1.
(L, BN, S; SP, Urt I 218, HtVocGr 365, ArchVocGr, Gèze, Dv, H, A),
ahalkebage,
ahalkagabe (Lar),
ahalgegabe (VocBN, A(que cita a O)),
alkegabe (AN-erro, B; Añ(AN)),
alkebage (Sal, R-is; Añ(AN), ZMoso 72)
Ref.:
Lh;
ContR 517;
EchaideNav 173;
IzetaBHizt2(alkegabe)
. Desvergonzado."Descarado","desvergonzado","desmesurado"Lar.
"Insolente, desvergonzado","desaforado"Añ.
"Effronté, impertinent"Gèze.
"Impertinent"VocBN.
"Effronté, insolent, qui ne sait pas rougir"H.
"
Oraiko neskatxak alkegabeak dire
"IzetaBHizt2.
v. mutiri,lotsagabe. Zoazte, ilkhi zaitezte, / o ahalke gabeak, / ilkhi zaitezte tenpluen / o profanatzailleak. EZNoel 89.
Baldin begi desonhestak eta ahalke gabeak baditutzue. Ax 393 (V 256).
Ahalge-gabeak bitu epher erreak; zer ahalgorrak? Ogi-mokorrak. Hauk dira abrats baten hitzak, ezen handiki halakoei ohi zaizte laket ahalge gabeak eta lausengariak. "
L'effronté"
.OPr 9.
Aalkegabeok, juan den egunetan barrena eta beroro ibili zatzaiztate. (B, 1660). ReinEusk 149.
Hil adi ahalkez, itsua, ahalkegabea, traidorea, falsoa hire Iainkoaren aldera. SPPhil 239 (He 241 lotsagabea
).
Ez iagoitik beha elhe theiü edo sobera nabasier; iraiz bethi honkite ahalke gabiak; eta ez egon auher behinere. Bp I 97.
Hitz ahalkegabeak, lizunak eta bi sensutakoak erraiten dituztenak. CatLav 130 (V 69).
Hantik dirade jalkiten bidütsiak mündüko desohoria diradianak ta deitzen dütügünak ahalke bagiak. Egiat 262.
Haurzarotik da ahalkegabia sortzen.Ib. 262.
Hik nain miserabletü / apo ahalke gabia. AstLas 33.
Berexi alkegabe putrikinetaik. '
(La madre a las hijas) apártelas de los desvergonzados podridos'
.(120)LE-Ir.
Buru arina ta alkegábea. LEProg 124.
Ahalkegabia, / zertako ene edaria, / dun thurbusten? ArchFab 89.
Hekien [behien] iphurdi mazela gorotzez betheek erraiten dute goraki zer nausi ahalkegabeenak diren. DvLab 153.
Ahalkegabea da gizona non-nahi jarriko dena jendearen ibil-bidetan. Ib. 173.
Behin piz egin zion gainean aphez bati. Ahalgegabe zikinak, aphezpiku bati bere, berdin berdin eginen liokean. OskKurl 38.
Jende herabeak ogi mokor mutzituak, ahalge gabeak aldiz eper erreak. EZBB II 13.
sense-2
2.+ ahalkagabe (Lar)."Descaradamente"Lar.
Hura aita ez-ezagunaren eta ama sobera-ezagunaren alaba zen, eta gainera etzuen ukatzen, edonori aitortzen zion, lotsa gabe, ahalke gabe. ArtiIpuin 56.
Gure gizen alhagiak / ahalke gabe beretü. CasveSGrazi 84.
azpisarrera-1
AHALKEGABEKO. Desvergonzado, descarado.
Aldekoaren ximikatzea, erho bati min egitea, irri eta alegrianza erhoak eta ahalkegabekoak dire. SPPhil 329.
Alkegabekoak, agure xaar batez nausatu. TPKattalin 196.