1.
(V, AN-gip),
karamarro (Lar, Añ, Izt, H(G)),
karramarru,
karamarra (SP, Lh),
karamar,
kamarra (G-azp; Aq(G), H),
kamarro (H, FauMar 134)
Ref.:
A(kamarra, karramarro);
EtxbaEib
. "Cangrejo" Lar, Añ e Izt. "Gambaro", "paguro" Lar. "El diablo predicador. Okerrak zutzen ditzala. Y también: kamarrak umeari, okerra, zutzen adi (G)" Aq p. 63 (tbn. en Azkue). "1.º écrevisse (de rivière); 2.º homard; 3.º grande écrevisse de mer" Lh. v. 1 amarra, hamarratz. Tr. La forma mejor atestiguada es karramarro . Hay karramarru no ambiguo en Bilbao y karamar en Arradoy.
Arrain, lapa, karramarro ta beste itxasoko janariak. EchtaJos 201.
Edo arraia eskatzen badio karramarroa emango ote dio?(Lc 11, 11). InzaAzalp 128.
Karramarruen ibillerarik / ez eban onek ezautzen; / beti aurrera. Enb 40.
Probatu dituzu / kale ta baserriyak / karramarrua diruri / zure eztarriyak. TxB 212.
Zangurru ta karramarru egosiak. BilbaoIpuiB 239.
Karramarro bat ozta-ozta urpetik lekorera asi zan. AnabPoli 14.
Zonbaitek berbalak bildu dituzte karramarro edo zamarron arrantzan ibilirik. Herr 13-8-1959, 3.
Agorrilaren 13-an hasten da karramarro arraintza. Herr 11-8-1966, 3.
Hantxet [...] karamar beltxaran bat ttapa-ttapa heldu. ArdoySFran 196.
Karramarroak azkar dijoaz / arri gañetik azpira. MMant 151.
v. tbn. J. Garbizu EEs 1925, 65. Ldi UO 32. Osk Kurl 184. Karramarrua (det.): Otx 60. Alz Txib 89.
azpiadiera-1.1
Euskera berbaz gaur dakiana / ezta bizkaitar noblea / ezpada sasi-karramarroa / kantabro otsoen lobea.Azc PB 363.
sense-2
2.Cáncer (constelación).v. karramarroaga. Karramarruaen bidetik / leoi bat dator atzetik: / zeñaen illian / izerdipian / batuten dira garijak / eta abustu madarijak. UrPoBasc 227 (v. tbn. en la misma pág. karramarro pikuduna).
sense-3
3.+ karamarro (Lar; karamarrua (det.) V-gip ap. Iz ArOñ)."Escarabajo"Lar.
"Insecto del maíz; escarabajo"IzArOñ.
Karramarro (kakalardo) bat. AndAUzta 56.
sense-4
4."(V, G), cierta máquina de hierro en forma de cangrejo que se usa para quitar basura del fondo de ríos, puertos"A.
Horra zergatik ur zola behar den maiz arhatu eta garbitu karramarroa edo draga pasatuz. Herr 25-7-1957, 2.
sense-5
5.(G-goi-azp-to, AN-gip), karramarru. Ref.: A; Iz To; ZestErret.
"Cierto arado"A.
"
Karramarrua, el apero totalmente de hierro con 7 ó 9 dientes arqueados que se gradúan; karramarro bat
"IzTo.
Zelaia irauli arren urrena / jartzen du karramarrua / gero sokilla txikitutzeko / pasarik sokor mazua. (1898). J. Ganboa "Nekazaritza" (ap. DRA).Bestea atzetik, eskuan akullua ta golde edo karramarro, besabea, area, laukoa...Albeniz 19.
Bost-ortza, karramarru, / golde eta are. Zendoia 17.
sense-6
6.(Pl.)."[Juego infantil en que] todos los jugadores enlazan las manos por detrás de sus rodillas, y en esta postura, [...] el que 'está debajo' ha de coger con la boca a cualquiera de los que son 'libres'"EAlde 1924, 72.
azpisarrera-1
KARRAMARROTAN (JOAN, IBILI, etc.).
A por cangrejos, cogiendo cangrejos. Joaten zan arrantzuan [...], lapatan [...] karramarrotan. EchtaJos 201.
Ibilli zirean karramarrotan. Ib. 258.