1.
(V, G, AN, L; Mic 8r, Lar, Añ, H),
ahil (L)
Ref.:
A(aril, ahil);
IzLinOñ 179;
ElexpBerg
. Ovillo (sentidos prop. y fig.). "Ovillo de hilado" Mic 8r. "Ovillar, hacer ovillos, arildu, arillak egin, [...] arilkatu" Lar (v. tbn. Añ). "Desdevanar, desarildu, arilla desegin" Ib. "(Por el) hilo se saca el ovillo, aria nolako, arilla alako" Ib. "Arilla (V, G), harilla (L), peloton de fil" H. Cf. ConTAV 5.3.1. (documento notarial de Motrico de 1632): "Doze matasas o madejas de hilo blanco p(a)ra lienzo y dos ariles del d(ic)ho hilo". v. harilko. Jainkuak ebagi edo laburtuko deutsela euren bizitzako arilla. CrIc 67.
Neke gogorren bidez egiten dira arillak euntegira eruateko. MgPAb 139.
Aria nolako, arilla alako. EZBB I 40.
Bideak [...], an oker ta arutzago zuzen [...] norbaiti arilletik erori zaion ari albañu luze baten taiuan. AgG 12.
Josteko-otzara bat bere artazi ta aril ta titara ta orraztontzi ta enparau gustijekaz. KkAb II 37.
Artaldea aril bat eginda gelditu. 'Se pelotonne le troupeau'
.OrMi 114.
Sarea eundu oi duten arien antzera kizkin-gunaren barrenean aril batzuk dituzu. ZaitRIEV 1933, 67.
Otoitzerako giro, / baiña ni txoratil... / Leiotik, ari xêa; / egun berria aril. LdiUO 13.
Geroenean ahapaldi osoa etorri zitzaidanan burura, ta aren urrena aril osoa, batere korapillorik gabe. OrQA 64.
Eta, txirtxiru-fiu, / txirtxiru-fiufi, / kantu-aril zuria / goiz garbitan, naasi. GandElorri 67.
Iruten Illargi / elur-arilletan: / zillar bide zuri / dagi ur beltzetan. NEtxLBB 351.
sense-2
2."
Aril [...] (Vc), cierta pesadez del estómago"A(parece que a partir del significado de 'bola' o similar).