1 emaitza anbulo bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: anbulo
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | EArau | 2002-11 | |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-07-09 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ik. OEH argitaratuan, corpuseko anbula bakarra (Mdg "agozo"); ez dago testu-lekukotasunik.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
anbuilo-gaisto 1 (Txill: "Jazintoak, berriz, Hego-Afrikako larrezabaletik heldu dira; eta gauza bera anbuilo-gaistoak").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
Euskalterm: anbulu zuri 1; anbulu gaizto , lilipa arrunt 1. HiztEn: anbulo : Ik. anbulu zuri; anbulu gaizto : "Lilipa arrunta"; anbulu zuri : "Liliazeoen familiako landare belarkara, ezpata-formako hosto zutikorrak eta marra gorri bana duten petalo zuriko loreak dituena. Bere sustrai tuberkuluduna azukrea lortzeko erabili izan da (Asphodelus albus)". LurE: anbulo : "Lurreko landarea, liliaceae familiakoa, ezpata gisako orriak eta lore zuriak buruxketan dituena (Asphodelus albus). ik. basaporru // Anbulo gaizto : "Lore ederrak, horiak edo zuriak eta sei orrixka modukotan banatuak dituen landarea"; basaporru : anbulua. Ez dugu aurkitu iturriotan: DFrec; AB38; AB50.
Hiztegietako informazioa
Beste hiztegietakoak: EuskHizt: anbulo : "Larreko landarea, Liliaceae familiakoa, ezpata gisako orriak eta lore zuriak buruxketan dituena (Asphodelus albus) ik. basaporru. Anbulu gaiztoa . Lore ederrak, horiak edo zuriak eta sei orrixka modukoetan banatuak dituen landarea (Narcisus pseudonaarcisus). Udaberri hasiera-hasieran loratzen dira anbulo gaiztoak"; basaporru : anbulua. // EskolaHE: anbulo : "Larreko landarea, Liliaceae familiakoa, ezpata gisako orriak eta lore zuriak buruxketan dituena (Asphodelus albus) ik. basaporru. Anbulo gaiztoa . Lore ederrak, horiak edo zuriak eta sei orrixka modukoetan banatuak dituen landarea"; basaporru : anbuloa. // ElhHizt: anbulu; anbulu (zuri) : "gamón, asfódelo (Asphodelus albus)"; anbulu gaizto : "Narciso de los prados (Narcissus pseudonarcissus)". // HiruMila: anbulu : "1 asfodelo; 2 nudo, roseta". // Casve EF: amulo. // HaizeG BF: amulo. // Lh DBF: anbulo: v. ambulo; ambulo, ambula, amburu, amula, amulo: "1 (A., H.) asphodèle, bâton de Jacob (Bot.); 2 (Hirb.) poireau sauvage (Bot.)". // DRA: anbula, anbulo, anburu: "Gamón, asfodelo (Bot.)"; anbulo gaistoa: "Narciso de los prados'; anbulo gaiztoa: "Narciso de los prados"; anbulo: "Nudo, roseta". // PMuj DVC: amula S: "gamón, asfódelo, brumo (Bot.)"; amulo: "gamón, asfódelo, brumo (Bot.); amulotsu: "gamonoso, sa"; anbola-porru: "1 G anbola-porru = ajipuerro, puerro silvestre; 2 G gamón, asfódelo, brumo (Bot.); anbula R: "gamón, asfódelo, abozo, brumo (Bot.)"; anbuladi: "gamonal, terreno de gamones"; anbulatsu: "gamonoso, sa"; anbulo: "brumo, gamón, asfódelo (Bot.); anbulo gaizto AN = narciso de los prados, falso narciso, trompon (Bot.)"; anbulo-soro: "gamonal, terreno de gamones"; anbulu: "1 gamón, asfódelo, brumo (Bot.); 2 B nudo, lazada, roseta"; anbulutsu: "gamonoso, sa"; anburu: "1 gamón, asfódelo, brumo (Bot.); 2 hemorroides, almorrana". // Ez dugu aurkitu Lur EG/CE eta EF/FE hiztegietan.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
gamón / asphodèle formen ordainak: ElhHizt: anbulu (zuri); HiruMila: basaporru, arbulo; Casve FE: amula, anbula; HaizeG FB: amulo; T-L LFB: amulo, otso-porru; PMuj DCV: basa-porru, otso-porru, anbulo, unanu, iransarbi.
Sektore jakin bateko informazioa
Ik. Izendegiaren hustuketakoak: a) Asphodelus albus (anbulu zuri; es gamón blanco; fr asphodèle): agozo : JIr OnomBot; Peillen; amula : Lh DBF; Bouda-Baum; Etchamendi; amulo : Lh DBF; amulu : Bouda-Baum; anbola-porru : Bouda-Baum; anbula : Azkue DVEF; PMuj DCV; Zerb Landare; JIr OnomBot; Bouda-Baum; anbulloa : Guinea Vizcaya; Lcq; anbulo : X. Irigarai; Azkue DVEF; PMuj DCV; anburu : Azkue DVEF; Bouda-Baum; andala-porru : Bouda-Baum; basa-porru : PMuj DCV; Bouda-Baum; basan-porru : Irurtzun projektua; basaporru : Kintana EHM; LMuj DGT; enziendekandiles : JIr OnomBot; erroi-kipula : PMuj DCV; gabion : JIr OnomBot; gamon : JIr OnomBot; ganbon : JIr OnomBot; kukuporru : G. Nazabal; larra-ispi 'gamoncillo': Bouda-Baum; nunoa : Irurtzun projektua; nunua : Irurtzun projektua; nunus : Irurtzun projektua; oilo-esne : Bouda-Baum; otso-phorru : Bouda-Baum; parrosta 'gamoncillo': Bouda-Baum; porro : JIr OnomBot; porroskati : Carreras y Gandi GGPVN; porrosti : Carreras y Gandi GGPVN; Lcq; porrostia : Guinea Vizcaya; Caton Alava; Irigaray Landareak; porrus : JIr OnomBot; puerro-salbaje : JIr OnomBot; puerros : JIr OnomBot; sapa-porru 'asfodelo': Bouda-Baum; una : M. Aizpurua; unanu : Kintana EHM; LMuj DGT; PMuj DCV; unanua : Elhuyar 1982-VI; unanue : Irurtzun projektua; zapa-porru : Kintana; zapaporru : Kintana EHM; b) Narcissus pseudonarcissus (anbulu gaizto, lilipa arrunt; es narciso de los prados: fr coucou): amuilo : M. Aizpurua; anbullogaistoa : Lcq; anbulo gaisto : Irigaray Landareak; anbulo gaixto : X. Irigarai; anbulo gaizto : LMuj DGT; PMuj DCV; basanporru : Bähr Plantas; engañaborros : JIr OnomBot; kanpanillas : JIr OnomBot; kunbulunbera : JIr OnomBot; lilipa : Carreras y Gandi GGPVN; Gordailu IkastHiztegia; G. Larrañaga LandareJak; Bouda-Baum; lilipola : Bouda-Baum; narziso : G. Larrañaga LandareJak; JIr OnomBot; txurgi : Peillen; JIr OnomBot; txutxupraka : Polunin Flores de Europa; Font Quer PlantMed; G. Larrañaga LandareJak; PMuj DCV; Guía PlantMed.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: Ik. anbulu zuri / LurE: + / ElhHizt: anbulu / EskolaHE: +
Lantaldearen irizpideak
Euskaltzaindiaren esku utzi da forma erabakitzea
lantaldeak ezin erabaki dezake forma, datu-faltaz.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E306]: "Elhuyarren hiztegietan 'anbulu (zuri)' eta 'anbulu gaizto' formak eman ditugu, UZEIren Biologia Izendegian -u amaierako formak eman zirelako; dena den, argi dago (OEH) 'anbulo' dela idatzi den forma bakarra, eta ongi deritzogu 'anbulo' hobesteari" (2002-09-02)
Euskaltzainen oharrak
- [E116]: 'Hitz honek badu txostena, ikusi nahi izanez gero. Arazo handiak sortzen ditu. Hasteko, hiztegietan bakarrik ageri da. EEBSn ez dut aurkitu. Baina begien bistakoa da erabiltzen dela, EHHAn ikusten denez (Nafarroako Iparraldean, Lapurdin, Baxenafarroan eta Zuberoan, baina ez herri guztietan). Hasteko, arazoak daude zer den jakiteko: Galanthus nivalis, Asphodelus albus, Narcissus Pseudonarcissus... Beste tokietan oso izen diferenteak hartzen ditu: 'kanpanille bedar', 'kipule bedar', 'sarru', 'illerrondoko', 'sugá baratzuri', 'batzuri-belar', 'sugebatzuri', 'sapoberakatz', etab. Hortaz, datuen arabera, ez dago batere argi zer den belar mota hau, nahiz badirudien forma aldetik 'anbulo' dela. Eta erabiltzen dela, hor ez da dudarik. Kontua da, ordea, eman dezakegun hitz hau zer den esan gabe. Bi aukera ditugu: ematea besterik gaineratu gabe edo Asphodelus albus dela esanez, hori baita hiztegien arabera esanahirik aipatuena. Baina nik ez dakit zergatik, EHHAn Galanthus nivalis jarri diote, eta nik ez dakit gauza bera den. Ez dut uste, hala ere, denbora gehiegi galtzea merezi duen'.
- [E208]: 'landare berberaz ari gara, zalantzarik gabe, eta, datuen arabera, Bilbo ondoko euskaraz sapa-porrua deitua dela esan daiteke, Asphodelus generokoa. Narcissus beste genero erabat ezberdina da, eta ez genuke hitz bera bi errealitate ezberdinok adierazteko'.
- [I202]: 'J. Mª. Lakoizketak bere hiztegian Anbulloa ematen du eta "asphodelus albus" dela dio. Malerrekan landare hau hagitz ezaguna da (Anbullua ahoz). Mariano Izetak Baztango Hiztegian Anbullu jaso zuen eta Aitor Aranak Zaraitzuko Hiztegian Anbula'.
- [E116]: '[anbulo gaizto]: hau utziko nuke. Badirudi hau Narcissus Pseudonarcissus dela. (Hitz hau batzuetan #mdash#UZEI, Guia de campo de las flores de España, Wild-pflantzen- bi s-rekin eta beste batzuetan #mdash#OEH- s batekin ageri da: Narcis(s)us)'.
- [I202]: 'Zer dela-eta proposatzen da aurreko sarreran anbulo eta honetan anbulu? Hitz bera denez, bietan forma bera eman beharko da'.
- [E116]: 'niri berdin zait hitz hauekin zer egiten dugun, baina AIk arrazoi osoa du. Nik 'anbulo' eta 'anbulo gaizto' proposatuko nituzke, forma aldetik. Elhuyarrek ere, berandu etorritako ohar horietan, hau dio: : 'Elhuyarren hiztegietan 'anbulu (zuri)' eta 'anbulu gaizto' formak eman ditugu, UZEIren Biologia Izendegian -u amaierako formak eman zirelako; dena den, argi dago (OEH) 'anbulo' dela idatzi den forma bakarra, eta ongi deritzogu 'anbulo' hobesteari' Esanahia, aldiz, lehenbizikoan Asphodelus albus jarriko nuke, eta bigarrenean Pseudonarcissus'.
- Erabakia: Erabakia (2002-11): 'OK nire proposamena'.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
