(V, G, L; VP 92v, Lar(h-), Añ(V, G), VocCB, Dv(V, G), H, ZamVoc),
umekeia (G-azp)
Ref.:
A;
Lh;
IzArOñ(gisákerixaak);
EtxbaEib;
ElexpBerg;
ZestErret
. Niñería, chiquillada, puerilidad."Niñada, niñería"Lar, Añ.
"Muchachada, muchachería", "rapacería", "puerilidad" Lar."Caduquez, agurearen edo atsoaren aurkedia, seinkeria, humekeria
"Ib."Acción pueril, ejecutada por un adulto"AstApol 95.
"Chilindrina, (V, G), ezerezkeria, umekeria
", "muchachada, puerilidad" Añ."
Orreik estittuk gisákerixaak; umékerixaak mutíkokerixaak (dittuk)
"IzArOñ(s.v. gisákerixaak).
"Niñería. Denboren urriñetik begiratzera ezkero, gure gauzarik astunenak be, umekerixak bezela
"Etxba Eib.
"
Umekeitan ibilli, umekeriak egiten aritu; ume edo haurrari baizik ez dagozkion jokabide eta portaerak izan, gehiegi arrazoitu eta hausnartu gabekoak"ZestErret.
"
Umekeia geitxo
"Ib.v. haurkeria. Tr. Documentado exclusivamente en la tradición meridional. En DFrec hay 3 ejs. de umekeria. Zeinbat desoneskeria, ikuste, erakuste, ibillera gaisto, ta umekeria lagun idekoakaz! AñMisE 86.
Ta oneek dira zentzun aiñ argijeen frutubak? Ala dira umekerija lotsagarrijak?JJMgBasEsc 158.
Luurreko umekerijeen lekuban eraasten eutseen jakiturija egiijazkuaren guraari andi bat. Ib. 139.
Esan eutsan, ez egijala begiratu alako umekerijetan, ta ez egijola imiñi aiztiari atzerapenik premiñako gauzeetan. UrMarIl 101.
Ez zazute umekeriarik esan. Apaol 49.
Orrek egitten dittuan gauza guztiak umekeriak dira ta umeak ezin leike egin besterik. EchtaJos 31.
Noiznai zeuden prest umekeriak esateko ta umekeriak egiteko. AgG 74.
Umekeri utsa zalakoan etzion konturik egin leenbizikoan. Mok 9.
Umekeririk aundienak askotan zortzi arroa inguruko gizonak egiten dituzte. Munita 30.
Agian umekeria da au guztia baiñan erriko jende xea alakoa duzu. LabSuEm 204.
Umekeririk etzenduan entzungo aren agotik. AlzolaAtalak 110.
Carmen Laforeten lanek umekeri-antxa badute; ez dira inoren barrena iharrosteko gai. MIH 130.
Egiteko hau ez zeukaten umekeriatzat Oihenarten aldikoek. Ib. 240.
Norbaitek, beharbada film hau ikusita [...] esan zidatena esango bailuke: ez dituela alegia umekeriak gogoko. MEIG I 171.
v. tbn. A BeinB 43. BPrad EEs 1913, 217. JBDei 1919, 285. Or Tormes 15. AIr RIEV 1928, 599. Anab RIEV 1928, 608. Ldi RIEV 1929, 207. Otx 6. Alz Ram 130. Basarri ZArg 1957, 218. Osk Kurl 219. And AUzta 67. Berron Kijote 107.
azpisarrera-1
UMEKERIAZKO.
Infantil. Aspaldietako ikusi-eziñak edo norbaiten umekeriazko ezta-baidak, [...] ia estaldurik egoan su kaltegarria barriro biztu nai dabe. AgAL 18.
azpisarrera-2
UMEKERIETAN IBILI.
a) Andarse con chiquilladas. Arterañokoan umekerietan ibilli zala-ta, gizon egiñari zegokionez, arloa buruzkatzeko asmoa artu zun. TAg Uzt 187. Tira, tira ez ibilli umekerietan eta utz ezaiozu telefonua. Osk Kurl 30. b) Andarse con chiquitas. Egindako batzaraldian etziran ordezkariak umekerietan ibilli: ogasuna ekarteko gai ta bide firna guza guztienjabe, gizartea egin ber zala erabagi ta argi ta garbi autortu eben. Eguzk GizAuz 127.