Tr. Documentado sobre todo desde finales del s. XIX, aunque se encuentra ya en Iztueta.
sense-1
1.
(Lar→Dv, H, IztVocC, VocCB) . (Sust.).Cristal, vidrio."Crystal"Lar.
"Cristal de roca, meatzeko kristala, leiarra
"Ib. Badira meatzeak leiar arrokazkoa ematen dutenak. Izt C 74. Kare aitzari ixurten zaiozkan ur iragazietatik sortutako leiar distiatu ikusgarriakin. Ib. 66. Eguzkiaren ziargia leiarretik edo kristaletik [...] ateratzen den bezala. Legaz 16. Leiar edo kristal batetik. A Cat 13. Leio erdikea leiarren zidar-ots tintintsuagaz zatitu zanez batera. Ag Kr 13. Luikiak, abereak, gudarozteak erakusten dituan leiarretik begira daude. Zink Crit 28. Leiar landuzko ontzi mioi. Laux AB 75. Leiarra bezain garden erakutsi zion biotzondoa. TAg Uzt 187. Leiar-ezkil (fanal, campana de cristal) batean sartuta. Etxde Itxas 25. Leiar lanketaren lenengo aztarnak. Etxde Egan 1961 (1-3), 74. Zeinek hautsi du zurubi ondoko leiharra? Osk Kurl 169. Zillar-leiar orretan. Or in Gazt MusIx 198. Ainbat leiar eta abar ausi. Etxabu Kontu 196. v. tbn. Ayerb EEs 1915, 292. IPrad EEs 1915, 121 (arrokazko leiarra). Inza Azalp 57. Altuna 74. ZArg 1954, 86. Anab Poli 62. Gand Elorri 213.
sense-2
2.(Adj.).Cristalino. Garbiagoak Lamiñ-errekako ur garbi leiarrak (cristalino) baiño. Ag AL 11. Garden azala, diztiz ondarra, / garbi azpia, gaña leiarra! Loram 81. Zabaldi barri leiarrez. 'Fresco cristalino espacio'. Gand Elorri 61. Oi iturri leiar bizi. "Cristalina". Onaind in Gazt MusIx 205. Urbasa aundik sabel barruan / gorde ur garbi, leiarra. AZink 176.
sense-3
3.(Adv.).Veladamente.Cf. leiartu. Burua eroria, besoak zurrun, begiek leiar ikuski. 'Ses yeus comme voilés'
.OrMi 149.
azpisarrera-1
LEIARREZKO.
De cristal; (fig.) cristalino. "Crystalino" Lar. Leiarrezko arri ikusgarri eder au. IztC 74.
Ibaiyak [...] ez dira, len bezela, leiarrezko arpa-soñulariyak. EtxegEE 1883b, 551.
Erreka eta iturri leiarrezkoak. OtagEE 1884b, 523.
Leiarrezko edanontzi batzuk. AgKr 19.
Leiarrezko bitxi ugariak. TAgUzt 123.
Leiarrezko ontzien aurrean. ErkiagBatB 104.
v. tbn. Altuna 74. Otx 18.