Harremana

    1 emaitza jalgi bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

    jalgi, jalgi, jalgitzen
    1 da ad. Ipar. Irten. Ik. ilki; sar-jalgi. Bizirik jalgi baitzen hilobitik. Nahas-mahas jalgitzen dira pasarte hunkigarri eta irrigarriak. Euskara, jalgi hadi kanpora!
    2 du ad. Atera. Nondik jalgi duke Platonek gauzez kanpoko gauzen ideia hori?
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Hisiaz fraide sartu nintzen, eta ahalkez jalgi ez nintzen.

    Aztergaia: jalgi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1995-04-27 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:03

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    a) 'atera, irten' (IEko formak batez ere): jalgi , ialgi, yalgi, jalgitu formek 130 ager. dituzte, IE-ZuAm gehienbat: L: Lç; Ax (erabilera metalinguistikoa); O; Monho; Gy; Hb; Laph; HU; JE; Ox; Iratz; Lf (Murtuts eta Zait Plat-en sarrera); Mde; Ardoy; BN: E (10 + honen aipamenak Ldi BB, Etxde AlosT); Bordel; Etcham; Zub; ZuAm: Tt; Casve; CatLan; G: Or; jalk(h)i , ialk(h)i, jalkitü formak 334 aldiz daude; 1900 aurretik Z da batez ere (282 ager.); L 3 ager.; XX. mendean G 42, IE 2; L: EZ, O, Mde; Z: Tt (33); Bp; Mst (26); Egiat; AstLas (35); UskLib; Xarlem (124); Etch; Arch; Ip; CatS; Balad; G: Lar; It; Or; Ldi; Etxde; Gazt; MAtx; Ibiñ; jali forma 98 aldiz jaso da 1850tik aurrera: IE (93 ager.; Balad; L: HU; CatJauf; Barb; Ox; Zerb; Larz; Ardoy; Mattin) eta Z (Casve); jelk(h)i , jelkaldi formek 66 ager. dituzte: IE 5 (BN: ChantP; L: Mde), Z 58: UskLib; Etch; Const; Casve (51); jelgi behin BN: ChantP; b) 'fruitu heldua erori' eta 'aletu' adierakoak G dira, 1800dik aurrera; 'fruitua erori' 12 aldiz: Izt, Or, Ldi, MAtx, Ibiñ; 'aletu': jalki, yalki: Or, Ldi; jaulki, yaulki: Zab Gabon, Or; c) '(ahotik) itzuri, atera' adierako guztiak 1800dik aurrerakoak dira: jaulki , iaulki, yaulki formak 62 aldiz daude: B: Gand; G: Lard; Or; Ldi; TAg (26); SMitx; Zait; Vill; L: Mde; EB: Mde; MEIG; jalki , ialki, yalki 95 aldiz: B: Or; Erkiag; G: Izt; Mok; Or (49); Ldi; NEtx; Zait (12); Gazt; Ibiñ; L: Mde; EB: MEIG; jalgi , yalgi erabili dutenak: Or, Zait, Mde.

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    a) 'atera, irten': 1900-29 epean IE bakarrik azaldu da; geroko epeetan G ere bada, baina ez B: jalgi , ialgi, yalgi 68: IE 35 eta G 3 (Txillardegi; Onaindia, S.; Goikoetxea, P.); EB 24: Garmendia, I.; ELHUYAR; Alfaro, G.; Lopez A., E.; Torrealdai, J.M.; UZEI; Galtzada, J.; Odriozola, J.M.; Arbelbide, X.; Ansola L., G.; Garmendia, S.; Nazabal, G.; Tapia, I.; Sarrionandia, J.; Ezkiaga, P.; LEF Batzordea; Txillardegi; Forcada, J; jalki , ialki formek 9 ager. dituzte G (Iakakortexarena, T.; Zugasti, A.; Barandiaran, S.; Iriarte, J.L.; Zipitria, E.), IE (Krutwig), Z (Heguiaphal, M.), EB 2 (Urkizu, B. eta Nazabal, G); jali formak 52 ager. ditu, ia denak IE; EB hauek erabili dute: Mendibehere, K.; Apalategi, J.; Dupac, M.; Landart, D.; jelk(h)i , jelk(h)aldi formek 59 ager. dituzte; IE eta batez ere Z da: Davant, J.L.; Casenave, J.; Bordaçarre, P.; Aguergaray, A.; Hastoy, F.; Ligueix, L.; Heguiaphal, M. b) 'fruitu heldua erori' adierakoak 5 dira eta G: jalki (+ialki, yalki): Zait; Muxika; 50 Salmoak; jaulki : Iztueta, P. c) '(ahotik) itzuri, atera': jaulki , iaulki 24 aldiz daude: B 1 (Zubiri, I.), G 10 (Zaitegi, J.; Lekuona, M.; Jautarkol; Agirre, T.; Begiriztain, I.; Iturbe, M., IE 1 (Krutwig); EB-EgAs 11: Mendiguren B., X; Azurmendi, J.; Amenabar, J.; Zalbide, M.; Uranga, J.J.; Fernández I., L.; Bostak Bat; Arrieta, J.A.; Oiarzabal, A.; Agirrebaltzategi, P. Beste formak: jalki (19 ager.): G-IE-EB; jalgi (12 ager.): G-IE-EB-EgAs; jali, jaulgi formek ager. bana dute; d) 'aletu' adierako jali (IE: Oxobi)eta jaulki (G: Atxukarro, I.) formek ager. bana dute; e) 'sedimentatu' adierakoa 8 aldiz azaldu da, EB, zientzia-publikazioetan eta beti jalki forma duela; jalkin 'sedimentu' 26 aldiz, EB: Lorda L., M; Aramendi, M.; Kortabarria O., J.; Altonaga, K.; E. J.; UZEI; ARANTZADI/JAKIN; f) 'emitir, emisión' esanahiko jaulki, jaulkipen 14 aldiz azaldu dira, EB, ekonomiaz ari diren hainbat testutan.

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    jalgi : ialgi 'atera': DFrec 2; ialgi 'ahotik itzuri': DFrec 1; jalgi 'atera': DFrec 18; AB50 3; HiztEn; LurE: Euskalterm 1; jalgi 'ahotik itzuri': DFrec 1; jalgibide: Euskalterm 1; jalgikor: Euskalterm 1; jalgipen 'atera': HiztEn; LurE; jalgitu 'desprender': AB50 1; jalgitze 'atera': LurE; jali 'atera': DFrec 6; jalki 'aletu': HiztEn; LurE; Euskalterm 1; jalki 'atera': DFrec 2; jalki 'emitir': AB50 2; jalki 'fruitua erori': HiztEn; LurE; jalki 'ahotik itzuri': DFrec 1; jalki 'sedimentu': DFrec 6; jalki 'zatikiak hondoratu': HiztEn; LurE; jalki 'sedimentatu': Euskalterm 3; jalkiera 'sedimentazio': Euskalterm 4; jalkigarri 'sedimentagarri': Euskalterm 1; jalkiketa 'sedimentu': DFrec 1; jalkiketa 'emisión': Euskalterm 1; jalkin 'sedimentu': LurE; Euskalterm 9; jalkipen 'sedimentu': LurE; Euskalterm 3; jalkitze 'sedimentu': DFrec 2; Euskalterm 3; jaulki 'ekonomia': AB50 7; HiztEn; LurE; Euskalterm 7; jaulki 'desgranar': AB50 1; jaulki 'desprender': Euskalterm 3; jaulki 'ahotik itzuri': DFrec 6; AB50 1; HiztEn; LurE; jaulkipen 'ekonomia': HiztEn; LurE; Euskalterm 47; jaulkipen 'emisión': AB50 31; Euskalterm 1; jaulkitu 'ekonomia': AB50 12; jaulkitzaile: HiztEn; jaulkitzaile 'emisor': Euskalterm 7; jaulkitze: LurE; jaulkitze 'desprendimiento': Euskalterm 13; jaulkitze 'ekonomia': AB50 1.

    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    jalgi, -ki.

    Euskaltzaindiaren Arauak

    jalgi, jalgitzen. Ipar. da ad. 'atera, irten'.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    jalgi, jalgi, jalgitzen.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Formen arteko bereizketa semantikoak

    atera, irten; cf. jalki, jaulki.

     

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper