Etim. Para su relación con la familia de preindoeuropeo *kal- , v. BAP 1961, 357.
sense-1
1.
(V, G; Lar, Añ (V), LE UrtVoc, Lcq 36, H (V, G))
Ref.:
A;
IzArOñ;
ElexpBerg
. "Tallo en las lechugas y otras hortalizas que por crecidas van espigando"Lar.
"Cima, tallo de cardo, kardaberaren gara, lilia, txortena
"Ib."Bretones de berza, (V) aza garak
"Añ.
"
Gara o garia, brotes, bretones o vástagos"AstDisc 621.
"
Gara, tallo"LEUrtVoc(no lo encontramos en el orig.).
"Escapo, bohordo, cierto tallo herbáceo. Arbigara, escapo del nabo. Azagara, escapo de la berza"A.
"
Gára bat, [...] arbígaraak
"IzArOñ.
"
Gailleguak arbi-garak (grelos) jateittue. Aurten kipulei garia ein jakue
"ElexpBerg.
Cf. LzG: "Gara, brote en las plantas (Cicujano)", y Baraib 141: "Gara, brote". Cf. artagara. Ereitean, berriz, izango dan landare betea ez duzu ereiten azi utsa baizik; [...] Eta Yainkoak gara ematen dio nai dunez; azi bakoitzari dagokion gara. "Corpus"
.Ol1 Cor 15, 37 (Or QA 200 gara; Lç, He, TB, Dv, Ker, IBe, Bibl gorp(h)utz
).
sense-2
2.(V-ger-ple--m, G, AN), gare,garo (V-ger-ple-m). Ref.: A (gara, garo, artagara)."Flor de maíz"A.
v. 3 garba. [Artoak] ematen ditu oparo orria, gara eta zorroa abereentzako janari, makilla ongarritarako, koskola su egiteko. IztC 29.
Artoa, masalastoa, garea, koskola, artobizarra. Ib. 234.
Aurreratu zan an artogareak ateratzen ari zan baten ingurura. SorBar 46.
Birjiñen gara lirain. 'Esbelta flor de vírgenes'
.GandElorri 130.
GARA BETEAN.
En el brote. Gure euskaltzaletasunaren enborra usteldu ez dedin [...] emen dugu maskal-adar bat sendorik eta garabetean, gure aldizkaria, alegia. ZaitEG 1954, 202.
azpisarrera-2
GARAN.
Espigando. Loran zan mertxika, garan zan landara. "La planta que espigaba"
.LauxBBa 134.
azpisarrera-3
GARARIK GARARA.
De año en año. Oneek meatz konfesetan dira, ta bear bada gararik garara. ZavSerm II 228.
azpisarrera-4
GARA-TOKI.
"Tallar, tierra con las plantas que ya han empezado a tallecer, garatokia" Lar.