1.
(Lar, H). "Casería"Lar.
"Las caserías de que está sembrada Guipuzcoa se llaman baserri, echalde, echondo, cuyos significados son diferentes. [...] Las cercanas y pegantes se dicen echondos
"LarCor 81.
sense-2
2.
(BN, S; Dv, H(L)),
etxeondo (BN-baig; Dv, H),
etxaondo (DRA)
Ref.:
A(etxondo, etxeondo);
Lrq(etxe)
. Casa solariega."
Etxeondoa, maison principale [...]. Hau da Etxauzko etxe ondoa, c'est ici le château, maison d'où sortent les Echauz"H s.v.I hondo. "Maison natale" Lrq. Hainitzek herriz kanpo ontasun bilhatu, / eta etxe ondoak ekharriz edertu. HbEsk 109.
--Nunko zirade zü? --Etxe ondorik eztit, pharka izadazü. ChantP 378.
Dabiten odoletik elkhiten beitziren eta haien etxondoa Bethleemen baitzen, [...]. IpHil 89.
Buruxkak, Lekornen eta Aldudan salgei, egilearen etxondoan eta egoitzan. JEBur 3.
Sor-lekua Azkaine, eta Azkainen Lapurdiko etxondo handienetarik bat. Etxea oraino xutik da. ZerbAzk 11.
Bere etxondoaren berriz osatzeko eta joritzeko xedearekin. LfELit 177.
Etxe-ondo zahar baten jabe ta leinu ohoragarri bateko seme. MdeHaurB 6.
Jatsun, jaun esposaren lehen etxondoko herrian. "
Maison souche"
.ArdoySFran 60.
Pierre Etchebarne Lekome Leizarragako etxondoa sekulan ukatu ez duen bertute haundiko predikaria. LarreArtzainE 132.
v. tbn.
Prop 1876-77, 71.
sense-3
3.(c. sg. A; Dv), etxeondo (c. sg. A; Dv). "Etxondoak ou etxe ondoak, les alentours d'une maison" Dv. "Etxeondo, contornos de una casa" A. "Etxondo, junto a la casa" Ib. (No se dan ejs. de etxe ondo (pero sí de etxondo) con suf. locales sing. o -ko adnom.). v. ETXE-BAZTER. Au ez da etxe ondoetan eskean egoten zana?Lard 414.
Etxe ondoetako otheak maiz larrutuak daude. DvLab 100.
Bazkal-eta etxean geldi zaite, erran zure arrosarioa eta denbora pasa etxondoko eremuetan.ArbIgand 145.
Angles kalamanka! gure etxe ondo hetara hurbiltzen bahaiz sekulan!BarbSup 26s.
Olangoari jazoten iake / arro-putz askori legez: / [neskatxa] etxondokoa iñok eroan / eta kanpoan topau ez. Enb 35.
Etxe ondoetan eta bidegurutzetan suak egitea. JMBELG 80.
Zaitu ditzala gure etxeondoa ta gure abereak. TAgUzt 72.
Heien etx-ondoan pasatzean. JEtchep 34.
Zagoze basaurian, / gure etxondoan ez ekin oin-oska. "Nuestros umbrales"
.Onaind(
inGaztMusIx 206
).
An, etxe ondo batetik, beti legez. Gerrika 36.
azpiadiera-3.1
"
Etxondo [tbn. etxeondo], horrela izendatzen dira etxe ondoan dauden soroak, batzuetan baratzak dira eta bestetan belar soroak. Gaur egun Los etxondos (AN-erro)"FLV 1991, 324.
Cf. VocNav s.v. echondo.