8 emaitza urde bilaketarentzat - [1 - 8] bistaratzen.
Esaera zaharrak
Urdea hil eta kurrinka bizi. Urdeok hilez gero, bareok induska.Aztergaia: urde
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau106 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-10-31 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:08 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Jatorrizko forma
urde, urdan-.
Euskaltzaindiaren Arauak
1 iz. 2 izond.
Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra
AS gisa gehituz: urde-mutur .
Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)
urde-mutur.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
1 iz. 2 izond.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E114]: [ik. oharra, s.u. abar] (1994-07-28)
- [E208]: "[urdan-] Egia esan, Urdanibia moduko toponimoez landa ez da gaur agertzen. Edonola ere, urdan- ez da urde hitzak elkarketarako duen forma, urdain 'txerrizain' hitzarena baizik, unain-ena unan- den bezala (cfr. Unamuno *unan-muno). Urdanibia, beraz, 'urdainen ibi'tzat hartu beharra dago. Urdanga hitzean, aldiz, urda-anga ikusi behar da (cfr. otsanda otsa-anda, bai eta urdazubi toponimo gardena ere). Hitz zati horren ordez, beraz, urdain hitz osoa jartzekoa litzateke" (1993-01-18)
- [A204]: Gure herrian (bertzetan ez?) hagitz normala da irainen indargarri gisa erabiltzea: Urde astozakila, urde ergela, urde kabroia (2009-12-10)
Aztergaia: urde ahardi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-07-13 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
URDE AHARDI (L, BN, S; SP, Gèze; urdardi S; Lcc). Ref.: A (urde ahardi, urdardi); Lrq (ahardi). Cerda. "Puerca" Lcc. "Berraco, puerco [con error de sexo], urdardia" Ib. "Urde ahardia, puerca lechona, cochina" SP. "Ce mot [ahardi] a donc la valeur d'un adjectif; urde, porc; urde-ahardi, truie" Lrq. v. ahardi (2). * Urde ahardi onak ez ditu behar hamabi dithi baizik. Dv Dial 96 (Ip urde ahardi; It txerri eme, Ur txarri eme). -- (urdardi S ap. A). Mujer de mala vida (empleado como insulto). * Itzul zaite, urda ardiori, eze ezta ori zure joan bidea. (Cizur, 1552). ReinEusk2 87. No, hortxe dun / urde (puta sara) ahardia, / larria idokiko dinak / mando mula biharra. AstLas 50. "(BN-lab), melindroso" A.
LB: Antzina orokorra zen hitz hori galduta dago alderdi askotan; txerri nagusitu da. Landucciren hiztegian biak agertzen dira; baita urdardi 'urde ahardi' ere. Gerardo Lopez de Gereñuk (1998) erakutsi zuenez, urdazaitxipi deitzen zitzaion Ataurin urdeak egunez zaintzen zituenari eta Lagranen, berriz, urdiak deitzen omen zen hiru bider, herriko urdeak bildu eta bazkatzera eramateko (Elkar); EPG: Berriz ere, iratze meta bat bazuten muntatua eta urde ahardi edo zerrama eder bat ondo hartan zagon bere hamar umeekin... (Herria); ETC: Berriz ere, iratze meta bat bazuten muntatua eta urde ahardi edo zerrama eder bat ondo hartan zagon bere hamar umeekin... (Herria).
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: urde-ahardi 1 iz. Zool. cerda. 2 adj. (arr.) melindroso -sa.
Bestelakoak
urde 1 iz. Txerria. Urdeak urde-jana behar du. Urde ahardia: txerri emea. ahardi 2 adj. Abere beltzez mintzatuz, emea. Urde ahardia. Zerriak, batzuk dira ordotsak, besteak ahardiak, edo arrak eta emeak.
Lantaldearen irizpideak
Forma lehiakideak ditu, eta erabilerak ikusiko dira
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
Azpisarrera gisa jasotzekoa da urde eta ahardi sarreretan.
Aztergaia: urdekeria
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau106 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-31 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Aztergaia: urdeki
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau106 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-31 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
iz.
Informazio osagarria
Atzizkien araberako erabakiak
-ki 'okela'.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Aztergaia: urdetu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau106 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-31 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
urdetu, urde(tu), urdetzen. da/du ad. g.er. 'zikindu'.
Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma
urdetu, urde(tu), urdetzen.
Aztergaia: urdezain
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau106 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-31 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
Ipar.
Informazio osagarria
Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna
-zain.
Informazio lexikografikoa
Erabileremu dialektala
Ipar. batez ere.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
