1.
(Lar),
biurtute,
biurte (Lcc). Regreso, vuelta."Bolvimiento"Lcc.
"Retorno"Lar.
Gaixto da kofesatu gabe egoitea, baiña aldez gaixtoago kofesatu ditutzun bekhatuetara bihurtzea. Bigarren bihurtze eta erortze hura gaitziago zaika Iainkoari. Ax 469 (V 304).
Ilkhite allegerak hainitzetan bihurtze tristea dakharke. SPImit I 20, 7.
Jaungoikoagana biurtze espiritual abek. EchveDev 155.
Egun sentian zuzendu zuan oña erriruntz, [...]. Begiratu gabe bere biurtze lasterragatik jendiak esan zezakenari. BvAsL 33.
Nere egoitzarat bihurtu naiz, [...]. Bihurtze hori ospa handienarekin egin da. Prop 1902, 25.
Onen gogoan, ostera, alako atzera-biurtze naia erne zan. ErkiagArran 172.
azpiadiera-1.1
Zure izenean eskatzen dizut onelakoren osasuna, alakoren zugana biurtzea edo konbersioa.Mb JBDev (ed. 1900), 264.
sense-2
2.Transformación. Zisneros kardinal sonatua izan zen beaterio aiek klausuradun konbentu biurtuerazi zituana. [...]. XV gizaldi-bukaeran gertatu zan biurtze ori. LekSClar 117s.
azpiadiera-2.1
(Tras tema nominal nudo)."Petrificación, arritzea, arri biurtzea
"Lar.
Hargatik gatz bihurtu zen. Eta gatz bihurtze hunen gaiñean erraiten du Glosak: [...] Gatzak du indar eta berthute ianhariei gozo eta zaphore emaiteko. Ax 466 (V 302; Añ GGero 304 gatz biurtze).
sense-3
3.
(Lar, Añ). Devolución."Restitución"Lar.
Esan baleutsa Kristori "biurtuko dot" elduten ez zala iños biurtutia. MgCO 74.
(En la expr. begi bihurtze, 'acción de torcer los ojos (en señal de enfado)'). Bear danean bear da gar gitxi bat, arpegi ilun bat, begi biurtze bat erakutsi, zorroz berba egin, zerbait sumindu ta aserratu. AñGGero 206.
sense-5
5.Conversión (religiosa).
Sinistu ezin leike [...] ainbeste lan eta ainbeste pekatarien biurtze egin al izatea. BelausAndoni 18.