1.
(V-m-gip, G),
esnai (G-azp-goi-to; Dv (G), H (V, G), A Apend),
esnar (V-m),
esnaaRef.:
A(esna, esnar);
IzTo 187;
EtxbaEib;
ElexpBerg
. (Pred.).(Estar, etc.) despierto."
Esnai, esna, alerta. Esna zabiltza! ¡Ande Vd. alerta!"AApend.
"
Esnai doo (G-goi), ésnaa dao (G-azp), está despierto"IzTo 187.
"Andar con ojo, vigilante. Esna ibilli mutillak, ezarri detsuen lagun orregaz, bedori argi ibilliko da ta
"EtxbaEib.
"
Gau guztia esna eiñ dot
"Ib.v. 1 ernai, 1 erne. Tr. Documentado desde el s. XIX en autores guipuzcoanos y en unos pocos vizcaínos. Emplean la forma esnai Lardizabal, Uriarte (en su trad. guip. del Evangelio), Oteiza, Aizkibel, Orixe y Zaitegi. Hay esnaa en J.J. Moguel y Arana, esnari en T. Agirre y esnar en un ej. de Ezale .
Erraz goitzen gaitu [deabruak] [...] esna eta erne ezpagaude. Gco II 40 (v. tbn. esna egon en Arr GB 27, Urruz Zer 15, Mde Pr 288, JAIraz Bizia 86, MAtx Gazt 84).
Esna arkitzen geran edo gauden lotan. Echag 71.
Ordu betean ere nerekin esnai ezin egon izan zerate?(Mt 26, 40). Lard 442 (Ur, Or esnai egon, Ir YKBiz 469 esna egon; He atzarriak egon, Dv atzarririk egon, Ol ernai egon, Ip, SalabBN, Ker iratzarririk egon, IBe, IBk erne egon).
Gaba esnaa [...] igarotzea. AranSIgn 20.
Adi, esnaa ta azkor bizi izateko . JJMgMayatz 11.
Zer-egin batek itzarrik edo esnar euki ebalako, lo-gura zan. Ezale 1897, 374a.
Begi ta belarriak esna dituela. AgKr 47.
Egunez ta gabaz, esna ta amesetan. AgG 41.
Bukatu zan ner'amets gozoa / [...] esna nintzan. JaukolBiozk 97 (v. tbn. esna izan en Uzt Sas 278).
Bere aizpa jira ta bira esnari zebillela oarturik. TAgUzt 250.
Besteak oean etzanda, esna. AnabUsauri(ed. 1986) 34 (ed. 1931, 30 iratzarri
).
Esna ames egitea. NEtxAntz 37.
Gu lotan geundela batenbat esna ibilli da. NEtxLBB 80.
Guztiz esna. EtxbaIbilt 468.
Ez dakit nagon esnai / edo amesetan.Olea 19.
An egoten giñan lo edo esna, beintzat begiak itxita.EtxabuKontu 9.
Elurte bat det gogotan, / nik bear baiño geiotan, / esna nagola ta lotan.Insausti 289.
v. tbn. Bv AsL 78. Ldi IL 18. EA OlBe 30. Esnai: Oteiza Lc 12, 39. Zait Plat 153. Ataño TxanKan 122.
azpiadiera-1.1
Esnai ta ametsen tarteko dan marmaria.
"Como entre despierto y entre sueños".
Or Eus 411.
Esnai ta amets artean / gau latzaren zaindari. Or in Gazt MusIx 199
ESNA-BERRI.
Recién despertado. Txori jolasti-esnaberriok, kanta gurekin batera. SMitxAranz 175.
Orko belazean esna-berria belarra. SorarrainLili 5.
Esku biak elur txuri; bulartxoa esna berri. NEtxLBB 341.
azpisarrera-2
ESNARIK(Estar, etc.) despierto. Lo zeuden edo esnarik zeuden. IrYKBiz 525n.
Esnairik egunoro ukitzen naute pakerik eman gabe. "Tangunt me vigilantem totis diebus"
.OrAitork 286.