1.
(Sal, R ap. VocPir 54
; Urt II 263, HtVocGr 390, Lecl, ArchVocGr),
nort (SP),
nor. Norte."
Norteko partea, septentrion"SP.
v. ipar. Norte eta hegoako hartak dire lekhuko. EZMan II 127.
Ken adi hemendik Norteko haize galgarria, ene arima ihartzen duana. SPPhil 488 (He 494 norteko).
Iakiteko duzu sain eta Uchant nort edo su hartzen duzula laurden bat noroestetik edo suestetik eta dire 12 l[ekoa].INav 39.
Norte phartetik. Mong 594.
[Eskualdunak] eztira hain iharrak eta meheak nola eguerdi-aldekoak, ezeta-ere hain haragitsuak nola northekoak. ES 121.
Jaitsi zen nortetik Erromara. MbIArg II 303.
Ethorriko dire orientetik eta okzidentetik, nortetik eta hegoatik. HeLc 13, 29 (TB, Dv, Ol, Leon, BiblE iparretik).
Izango zara arako itxasoan itxas-orratza ta Norte seguru baga dabiltzenak legez. AñLoraS 139.
Zu nai zinduztekenak / badira Nortean. FrantzesB II 40.
Hoinbertze euri egiten zuelarik norteko aldean. Prop 1876-77, 81.
Zoaz lurraren kabuetara, / joizu Nordea, joizu Sur. ABAmaE 121.
Arri-imanak norterantz egiten dau bira. AzcPB 153.
Ezagutzen det nolakua den / Amerikako Nortia.Yanzi 131.
Ameriketako edo norteko aritza. Munita 27.
Nortean nor-nai sartu leikenik / iñork ez dezala uste. Basarri 182.
Gipuzkoar bat nahiago dut / norteko frantzes bat baino!Mattin 44.
Han bazen pago oihan bat, norteko aldetik, biziki freskoa.Etchebarne 70.
Nortera behatzeko. Ib. 64.
v. tbn. Gç 76 (norteko). Balad 248 (norteko). Erkiag Arran 58. Auspoa 39, 62. LuzKant 136. Etxabu Kontu 138.
+ norde (V-gip). Ref.: Etxba Eib y Elexp Berg (norde).(Ref. al viento)."Se dice del viento noroeste. Nordiak, beriala dau eurixa
"EtxbaEib.
Hargatik erran zuen Galenok ere nortearen azpian egoitza dutenak adimenduz eskas direla. ES 120.
Hor dathor furian uhartz urrunetik, / nihoiz ere athera bere erraietarik / northeak zukeien ume terriblena. Gy 173.
Orma beltzak egiñaz / luzaro nortia, / berrogei egunean / gero elurtia. TxB 194.
azpiadiera-1.2.1
(V-gip ap. ElexpBerg). Viento del Norte o Noreste.
azpiadiera-1.3
(Ref. a la Compañía del Norte de ferrocarriles). Norteko ferrokarrilla. TxB II 113.
Zori onian Euskal-Erriyan / lenbizi egindakua / da Irundikan Altsasuraiño / burni-bide Nortekua. MendaroTx 33.
Trena artu genduan Iruna biok. Andik, nik Nortekoa artu nuan. BBarand 138.
Norteko trenbidea egitera. MEIG IX 41.
sense-2
2.
(SP→Dv). "
Northa, bigle"SP.
v. nordest.
azpisarrera-1
NORTE-IZAR(nortizar Izt 48r). Estrella polar. v. NORTEKO IZAR, IPAR-IZAR. Agur Nort-Izarra, / Ama Iainkoarra. Hm 160.
Itsas-orratzak norte-izarrai beti begiratzen dion eran. AA III 302.
azpisarrera-2
NORTEKO HARITZ.
Roble americano. Ameriketako edo Norteko aritza. Munita 27.
NORTEKO IZAR.
Estrella polar. Norteko izarraren iabea / iguzu desira dugun bezalako haizea. EZMan II 145.
Agur izar nortekoa / Iaunaren ama mansoa. EZEliç 390 (197 Norteko izarra).
Eztezakela konsidera Norteko izar argia. Gç 139.
[Mariaren izenak esan nai du] argi-gillea eta Norteko izarra. Gco I 460.
Norteko izarraz gidatua denean, badaki bide segura. Lap 14 (V 9).
Dituzun begi beltzak / engañagarriak, / dira Norteko izarra / dan bezin argiak.MendaroTx 110.