OEHko datuak [laburduren azalpena]

behin agertu da pase forma (AB AmaE: "paseko egazti").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

pase formak 9 ager. ditu: a) 'urtaro jakin batzuetan eskualde batetik beste batera aldatzea' adierako 1 (Mikel Azurmendi: "uso-pase"); b) 'toreatzailearen mugimendua' adierako 1 (J. Azurmendi in Zezenak Euskal Herrian); c) 'izar iheskor baten pasaldia' adierako 1 (Kirolak eta ikuskariak); d) 'txartela, baimena' adierako 6 (El Día, 1933 2; J.M. Kortazar; J. Azpiroz 2; A. Cazabon).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

pase forma: a) kirolekoa: AB50 1; HiztEn; Euskalterm 45; b) 'pasatzea, bereziki hegaztiena': AB38 1; HiztEn; Euskalterm 1: "hegazti-pase"; eta paseko hegazti : HiztEn-LurE; Euskalterm 1; c) 'paso': AB38 1; d) zezenketakoa: HiztEn; e) 'txartela': AB38 2; Euskalterm 1; adiera zehatzezinekoa: AB50 3.

Euskaltzaindiaren Arauak

paseko hegaztia.

Erabilera-oharrak

paseko (txori, hegazti) moduan erabilia da; bera bakarrik ere bai?

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu corpusean. Ik. OEH argitaratuan testu-lekukotasunik gabeko pasealdi (H).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

pasealdi (eta paseialditxo 1) 4: Etxde ("Mary eta ni Uhin-urrategira joan ginen azken pasealdi bat egitera"), J. Berruezori omenaldia ("beren pasealdiak beren filosofi teorien usainez lurrintzen zituzten peripatetikoen eskolako partaide haien gisa"), G. Nazabal ("White astronauta iparramerikarraren "pasealdi espaziala""), I. Unzurrunzaga ("Egunero paseialditxoa egiteko ohitura hartu genuen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

pasealdi : Casve EF (promenade), HaizeG BF - Lh DBF (promenade, tour de promenade) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, DRA, PMuj DVC.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Jatorrizko forma

ibiltoki, pasealeku.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-leku.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

pase(i)ari (eta pasaiari 1) 7: Etch 4 (adib.: "Gaiaz eta egünaz, bethi paseiari!"), Gy 2 ("Bazoazen paseari / phentze buru bata gaindi"), Mde HaurB ("Leihorretik ikusi zituen pasaiari bakarzale batek ez-beharra berehala seinalatu zuen").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

paseiari 4, E. Jimenez (adib.: "Olerkaria Paseiari Hutsa da", "Poeta, ezer izatekotan, paseiaria da").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ez ohiko iturrietan (DFrec, AB38, AB50, HiztEn, LurE, Euskalterm) ez eta hiztegietan ere (EuskHizt, ElhHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HiztHand: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Euskaltzaindiaren Arauak

paseatu, pasea, paseatzen. da/du ad.: karrozan paseatu ziren; bere astoa paseatzen du.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

paseatu, pasea, paseatzen.

Euskaltzaindiaren Arauak

Heg.

Erabileremu dialektala

Heg. batez ere.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: PASEOAN. a) "Pasiuan ibilli, andar paseando, de paseo" Elexp Berg. "Paseiün ari düzü (S)" Gte Erd 19 (junto a pasietan, pasaietan, etc., de otras zonas). Egüntxe baten goizian bere andre-aurenekila zabilalarik tristeki paseiün. Egiat 272. Paseoan nabillenean. Añ LoraS 153. Eta eurok, pasiuan izan dira? Apaol 88. Pasiuan dabiltzala. Tx B II 95. Besotik oratuta emazteagaz pasioan ikusten ebenian. Bilbao IpuiB 277. Paseoan irtetzea ematen dit gogoak. Vill Jaink 140. Ulia mendin paseoan ibiliz pasa nituan bi egunak. Albeniz 96. b) Al pasar. Hedoiei pasaioan idekiz uria [mendiak]. Hb Esk 90.

adib.: euripe iz. Euria ari duen tokia, euriak bustitzen duen tokia. (Batez ere leku-denborazko atzizkiekin erabiltzen da, singularrean). Euripean eta isilean kalera atera ziren milaka lagun. Euripean abesten. Arratsean, euripeko paseoan, harresitxo baten babesean landare mintegi dotorea topatu dut. // maniobra 1 iz. Helburu bat lortzeko, eta bereziki makina edo ibilgailu bat gidatzeko, gauzatzen diren ekintzen multzoa. Orbela biltzen ari zen furgoneta batek maniobra bat egiteko atzera egin, eta oinezko bat harrapatu zuen. Errepideetan egiten den maniobrarik arriskutsuena da aurreratzea. Castrok eta Oriok ia-ia parean egin zuten maniobra. Floridako trenbide-pasagunera joaten nintzen paseoan, trenen irteerak eta makinen maniobrak ikustera.

paseoan (ibili, joan, atera, abiatu…) 341: EiTB 127, Berria 88, Elkar 62, Argia 18, Consumer 11, DiarioVasco 7, Erlea 7, Jakin 4, AEK 2, ElCorreo, Karmel, Elhuyar, Laneki.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

paseoan (ibili, joan, atera, abiatu…) 201: Berria, Fernando Rey, Monika Etxebarria, Joan Mari Irigoien, Aritz Gorrotxategi, Edorta Jimenez, Julen Gabiria, Anton Garikano, Karlos Zabala, Bernardo Atxaga, Jon Arretxe, Koro Navarro…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Inesiboan lexikalizatutako adberbioa da (arrantzan, ehizan, dantzan, kantuan... bezala) eta azpisarrera gisa jasotzea komeni da.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa paseo sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: PASEORA. A pasear. Seme alabaak ta otseginak pasiora duazanian. fB Olg 32. Bere automobil haundi ederrean paseiura eraman zezan. Mde Pr 168. Bein pasiora joan zan Jaturabera. Gand Eusk 1956, 231. Andre-gizon batzuk paseora joan ziran. And AUzta 44. Zuk paseora joan nai duzula esatean. Vill Jaink 141. Irugarren egunera asi giñan paseora ateratzen. TxGarm BordaB 52. (Irse, etc.) a paseo (fig.). Noizpait bortz birjina erhoak heldu dira oihuz portaliaren trukatzera, "Iaun, iauna othoi ideki zaguzu portalia", baina barneko arrapostiak dio, "zoazte paseura, etzutiet ezagutzen". Tt Onsa 72s. Horra, horra, jente hunak, / je vous dis la vérité, / après tout cela, / paseiura zuazte. AstLas 34

paseora 13: Argia (“Familia irribarretsua paseora atera da txakurrarekin”), Elkar 6 (“Halaber, astintzaile honek arduratsu lagundu behar dio ugazabari paseora irtetean”), Berria 2 (“Baina, hala ere, asko dira egunero-egunero Arga ertzeko paseora joaten diren iruindarrak”), EiTB 3 (“Paseora atera, garbitzen eta janzten lagundu…”), DiarioVasco (“Kale Zaharretik erreka ondoko paseora doan eskailera aukeratuko nuke herriko txoko bezala”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

paseora 9: Pello Lizarralde (“Garai hartan modan zeuden harmonikaz jotzen ziren amodio kantuak, eta ni paseora joaten nintzen ogi puska ahoan eta kantu horiek nire artean kantari”), Joxean Agirre (“Leihotik patiora begira geratu zen isilik une batez eta, bat-batean erietxeko arauekin gogoratu balitz bezala, paseora ateratzeko ordua zuela esan zuen”), Jon Maia (“Nola orain, bihar, furgonetan sartu eta paseora eramango zuten, kanposantua inguratzen zuen hormaraino, hildakoen atarira”), Fernando Rey (“Hori gutxi balitz, neskatxak kargu hartzen zidan erretzen nuelako, erretzea ez zen-eta, bere ustez, gauza itxurosoa paseora ateratzen zarenean”), Fernando Morillo (“Alderdi Ederren igo ziren gora, paseora”), Xabier Mendiguren Elizegi (“Gaiak prestatzen ibili ziren Gaizka eta Aloña, nik Zunbeltz paseora eramaten nuen bitartean”), Pello Zabala (“Han tradizio ongi zuztartua dute sorginen kontuak: gaurko sutzarrak, gau honetan beti paseora irteten diren sorginak uxatzea dute helburu nagusi Norvegian”), Harkaitz Cano (“East River ibaiak bere ito guztiak paseora ateratzen ditu, baina paseoa urpean da gaur, urpean da desfilea”), Gotzon Garate (“Bera eta han zeuden haurrak lagun egin nituen, eta elkarrekin hondartzara eta paseora joaten hasi ginen”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adlatiboan lexikalizatutako adberbioa da, eta komeni da azpisarrera gisa jasotzea, batez ere atera, irten, joan eta antzeko aditzekin erabiltzen dela adierazita.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa paseo sarreran.