1.
(B, AN-ulz, BN, Sal, R, S; Lecl, VocB, ZMoso 56),
arraila (G-nav, AN-erro-larr, R)
Ref.:
A(arrail, arraila);
AApend(arrail);
SatrVocP(arrail);
IzAls(arrailau)
. Grieta, hendidura."
Arrail, grieta"y "arraill, rajadura" VocB."Hendidura"A.
"Raja, rotura"SatrVocP.
"
Iru arraila, tres rajas"IzAls.
Iñazioren ganbarako pareta nahiz arras lodia arrailatzen da. Orduko arraila ageri da oraino. Laph 23.
Badira [mendixkak] itxura guzietakoak, biribilik ez haatik bihi bat, bainan ba dena ozka, dena arrail, dena sarraski. JEBer 41.
azpiadiera-1.1
"Cuneta (BN-mix)"AApend.
v. arroila.
sense-2
2.
(AN-ulz, S (-all); VocBN, Gèze (-all), H)
Ref.:
A Apend; Lrq. "Bûche"VocBN.
"Bûche, morceau de bois refendu pour le feu"Gèze.
"Bois fendu, bûche"H.
"Leña partida"AApend.
v. EGUR-ARRAIL.
sense-3
3.(L, BN-mix, S, R-uzt), arraila ((AN-larr-erro, R). Ref.: A (arrail, arraila); Lrq /aRál'/."Astilla larga y gruesa"A.
"
Arraila (AN-larr-erro, R), brizna de madera o espina que se clava en la carne"A.
"Gros éclat de bois"Lrq.
sense-4
4.
(Dv, H). Borracho."Ivre"Dv.
Cf. arraildu (2). Ixo... o! Arraila niagon gaur. / Ixo...o,o,o! Arnoak huntala eman nin gaur. (BN, canc. pop.). MichelLPB 405 (tbn. en CancB I 3, 36).
Ostatutik yohan ziren, gure herriko gizonak, bere arno hatsa hedatzen zutela bidean. Zenbait zohazin arrailak balantzan. ElsbFram 148.
Bederatzigarren astoa? Baina, arraila jina hitzakiat beraz etxerat?BarbSup 73s.
Pello, gizona estatu hortan eman ditakela! Arraila orai ere!GAlm 1950, 54.
azpiadiera-4.1
(AN-gip-5vill, B, L, BN, S; H)
Ref.:
A;
GteErd 224
. (Tras mozkor, hordi
)."
Hordi arraila dago, il est complètement ivre"H.
"
Mozkor arrail (L, BN, S) [...], borracho completo"A(que cita tbn. el ej. de Dv).
"
Mozkor arrailla dago (AN-gip-5vill, B), da (BN-arb, S)"GteErd 224.
Holofernes berriz, hordi arraila ohean lo zagoen. "Nimia ebrietate sopitus"
.DvIudith 13, 4.
Alferkeriari emana da; erdietan mozkor arraila. HUZez 60.
Biak bardin hordi arrail; zoinek zeraman bertzea, ez baitzinuen ezagutuko. Ib. 203.
Moskor arrail zijoan. AnabUsauri 54.
Ez da moskor arraillik / naiz aldarotxo egiñik; / illunabarrez etxera dira / geldi diranak zintzorik. "No hay entre ellos ningún borracho perdido"
.OrEus 165.
azpiadiera-4.2
(L, BN, S), arreil. "
Mozkor arrail (L, BN, S), borrachera enorme"A.
Oro ere ongi berotuak ziren, bainan mozkor arreila zuten. ELAlm 1897, 13 (ap. DRA
).
sense-5
5."(Sc), gandul (hombre)"A (='grandote'; cf.ib. s.v. andilote). Danton [...] tailaz gora zena, sorbaldez arras largoa, indar handitakoa, hitz batez, gizon arraila, alimale itsusi bat. ElsbFram 124.
sense-6
6.(Tras alfer
).Vago.
(Cf. la trad. de Azkue supra (5)). Zure alabaz, nexka on ta langile egin nai dut. Orain arte bezala jarraitzen ba du, alper arrailla aterako da. TPKattalin 192.