1.
(G-bet, AN-5vill, L-ain, BN; Lar, VocCB, H; -ph-VocBN, H)
Ref.:
A;
CaroCEEN 1973, 227
. Aplastar (sentidos prop. y fig.); pisar."Chuchurrar", "despachurrar" Lar."(FSeg), apelmazar, calcar con los pies"A.
Cf. VocNav s.v. zampiar. Azalak zanpatu, mamiak miaztu, loreak usandu. IztC 165.
Lurrik ez du zanpatzen / txoriyak añian. Bil 47.
Santuen imajiñak erabilli zituan lotsagabekiro, ostikopean zanpatuaz. ZabGabon 95.
Ematen zaizkate bariak pusketan, eta karakolak zanpatuta. SorBar 63.
Zanpatzen da almerizean binagretan eta urtan egon dan ogi tostada bat.Cocinan 16.
Nola zanpatzen duten umantak / oñ-alki galant ederra, / beren azaiñak zanpatu zuten / eriotz zital okerra. ABAmaE 102.
Erejiak zanpatzeko. BvAsL 172.
Demonioak zanpatuko zaituzte. ArrMay 50.
Bi bider kallua zanpatu dirazu. Iraola 19.
Joaten dira [...] ankokerrak eta besomotxak, gorrak eta zauriz beteak, totelak eta zanpatuak. AgG 177.
Irusta-belarra zanpatuz. OrMi 18.
Batzuetan lokarri-antzekoak [lur-ontzietako apaindurak], beatz ikutuz tarteka zanpatuak. JMBELG 60.
Segaren akatsak txingura gañean dangaka zanpatzen zitun. TAgUzt 108.
Zitoren eriotza zala-ta [...] Malentxo biotz-urratua ta zearo zanpatua gelditu zan. Ib. 288s.
Arerioa lenbaitlen erabat zanpatua izan dedin.EAEg 28-10-1936, 157.
Zein eskubidez nere erria ebaindu ta gaxoen aurpegia zanpatzen duzute?'Commolitis'
.OlIs 3, 15 (Ker birrindu
).
Etsaiak oinperatu ta zanpatutakoan. Eizg 16.
Mazoz [gaztañak] mai-gañean zanpatu. Munita 49.
Erko sagar osoak tinkatzen, eta Izartxo, Erkok zanpatutakoak mazatuz. EstonIz 48.
Betiko an zanpatuko zutela uste zuanean. UgaldeIltz 50.
Simaurtegian simaurra ondo zanpatu edo sakatzeak aldea izaten du. OñatibiaBaserria 30.
Saiets-ezur bi zanpatu zizkion gorputz-barrura. BerronKijote 201.
Zanpatuta zeukan Leturia [...] aukeratu behar haren larritasunak. Txill( inMIH 335
).
Altzaren osto berdeak zanpatu ta zauriaren gaiñean jarri.Ostolaiz 74.
v. tbn. Anab Poli 27. Ibiñ Virgil 47. Azurm HitzB 42. PPer Harrip 62.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.). Orren zanpatu-biribilla da [otarraina]! dilista dirudi. "
Chatirredonda"
.ItDial 19 (Ur zapal-biribilla, Dv biribil-zabaldua, Ip xabal eta biribil
).
Bizkar zanpatuzko gezi-muturrak. JMBELG 56.
azpiadiera-1.1.1
(Lar, Añ(G), H) . (Como segundo miembro de compuestos)."Chato, chata de narices, sudur zanpatua
"Lar.
"Romo de narices, [...] sudur zanpatua
"Lar, Añ.
Kanpotar gizon sugur zanpatu batek. Iraola 82.
Aztamakil-mutur edo igeki luzeak, batzuek ertzetan koskatuak, besteak bizkar-zanpatuak. JMBELG 34.
azpiadiera-1.2
(Part. en función de adj.).Comprimido. Maratilari eragin, ta odi batek zekarren aize zanpatuaren (zapaldua, aide konprimidua) eragitez egan asten zan zurezko usoa. ZaitPlat 15.
sense-2
2.
(AN-5vill, B; Dv, H; -ph-VocBN, H)
Ref.:
A; Gte Erd 284; Izeta BHizt2.
. Golpear."Frapper, rosser"Dv.
"Battre à coups contundants et avec bruit. Aitak ederki zanphatuko hau hire gaixtakeriak gatik
"H.
"Dar una tunda"A.
"
Ongi zanpatu du [= 'ha hecho (el tenista) un smash'] (AN-5vill)"GteErd 284.
Cf. VocNav s.v. zampar. Zanpatuz tirria onean, / eho zuten han berean. Gy 153.
Baiña eztinat nahi erran / baizen nehori hik erratekotan. / Ezen bahu publikatzen, / senharrak zanpa nintzaken. Ib. 149.
Eta makilaz zanpatzen. Etcham 203.
Beste mutikoak inguratu dute ta zanpatzen dute gogorki. TPKattalin 194.
Mirabe ura lotu ta zanpatu ondoan. IrYKBiz 385s.
Eultzia apur bat zanpa deneko. OrEus 338.
Erdi-zoraturik, arri-konkorrez burua zanpatu diotenaren antzera. TAgUzt 269.
--Pettan, Aita Jainko duk? --Beharrik ez, Jaun erretora. Herria guzia zanpa lezake mozkortzen delarik, ama bezala. Egunaria 24-1-1960 (ap. DRA
).
Norbaitekin aserren bat izan eta artan zanpatuko zutela ez iltzeko asmoakin. IzetaDirG 50.
Nausiak makil ukaldika / fraide ta andrea zanpatuz. Balad 154.
Eüskal Herrian sarthürik / hanko jentiak berehala / zanpa ditzagün azkarki / gure beitira zaillenak. CasveSGrazi 150.
sense-3
3.Zampar, comer. Aokada batean zanpatzeko gogoa ematen zun andereño zoragarri arek. TAgUzt 295.
azpisarrera-1
XANPA-XANPA EGIN(Forma con palat. expr.). Machacar, aplastar. "Patatoik jan baño len xanpa-xanpa edo zanpa-zanpa egin (G-bet)" Zt (comunicación personal).
azpisarrera-2
ZANPA-ZANPA EGIN.
a) Machacar; aplastar. "Apelmazar o polastrar (G-bet)" Zt (comunicación personal).
[Jeep artan] exerita egonda ere, ikaragarrizko zartakoak artzen nituan [...]. Ni beintzat zanpa-zanpa eginda ninjoan. Anab Aprika 61. Belar-tokian sartu- aurretik, ordu batzuk legortzen utzi bearko zaie eta gero zanpa-zanpa egiñ. Oñatibia Baserria 35. Intxaur-ostoaren puntak egosi, al den gurienak. Garbitu ondo. Zanpa-zanpa egin. Ostolaiz 54. b) Golpear. Gero, bi guardiazibillak kulata tankadaka exeri azi zuten berriz; bañan ostera masaillekoka lurrera bota ta ostikoka zanpa-zanpa egin zuten. Ugalde Iltz 49.
Dar pequeños golpes. "Zanpa zanpa egin zion bizkarrean (B), [...]bizkarrean joz balakatu zuen (BN-arb)" Gte Erd 200.