3 emaitza piztu bilaketarentzat - [1 - 3] bistaratzen.
Aztergaia: piztu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau98 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1996-05-29 | |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:02 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ikus OEH argitaratuan biztu ("ik. piztu"), eta forma landuak: arrapiztarazi; arrapizte; arrapiztu; berpizkaldi; berpizkun; berpizkunde; berpizle; berpiztasun; berpizte; berpizterazi, berpiztu eta berpiztuera.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
1987 arteko datuak llabur (ez da arra- hasitakorik aurkitu): a) forma-kopuruak: piztu (phiztu, pistu, pitztu, pixtu) eta eratorriak 373 dira; biztu (bistu) eta eratorriak 119; berpiz - formakoak 62, birpiz- formakoak 4; berbiz - formakoak 27; b) euskalkien araberako banaketa: Bko forma gehienak b- hasiak dira (49 b- eta 6 p-; 13 berbiz- eta 2 berpiz-); Gko gehienak p- hasiak (156 p- eta8 b-; 26 berpiz- eta 2 berbiz-); IEkoak p- (ph-) hasiak bakarrik (ph- 17 eta p- 56; ez da ber- hasirik jaso); EBkoetan p- hasiak dira nagusi (139 p- eta 53 b-;29 berpiz- eta 7 berbiz-); c) adieren araberako banaketa: c1) 'izeki' adierakoak: piz- 169 eta biz- 31; c2) 'indarberritu, sortu' adierakoak: piz- 110 eta biz- 34; c3) 'hilik dagoen bati bizia bihurtu' adierako berbiz- 27, berpiz- 66, biz- 52 eta piz- 124.
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
biztu : DFrec 1; 'izeki': DFrec 15; AB38 10; AB50 3; LurE; 'indarberritu': DFrec 9; AB50 1; LurE; Euskalterm 1; 'hila biziratu': AB38 1; AB50 1; LurE; berbiztu: DFrec 3; AB38 2; HiztEn ("ik. berpiztu"); berbizte: AB38 1; berbizkunde: DFrec 8; AB38 6; birbizgarri: Euskalterm 1; birbizte: DFrec 1; Euskalterm 1; birbiztu: DFrec 6; AB38 3; birbizkunde: AB38 1; Euskalterm 1; piztu : DFrec 1; 'izeki': DFrec 52; AB38 28; AB50 24; HiztEn-LurE; Euskalterm 5; 'hila biziratu': DFrec 40; AB38 4; AB50 5; LurE; Euskalterm 1; 'indarberritu': DFrec 39; AB38 1; AB50 1; HiztEn-LurE; pizgailu 'izekitzekoa': AB38 1; HiztEn-LurE; Euskalterm 5; pizgarri 'eragingarria': AB38 2; HiztEn-LurE; Euskalterm 14; pizkailu 'izekitzekoa': AB38 1; Euskalterm 2; pizketa 'izekitzea': HiztEn; Euskalterm 8; pizkunde 'hila biziratzea': HiztEn; Euskalterm 1; 'renacimiento': AB38 1; HiztEn; Euskalterm 5; pizkundetar: HiztEn; pizle: HiztEn; piztaile 'izekitzekoa': HiztEn; Euskalterm 1; pizte 'izeki': DFrec 1; HiztEn-LurE; Euskalterm 1; 'hila biziratzea': DFrec 4; LurE; piztualdi 'izekialdia': AB38 1; 'hila biziratzea': DFrec 1; piztuera 'hila biziratzea': DFrec 21; AB38 1; AB50 1; Euskalterm 2; 'izekitzea': HiztEn; Euskalterm 2; piztutzaile: DFrec 1; 'eragilea': AB50 1; 'itzekitzekoa': AB38 1; berpizkunde 'renacimiento': DFrec 4; AB38 2; HiztEn-LurE; Euskalterm 1; 'hila biziratzea': HiztEn; Euskalterm 2; berpizkuntza: DFrec 1; berpiztasun: DFrec 1; berpizte: DFrec 17; AB38 3; LurE; Euskalterm 1; berpiztu: DFrec 26; 'indarberritu': AB38 2; HiztEn; LurE; Euskalterm 1; 'hila biziratu': HiztEn-LurE; Euskalterm 1; birpiztu: DFrec 2; birpizkunde: AB38 1; birpizte: AB38 2.
Bestelakoak
Jatorrizko forma
piztu, biztu.
Jatorrizko forma
irazeki, piztu.
Jatorrizko forma
pospolu, supizteko.
Euskaltzaindiaren Arauak
piztu, pitz, pizten. da/du ad.
Lantaldearen irizpideak
Iparraldean eta Hegoaldean hedatuena da
p- hasiari dagokio lehentasuna, hori baita hedatuena (IE-G vs. B b-).
Informazio osagarria
Sistematika batean bil daitezkeen aditzoinak
piztu, pitz, pizten (ik. EArauak 28: hau ez da aditz eratorria eta, beraz, pitz da beti aditzoinaren forma).
Lexemen erregulartasuna
b-/p-.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [A106]: "Piztu / biztu formen artean argi dago indartsuena p-duna dela. Hala ere, Berbizkundea onargarria dela uste dut. Are gehiago, Bizkunde nahikoa izan liteke; ez dut uste ber-aurrizkia behar duenik, kiroldegi hitzaren kasuan ere poli- hasiera soberan dagoenmoduan, edo birfindegi hitzean,findegi aski baita. Hots: olio birfindua ala findua? B letren zerrendan ere oharra egin nuen: 1876-1936 bitarteko literatur loraldirako Bizkunde izena erabili dugu Batxilergoko liburuetan" (1996-07-30)
Aztergaia: piztualdi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:004 | 2003-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
pitzaldi 'mouvement de colère' 1, Const ("Jaun erretorak, hatsarrian, zonbait pitzaldi builtaz erran üken zeron Dominikari..."); piztaldi 'tiempo de resurrección' 1, Ir YKBiz ("Azken egunean berriz-piztaldian berriz-piztuko dala badakit"); piztualdi 'tiempo de resurrección' 1, Inza Azalp ("Aragiaren birpiztea edo bigarren piztualdia") // Ik. OEH argitaratuan, gainera, pitzaldi 'resurrección': Echn Ap 20,5 ("Au da lendabiziko pitzaldia"), piztualdi 'acción de reanimar(se), revivir': Or Y 1933 ("Euskerari piztualdi gogorra eman"), Etxde EG 1952 ("Artzaintza ta aberetzari lenengo ta nekazaritzari ondoren piztualdi ikaragarria eman zioten").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
piztualdi (eta biztualdi) 4: Ileta-elizk ("Meza Santuan entzuten degunez, Kristok gure gorputz ezerezok bere gorputz argitsuaren antzeko biurtuko dituenean, azkenengo piztualdian"), E. Zabala ("Gure hizkuntza iraintzen ari zirelako iratzartu zen Larramendi, eta horien aurka ari zela sortu zuen hemengo biztualdia"), KultUrtekaria 1988 ("Abertzaletasunaren sorrerak hizkuntzaren aldeko lanen biztualdia ekarri zuen"), P. Alberdi ("Biolinaren doinu leunak eta kafe egin berriaren usainak biharamunaren zama arindu zioten, dutxarekin hasitako piztualdiari jarraipen egokia emanez").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
piztaldi : AB38 1 ('revitalización'); piztualdi : DFrec 1 (Deia: "Orain dela 10 urte hilaldia izan bazuen ere piztualdia du azken urteotan"), AB38 1 ('periodo encendido' itzulia) // Ez dugu aurkitu ap. AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
pitzaldi : Casve EF (1 réanimation; 2 mouvement de colère), Lh DBF (1 réanimation; 2 mouvement de colère), DRA (1 reanimación; 2 movimiento de ira), PMuj DVC (1 reanimación; 2 acceso de ira); piztaldi : DRA (momento de resurrección), PMuj DVC (resurrección, acc. de resucitar) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG BF.
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
arauak aipatua du biztualdi* izartxodunaren ordaintzat.
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Lantaldearen irizpideak
Osaeraz argibideren bat eskaini nahi da
onartzekoa iruditzen zaio lantaldeari, osaeraz anomaloa izan arren.
Informazio osagarria
Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak
-aldi era burutuarekin.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Aztergaia: piztuera
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau98 |
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [K201]: "Ez da "resurrección" adierazteko bakarrik. Hona Manuel Lasarteren adibide bat, beste adiera bat duena: "Ortxe, lau illabetetik seira bitarteko orretan omen du arrixkurik aundiena, sabelean duen umea botatzeko, txala edo txekorraren piztuerako garaian, gutxi gora-bera. Ala esan oi zuten lengo perratzaille zarrak"" (2009-06-05)
Euskaltzainen oharrak
- [E210]: sartzea eskatu du.
- Erabakia: BAgiria (1999-05-28): onartu egin da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
