(Vc, Gc, AN-gip, L ap. A; O-SP 226 SP, Lar, Hb, Dv),
branke (Lar, Hb). Proa; (fig.) parte delantera."Xaluparen ainzinekoa; rostrum navis"O-SP 226.
"Proa"y "branque" Lar."Amurar, llevar los puños de la vela hacia la proa, belaren mustrokak brankeronz egin
"Ib.Cf. Echaide Orio: "Branca. 'Branque, roda de proa'. Del G branka". v. brankera. Tr. Documentado a partir de mediados del s. XVII, siempre en la forma branka . En DFrec hay 9 ejs.
Galdegiten zaienean ea zer bekhatu egin duten, berehala, sendagaillaz bezala, eta ohore bailliz bezala, iuramentuak ibenzeintuzte brankan, lehenbiziko hastean. Ax 261 (V 174).
Branka bada gelditu zen han finkatua, higitzen ez zela; popa ordean hausten zioten itsaso kolpeek. HeAct 27, 41 (Ol, IBk, IBe branka; Lç unzi aitzinea, TB untziaren aitzinea, Dv aitzineko muthurra, Ker aurrekaldea).
Hainitz luzatu gabe bazuan berria, / brankaren azpitikan zela ithurria, / halaber orain bazela aborreko aldean / istupak utzia beso bat hartzean. BertsZB 104.
Uhainek untzia joka, / Gora behera saltoka, / Eta branka pulunpaka. Ib. 98.
Erratu zeban ekinera, zeñean etsaiaren branka biak alkarri josi naiean aurreragi sartu izan zalako. IztC 439.
Gure Kapitanari dua jo artian, / Artzen dau trabesera brankiaz azpian. ABAmaE 97.
Zuzen den bezala, lehenbizikorik eta brankan jartzen dugu Xubero mendietako bazkagietan [...], artzainek, hain elhe ederretan atheratzen dutena. DarricRIEV 1912, 226.
Apar dariyon erasuak naiz / astindu gora ta bera, / ajola gutxi!; ontzi liraña / ekaitz tartean aurrera / irrist ariñez branka jasota / antziak legor aldera!EAEEs 1916, 41.
Legorrean jasota zegon potin baten branka-atzian ezkutatu nintzan. InzagRIEV 1923, 503.
Begira ezaiozu itsasoko olatuak barna doan txaluparen brankari. ZaitPlat 40.
Orain brankatik (aurretik) emoten deusku aizeak. BerriatBermeo 389.
Sandia, txorabilduta, ontzi-brankari (rostris) begira dago. IbiñVirgil 92.
azpisarrera-1
BRANKA-ALDE. Zona de proa.
Alegia hek aingurak branka aldetik urrunago hedatu nahi. HeAct 27, 30 (Dv burukitatik
).
azpisarrera-2
BRANKA-BURDINA.
"(V-ger), codaste, coraza de hierro que tiene la lancha por delante para afianzar la quilla" A. v. brankorde.
azpisarrera-3
BRANKA-GAIN.
"(AN-gip), tabla provista de agujero en el centro, para meter en él el mástil de proa" A. Ontzi bat besteak baño urrego ikusten genuen, [...]: txardiñaz lepo-leporaño bete, panel-gañean ase, branka gañeraño arraiez josita. InzagRIEV 504s.