(AN, L, BN, Sal, S; Lar, Hb(a-), Dv, H),
harlosa (V-gip),
harloza (V-gip, L, BN, S),
harloja (Foix),
harri-lauza (Sal ap. A),
harri-losa (V-arr)
Ref.:
A(arlauza);
Lh(harloza);
EtxbaEib(arlozia);
IbarraDima(arri-losa);
ElexpBerg(arlosa)
. Losa de piedra (empleado tbn. ref. a las tablas de piedra de Moisés)."Losa, arlauza
"Lar.
"Grande pierre plate; de même que lauza, mais se disant pour les grandes pièces exclusivement"Dv.
"Ardoise"Foix.
"
Arlozia, laja, como las que se dan mucho en las canteras de Eibar. Artaitxari aindu detsaraz arlozak, txarrikortia eitteko
"EtxbaEib.
"
Arri losak, garie yoteko ixite soan eta dosena arri sapalak eta lixuek eta naiko andiek"Ibarra Dima. "Losa de piedra. Etxeaurria dotore ipiñi dabe arlosa gorrixekin" Elexp Berg. v. lauza, losa..
Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur desde mediados del s. XVIII. Encontramos (h)arlauza en Lizarraga de Elcano, Duvoisin y Aresti; (h)arri lauza en SenperEus (-lauz), CatJauf , Barbier, Lafitte y Erkiaga; arlosa, exclusivamente meridional, en Aguirre de Asteasu, Añibarro, Iztueta, Lardizabal, Enbeita y Berrondo; harloza en Hiribarren, arriloza en Iturzaeta y arri losa en Orixe y Uztapide.
Sukaldeko harri lauz pikatu mendikoak. (1754). SenperEus 47.
Manaturik kenzkó gañeko arlauza. LEUrt(ms.) 20v (ed. 1846, 56 arlauza edo losa
).
Maria Magdalena joán ze [...] monumenturá, ta ikusi zué arlauza kendurík. LEIo 20, 1 (HeH, Dv, etc. harria
).
Ondoren eman zien Sinaiko mendian bere legea, letraz ezarria bi arlosatan. AA I 427s.
Orain artean, ilik bada bere, ikusi izan dozu zeure Semea; baia iya ar-losa astun batek estaldu deutsu begietarik. AñEL2 210.
Obia estaltzen daben arlosako izkribuan. IztC 476.
Badire hor-hemenka harrasi ondarrak, / Suntsituz daramatza emeki denborak, / Eginak izan ziren zenbeit gerlatetan, / Gerizeak ageri harloza azpitan. HbEsk 91.
Obia estaltzen zuen ar-losa irauli. Lard 470.
Bere legeko amar aginteak ere bi arlosaetan bere eskuz eskribatuak eman ziozkan. Ib. 80.
Erdi-erdian, har-lauzen gainean etzana ezartzen naute [...]. Hil-harrietara baneramate. DvLEd 185.
Moisi eman ziozkien lekhukotasuneko har-lauzak, Jainkoaren erhiz iskribatuak. DvEx 31, 18 (Bibl harri lauza, BiblE harlosa; Ur arriol, Ol arritol, Ker ol).
Sepultura au izan zan arriloza bategaz zarratua eta zillatua. ItzAzald 35s.
Eman ziotzaten hamar manamenduak, bi harri lauzaren gainean bere eskuz izkribaturik. CatJauf 27.
Eliza zaharraren zola zolan, zabal zabala ikusten den harri-lauzaren gainean eman zen orduan Jan-Batit. BarbPiar I 24. Ziñopearen gorpu-estalki / Arlosa zabal apala. Enb 45.
Arri-losan irristatzen. "En la losa"
.OrEus 416.
Jaun mera harri lauza baten gainean, zuri-zuria egina, izialdurak harritua. LfMurtuts 17.
Har-lauzaren azpira nuen begiratu, / emanik lehenbizi errautsean musu. ArtiMaldanB 229.
Beian, arri lauza zabalak etxearen alderen alde, [...] aldapatxu antzera ezarriak. ErkiagBatB 52.
Arri losakin estaliak daude etxeak danak eta ixuri aundia dute. UztSas 349.
Arkaitz lodi bat jarriaz itxi zuten sepultura, arlosa berri bat bukatu bitartean. BerronKijote 162.
Saietsetan pareta modukoa egin, gaiñean arlosak jarri eta lurrarekin estali.BBarand 37.
Harri lauzak ere hortik ateratzen dira, zaflaka. LarreArtzainE 55.
Geurok ere, egun eta hemen, hautemateko (eta lehenbizi aitortzeko) prest ez egon arren, harlauza horrek zapalduxe gauzka. MEIG VII 42.
v. tbn.
Arlosa: AZink 26. Arri-losa: Insausti 90. Albeniz 20. Arrilos: JAzpiroz 18.