Tr. Además de la forma general erosi, sólo hallamos un ej. de erotsi en fray Bartolomé. En DFrec hay 176 ejs. de erosi . Para la forma del sust. vbal., además de eroste- hay erosite- en Lcc (s.v. comprador ), y erositze- en algunos pocos autores guipuzcoanos (nunca en prosa) desde GavS . Hemos encontrado la forma de futuro erosko en Yanzi (54). Usan formas fuertes RS (erosaala ) y Oihenart (neroske, derosa ).
sense-1
I.(Vb.).
azpiadiera-1.1
1.
(gral.; Lcc, Volt 37, Mic 6r y 7v, SP, Urt I 20, Ht VocGr, VP 45v, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H),
egosi (G-nav),
iosi (G-nav),
edosi,
eosiRef.:
A; Bon-Ond 156; Lrq; Etxba Eib ; Iz Als (egosi), R 306, Ulz ; Ond Bac (yosi); Holmer ApuntV ; Gte Erd 168, 182, 45. Comprar."
Egosten duá orrek astok Pernandori
"Iz Als..
Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos; se documenta desde la primera mitad del s. XVI.
Memorian daroaezan gauzak erosita. fJZ 99.
Zoazte saltzen dutenetara, eta erosazue zeurondako. LçMt 25, 9 (tbn. erosi en todas las demás versiones).
Zegaiti ez dot nik erosiko / an jarri didin frutea. Lazarraga B5, 1164v.
Ez azauenak erosaala. "
Quien no te conoce que te compre"
.RS 101.
Eta eros drazogun gatik [gari au] / pregonatzen du onlatan. Elizalde 151s.
Erosteko zenbait marxandiza. Volt 177.
Fakea ezta diruz erosia. RIs 35.
Huna urre, huna zillhar / harma eder erosteko. EZNoel 109.
Ebatsia dela dakizun gauza erostea. Harb 183.
Eztut nik urrikitzea edo urrikia horrein garastia erosten. Ax 388 (V 254).
Ea engañurik egin daben erostean. Cap 109.
Dihulatez neroske. OPo(en la fe de erratas, sustituyendo a Dohainetan naduke, pág. 26).
Garestia saldu nahi dugu, eta merkhe erosi. SPPhil 382.
Olio erostera. TtOnsa 72.
Jesusen penek darotate / erosi ene gloria. Gç 91.
Joia balios bat diruz erosten eztena. ES 106.
Erosi ote deban garirik. OA 164.
Ertxatzen zaitudala gauzarik baliosenen despendioz txarrenen [...] erosterat. Ch III 32, 3.
Eros dizadazün ürrhe süz bethia, aberats zitian amurekatik, erran nahi beita zelüko zühürtzia. Mst III 32, 3.
Erosi zuen alor zati bat. MbIArg I 211.
Ferian edo dendan erosten dan gauza. CbEBO 13.
Hain khario erosi duzun bakea izateko. Brtc 31.
Diharü trüküz grado bat erosirik. Egiat 244.
Ezer erosi baga. MgPAb 137.
Erosi nai dezun oiala. AA III 440.
Eztauka zegaz pagadu edo zegaz erosi. Astar II 159.
Hetaz erosi nituen hirur ogi. MarIl 75.
Eros dezan abitia. Etch 426.
Ongi khario erostea baita zenbeit plazer debekatuen hartzea. Jaur 175.
Erriai erositako tokietan. IztC 182.
Arimako salbaziñoia ez da erosten urriagaz. UrMarIl 12.
Aberiaren erostian. IpDial 94.
Lagunek, urrikaldurik, zaldi bat erosi zioten. Laph 140.
Saltzia luke merezi [andria] , / iñork nai balu erosi. Xe 273.
Ahal bezen merke erosi. HUZez 28.
Ezingo da inor galtzeko / guzur-lege bat erosi. AzcPB 310.
Zenbatean erosi dozu?AgKr 51.
Urrerik ez dela aski gizon baten bizia eros dezakenik. JEBur 125s.
Lau milla duruan erosi. AlzBurr 37.
Onein autarki edo botoak erosteko. EguzkGizAuz 160.
Josep erosi zuten merkatariek. ZerbIxtS 26.
Nere burua ez dezula erosiko, yakizu. ZaitSof 191.
Atsegiñez lizunkeria erosi ala dirugosez dirua gorde. OrAitork 204.
Umiei gauza bearrezkoak erosteko. ErkiagArran 114.
Apaingarri edo liburu erosteko ematen zizkion xanponak. MdeHaurB 70.
Ez naiz merkataria, / eztut erosten nik. ArtiMaldanB 209.
Oien arteko eztai giroa, / ezin eros leike diruz. NEtxLBB 379.
Dakidan pixka nerezkoa da, / au ez liteke erosi. MMant 87.
Alta ez nuen bada oraino lurrik erosirik. Etchebarne 96.
Gauza txarrak erosi, / onak doguz saltzen. FEtxeb 134.
Erosteko biderik behintzat, ez zegoen liburu dendetan. MEIG III 103.
azpiadiera-1.1.1
Sobornar. Zeñarekin zenbait gizon galdu erosi, eta oiekin aitaren etxera joan zan. Lard 132.
Ate zaina beren alde ezarririk... edo erosirik. ArdoySFran 91.
azpiadiera-1.1.2
"
Erosi bezala saltzen dut, como me lo contaron te lo cuento [...] (BN-mix)"A EY III 346.
azpiadiera-1.2
2.(L, BN ap. A; H), erotsi.Rescatar, redimir (usado generalmente refiriéndose a la redención cristiana).v. arrerosi, berrrerosi. Tr. Documentado desde Dechepare en todas las épocas y dialectos.
Kondu hersi behar dugu harzaz [arimaz] eman segurki / nori baitu bere odolaz karioki erosi. E 29.
Gure arima bere odolaz erosien gaineko puisanzá. LçIns F, 8v.
Iainkoak berak bere bizia emanik garastia erosia. Harb 129.
Urrikaldurik erosi duzu zeure poplua. EZEliç 255.
Bere odolaz erosiak gaitu. Ax 137 (V 89).
Garaziren gaitza Behorlegik derosa. "Un chetif village porte la peine de la faute de tout un pays"
.OPr 180.
Kaptiboen erostia eta raxetatzia. TtArima 91.
Mundua erosi beharrez. Gç 196.
Gu erosteagatik. CatBurg 17.
Bere amorioaz erosia bezala. CbEg III 221.
Gu etsaiaren gathibutasunetik erostekotzat. Lg II 255.
Kaptibuen erostia. CatLan 80.
Bere odolaren kostuan erosi. Gco II 25.
Eztitu utziko, zerén erosidituén kário edér. LEOng 77r.
Bizitzaren kostuz gure animak erosi zituana. AA I 431.
Zuk ongi garastia erosia naiz. Dh 81.
Jesusen odol Santubagaz erotsita daguan gizon edo emakumiari. fBIc I 99.
Ez ditu nahi galdu erosi dituen arimak. Jaur 206.
Bere odolagaz erositako gazte areei. UrMarIl 9s.
Israel erosi edo erredimituko zuena. Lard 472.
Zeren erosi nauzun. DvLEd 98.
Bere odolarekin / gaitu erosiyak. Ud 93.
Lehen haurrak behar beitzian Jinkoari eman, lehentxa güziek bezala, erosi behar zien haurra bost diharü phezarentako. IpHil 111.
Gu Jaungoikoak erosi genduzan bere odolarekin. AgSerm 439.
Ifernutik gure erosteko. CatJauf 60.
Zure odol dibinoaz erosi nauzunaz munduan. BarbSup 122.
Erosi gaitun Jesukristo. ArgiDL 60.
Bere odolez erosi nindun. OrAitork 301.
Ordain bearrak ordaindu, Platon erosi ta Aiginatik alde lokabe uzten leiatu zan. ZaitPlat 19.
Ordain ugariz erosiak zeratelako. MAtxGazt 41.
v. tbn. Mat 232. Hm 76. Arg DevB 216. Ch IV 1, 12. Mb JBDev 56. He Gudu 108. Brtc 136. Ub 132. Monho 90. Mg CC 184. Añ EL1 171. JJMg BasEsc 63. Astar II 125. fB Ic III 301. JesBih 459. CatLuz 7. MarIl 9. Jauregui 244. Legaz 10. Bv AsL 219. Arr May 26. Jnn SBi 40. Lap 148 (V 65). Itz Azald 28. KIkV 30. KIkG 19. Inza Azalp 48. Enb 100.
sense-2
II.(Sust.).
azpiadiera-2.1
Compra. Bi lur-pusk ongi maneatuak eman zioten irugarren bat erosteko dirua ta bere erosi berriekin ta langite onarekin bazuen auzoko ongien bizi ziranak baño agitz geiago. MbIArg I 211.
Usuretan eta beste saldu eta erosi ez garbietan bizi danari. AA II 192.
azpisarrera-1
BERRIZ EROSI.
Rescatar, redimir. v. supra (2). Cf. Añ: "Redimir, comprar, cobrar [...] barriz erosi", pero no s.v. redimir, rescatando. v. berrerosi. Berriz erosi Iesü Kristen odolaren balioaz. FPrS 12.
[Benjamin] berriz erosteko bear zanarekin batean. Lard 56.
azpisarrera-2
EROSI-BERRI.
Recién comprado, recientemente comprado. Ai nere oñetako erosi-berriak!TAgUzt 31.
Joan zen erosi berri zuten pick-up ederrera. MdePr 148.
Franzisen erlojua, orai Ginebran erosi berria. IzetaDirG 116.
Giristino zonbaitek erosi berria zioten [...] komentu txar baterat. ArdoySFran 238.
Gipuzkoako Diputazioko Liburutegiak erosi berria du esku-izkribu bat. MEIG I 231.
v. tbn. Erkiag BatB 61.
azpisarrera-3
EROSI ERAGIN.
Hacer comprar. Au nok erosi eraiustan. DurPl 63.
Abade jaunei jagoke erosi eragitia onelango liburubak. MgCO VIII.
azpisarrera-4
EROSI-ORDAIN.
Pago de la redención. Bere bizia askoren alde erosi-ordain ematera. OrMt 20, 28 (Dv, TB, Ur, Leon, IBk erospen).
azpisarrera-5
EROSI-SARI (A),
EROS-SARI.
Rescate. Katiguen erosi-saria, geisoen osasuna. UrBisit 28 (ap. A).
Mirabe-egitera ta bere bizia guzion eros-saritan ematera etorri da. IrYKBiz 364.
azpisarrera-6
EROSIZKO.
Comprado. Pitar emoiezkoak gozo hobea du eziez arno erosizkoak. "Qu'on a acheté"
.OPr 397.
Udan ardiak hala syndikateko lurretan eta negian erosizko bazketan. GatxitegiOthoizlari 1957, 134.