Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
sense-1
1.
(
V, G, AN, B, S; Lcc <iser->, Mic 8r, SP, Urt II 484, Ht VocGr 428, VP 38r, Lar, Añ, Dv, H ),
izertu (
V-ple-arrig-oroz, G, AN-erro, L, BN, S, R; SP, Urt I 360, Ht VocGr , Lar, Añ, VocBN , Gèze, Dv, H ),
izarditu (
V-gip ),
izartu (
V-gip ),
ixerditu
Ref.:
Bon-Ond 160; A (izerditu, izertu ); Lrq (izert ); Iz ArOñ (izárdittu ), Ulz (iltzen ), R 309; Etxba Eib y Elexp Berg (izardittu ); Gte Erd 67.
(Aux. intrans.).
Sudar; llenarse de sudor; (fig.) rezumar humedad.
"
Harriak eta paretak izertzen dira
"
Lh .
Zure abrea izertu da .
Volt 160.
Zuengatik gintezela hanbatetan izerdi .
EZ Man I 122.
Ene bekhokia izertzen dela.
Ch IV 4, 5.
Odolez izertua .
Mb IArg I 109.
Jesus zuretzat izertu dela .
Brtc 192.
Izerten zala odolez .
Añ EL1 221.
Odóles izerdítzen .
LE Ong 77v.
Izerditu, birrindu eta gustiz nekatuten dirianak .
Astar II 242.
Gü lotsaz izertüren .
UskLiB 216.
Izerditu ondorean ez da jarri bear onelako aizetan .
It Dial 77 (Ur izerditu, Dv e Ip izertu ) .
Unhatua, izerditua .
Elzb PAd 56.
Eskuak izarditzen zaiozkan aitzakiyakin .
Iraola 24.
Nekatuta, ixerdituta .
Kk Ab I 9.
Hainitzek nahiago dutela eskuak gurutzatuz bizi, alfer, izertuz baino .
Zerb Metsiko 251.
Lur izerdituetan ['regadas por el sudor de los trabajadores']
.
Or Mi 89.
Izerditu zala ta bai mozkorra pasatu ere.
BBarand 28.
Izerditu beharko dute ezer ostuko badute .
MEIG I 185.
v. tbn. Izt C 76. Itz Berb I 73. Zerb Ipuinak 329. Barb Sup 42. NEtx Antz 38. Mattin 51. Ataño TxanKan 59. Izertu: SP e Ip Imit I 25, 11. Arg DevB 179. Elzb Po 219. Mdg 163. Balad 201. Izarditu: Anab EEs 1919, 86. Inza Azalp 52. MendaroTx 157. Monzon Urrundik 197 (ap. DRA ). JAIraz Bizia 53. JAzpiroz 102.
azpiadiera-1.1
Zegolarík odolizerditzen kongojarén útses .LE Ong 45v.
azpiadiera-1.2
(Aux. trans.).
Zere naigabe beltz oien erdian odolik izerditu al dezu?
Ayerb EEs
1912, 180.
azpiadiera-1.3
Hacer sudar.
v. izerdiarazi.
Otzakin bildurtu, / eskuak gogortu, / beroak izertu .
And AUzta 135.
sense-2
2.
(H ).
Llenarse de savia.
"
Mahats aihena laster izerdituko da
"
H .
sense-3
3.
izertu,
izarditu
(V-gip),
izartu
(V-gip, G-azp). Ref.: Elexp Berg (izarditu, izartu ); ZestErret (izartu ). (Sust.). Sudadera, acción de sudar abundantemente.
"
Artajorran harek hartu zun izartua
"
ZestErret .
Izertu eder bat atera genduan gorakoan .
BasoM 93.
azpisarrera-1
IZERDITU ERAGIN ,
IZER ERAGIN .
Hacer sudar. v. izerdiarazi.
Ondo izerditu eragiten eutsala gizonari .
JJMg BasEsc 34.
Moldeari izer eragitea .
"Hacer sudar a la prensa"
.
Izt Carta a JJMg 43.
azpisarrera-2
IZERTU-LAPATU .
Sudoroso.
Donapaleorat izertu lapatua etorri zen .
Leon GH
1924, 299.