" T-L. Asi dire gure organoak lehenik beren xirola guziekin, gero xirribitekin, gero aphaleko xirribitekin eta okarinarekin. Herr 5-11-1959, 1.
azpisarrera-2
XIRRIBIKA HANDI.
Violonchelo. "Trio" baten egiten ari xirribikako eta xirribika haundiko. GAlm 1958, 45.
azpisarrera-3
XIRRIBIKA-JOTZAILE (Urt).
X.-JOLE. Violinista. "Auleres, xirolária, [...] xirribikalária, xirribika jotzaillea" Urt III 188. v. xirribikari. Herriko Orkestan izendatua izan da lehen xirribika-joile.Herr 17-12-1959, 2.