(Vc ap. A; Mic 8r, Lar, Añ (V), Izt 98v, VocCB
Dv (V, G), H; seña det., Lar, Mg Nom 65, VocCB),
sei (LarSup, Añ(AN), Dv, H, A(que cita RS)),
segi (Lcc),
sen (Izt 27v, H(V)). Niño (usado generalmente referido a los niños pequeños)."Niña o niño, segi neskatoa, segi mutila
"Lcc.
"Niñerías, segian gauzak
"Ib."Niño", "infante" Lar y Añ."Chico, niño", "criatura, niño" Añ."Concebir, senik ez izan [sic]. No concebir, senik ez izateko ezer egin debanez
"Izt 27v.
"Recién nacido"VocCB..
"
Ze seina zaran! que vous êtes enfant!"H.
Tr. Documentado desde Lazarraga, es propio de la tradición vizcaína. La forma sei se encuentra en Lazarraga y (en ocasiones con marca de nasalidad sobre las dos vocales) en RS. Silla onetan baegoan / sei eder bat jarririk. Lazarraga B21, 1199r.
Bada, sei batek arzaiten badau / kantu sinple batez ainbat deskansu. Ib. B3, 1154r.
Bagila, sẽĩ goseen baila [contracción de bai ila]. RS 523.
Seiakaz etxun dina, ukuzka jaigi doa. Ib. 560 (citado, con alguna var., por Lar Sup).
Inudea laztan dauenak sẽĩari bezuza. Ib. 55.
Seiak danzuana eskaratzean esan daroa ataartean. Ib. 238.
Eta orduan emon eutsezan alabanzaak seiñak. Cap 144.
Lenengo irekasten jateena seiñai. VJ 4.
Seña Iesu Kristo / dauko sabelean. Zubia 139.
Ni orain indar baga, ni orain loturik / sein bat bazter baten jaioagaitik. Acto 169.
Ondo batiatuko da seña?MgCO 261.
Seña sabelian dozula. JJMgBasEsc 19.
Bardin dinot guraso eta inude seiña azten dagozanak gaitik. Astar II 203.
Seiñen linboa. UrCatArrig 75.
Seiñak zerurako azi dagiezan. ItzAzald 171.
Nire amak sein baltx bat ekarri eban. OrTormes 9.
Ikusiteko / sein au jaiota. Enb 99.
Señai abestu. LauxBBa 78.
Seiña ta umetxua izan zanean. ErkiagBatB 34.
Seiña jaioala. KerApoc 12, 4.
v. tbn.
Oe 124. CrIc 45. DurPl 50. fB Ic II 232. CatLlo 58. CatBus 52. Azc PB 323. A BeinB 75. Balad 195 (V-ger).
azpiadiera-1.1
"
Nire seiña ezta zurea langoa (V, msOch), mi niño no es como el vuestro (dicho que se dirige a las personas que ensalzan desmesuradamente lo propio en detrimento de lo ajeno)"A.
azpisarrera-1
SEINA BATU.
Quedar embarazada. Etxe atako neskiak batu eban seina norbaiteganik. fBIc II 231.
azpisarrera-2
SEINA BOTA(V ap. A; H). Abortar. "Sein botatzea, jeter, perdre son enfant, faire fausse couche" H. Seña botetako pelliburuagaz. Cap 113.
Zer egingo da galtzaiten edo botetan dan seiña bada tenpora bakoa ta guztiz txikerra?CatLlo 59.
azpisarrera-3
SEIN-ADIN (Lar, H).
"Puericia" Lar.
azpisarrera-4
SEINA EGIN(V-gip; Mic 8v, Añ), SEIN EGIN (V; Lar, Añ (V), Dv, H; seingite- H; sen egin Bera). Ref.: A (sein egin); Iz ArOñ (seingíntzaati(k)). a) Parir. "Partear, (V) seiña (G, AN) aurra egiten dagoanari lagundu" Añ. "(Recién) parida, seiñegin barria" Ib. "Seingitea, faire un enfant, enfanter" H. O Birjina gelditu zineana, seiña egin ezkero. Cap 130.
Juan zan bere billa emaztia seiñ egiteko egoana.Zuzaeta 135 (tbn. 135 seña egiteko).
Iñok eztakiela seiña egin dabela. CrIc 95.
Seinik egin ezinda luzaro egonda, egin bagarik errebentau dabeena. fBIc II 193.
Seina egin eban. Ib. 193.
Dei egiten deutsa andramaestriari seinegiten lagundu deijon. Astar II 182.
Dago emakumeren bat seina egiten. Ib. 51.
[Andriak] seña egiten ebanian, iruntziteko [dragoiak] bere semia. UrApoc(V) 12, 4 (Lç, He, Ur (G), Dv, Ip erditu, TB munduan ezarri, Ker, IBk e IBe jaio
).
Nire emaztia laster sein-egiteko dago. KkAb I 27.
Seiña egiteko zegola ta. AltLB 74.
Seiña egiteko zorian egoan. KerApoc 12, 4.
Y hembras cada dos años / sein bat egiteko. Azc PB 179. b) Hacer concebir. Bai, dodok [dok?] amairu, ire emazteteaz [emazteaz?] / seina egingoan, ondo egingoan. FórmElg 492. c) "Abortar, [...] seiña egitea" Lar. d) "Amuchachado, [...] seiñegiña" Lar.
azpisarrera-5
SEINA GALDU(Vc ap. A; Añ (V), H). (Aux. trans.) abortar; (impersonal) nacer muerto, malograrse. "Malparir, abortar" Añ. "Sein [...] galtzea, jeter, perdre son enfant, faire fausse couche" H. Zer esan biar da sein galduben gainian?CrIc 129.
Seiña galduteko daukeen arriskuba gaiti. fBOlg 36.
Ta zer egiñ, erruz edo erru baga seña galduten danian?JJMgBasEsc 20.
Seina galduten dabeenak edo galzeko aleginak egiten ditubezanak. Astar II 101.
Ea sabeleko seiña galduteko aleginik egin [...] izan dozunez. AñEL2 143.
v. tbn.
CatLlo 58.