1.
(T-L),
jeite (Dv→A),
xite. Venida."(Nav. lab.) [...] venue"Dv.
"
Aurthen hortarik jeite handiak izan dire, il y en a eu cette année de grands arrivages"Dv.
"Avènement"T-L.
Tristetzeko herioaren aiphamenaz eta haren jitiaz. TtOnsa 156.
Haren [Jesüsen] lehen jitiak zühürtzen ezpagütü. Bp II 15.
Egürüki dezazün, konfidantxa fermo bateki, ene jitia. Mst III 51, 2.
Haren jiteak zonbatetaraino bozkariatzen gaituen. Laph 145.
Aren xite sanduaren esperatzen zaudenen arimak. CatSal 13.
(v. tbn. CatR 13)Salbazaliaren jitia. IpHil 22.
Handik ikusteko zezenen yitea karrikatik landa. Zub 110.
Haundi-maundiek Zarauz-rat udako jitea laket zuten. JEBer 79.
"Jin dea, Emil, joaiteko eguna?" [...] "Baa, baa! Jiteak joaitea zor! Eta egun kondatiak fite pasatzen!" . LarreArtzainE 112.
sense-2
2.
(Foix),
jeite (Dv(L, BN)→A, H). Carácter natural; tendencia natural, innata."Nature, naturel [...]. Jeite oneko haurra, enfant d'un bon naturel. Jeitez ona da, il est naturellement bon"Dv.
"Aptitude"Foix.
Laudorio egiten zion bere jite onaz, bere izpirituaz. Laph 3.
Laguna maitatzea [...] gure gogorakoa delakotz, gure bihotzeko jitez edo beraztasunez. DihMarH 401 (ap. DRA).
Hauk beren jitez dire errepublikano. ZbyRIEV 1909, 231.
Bertzerik mana dezoke bere jiteak. JEBur 108.
Zer jitetako gizona izan zaitekian. Const 15.
Borthiskoa omen zen jitez Urbain VI. ZerbIxtS 106.
Gizakumeok saiestea zor baitiñagu giza-yitez. EtxdeJJ 100.
Pena guziengatik, ez zitzakon jitea kiresten. Herr 12-5-1956 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).
Alta etzuen baitezpada lan hortako jite handirik. ArdoySFran 128.
Jeinua, jiteak emaiten du, beraz Jainkoaren ganik heldu da. LfELit 88.
Jite arina, arraillanta eta elgar-hartze onekoa du. LarreArtzainE 63.
v. tbn. Arb Igand 69. HU Aurp 116. Barb Sup 172. Ox 202. Zub 58. Iratz 179. Othoizlari 1956, 89. Xa Odol 73. Casve SGrazi 96.
azpiadiera-2.1
Constitución física. Nahiz berenaz jite azkarrekoa zen, lanak izan ditu [...] Afrikako iguzki dorpearen jasaiten. HUAurp 53.
Diote jitez mutiko pollita zela, zalua bezain zaintsua. ArdoySFran 69.
v. tbn.
Othoizlari 1962, 434.
sense-3
3.jeite (Dv). Crecimiento. "Jeite ederrekoa da zure sagardia, votre pommeraie est de belle venue" Dv.
sense-4
4.jeite (Dv (L, BN) A). Origen. "Bihi-mota horrek Indietarik du jeitea" A.
sense-5
5.
(Foix ap. Lh.). Ingreso."Revenu, intérêt"Lh.
Badela lan hanitz, jiteak xuhur direla, bizia garesti. JEBer 31.
Konduen atxikitzen, jiteen eta joaiteen egun oroz xifratzen artharekin. Ib. 49.
Zin egin du, hamar urtez, O.C.D.E.-ko hogoi herriek eginen dituztela berrogoi eta hamar urhats ekeien gehiago ekar-arazteko; ehunarentzat berrogoi eta hamarrez hanparaziko dituztela bere jiteak. SoEgHerr 30-11-1961 (ap. DRA
).
sense-6
6.Sentido. Legearen hitzari eztemozula zure gogorako itzulirik, bihurdikarik; har ezazu bere jite zuzen eta lañoan. ArbIgand 122.
azpisarrera-1
JITEZKO(T-L; jeitezko Dv). Innato, natural. "Jeitezkoa da horren baithan gaixtakeria, la méchanceté est naturelle en lui" Dv. "Inné", "instinctif" T-L.