Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: neska koskor, neska-lagun, neska-mutil .

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: adib.: neska kozkor / ElhHizt: - / EskolaHE: adib.: neska kozkor

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-koskor.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

neska sarrerari dagokion azpisarrera: arauak jasoa du koskor sarreran, baina hemen (ere) jasotzekoa da.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ik. neska koskor azpisarreran: "Neska koskorretan, siendo muchachita" A Apend.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

neska koxkorretan PPer (“Neska koxkorretan zapata berrikin baino pozikago ibilia naun izeba Juliren etxean”).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. HiztEn, LurE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, ElhHizt, EuskHizt.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-tan bizialdia.

Zerrendako forma adibide gisa ematekoa da

neska koskor azpisarrerari dagokion adibidea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

mutil koxkor sartzean lantaldeak proposatua. Adierazle egokia, eta azpisarrera gisa jasotzekoa, kolokazioa denez, Adkor. markarekin.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa neska sarreran.

Mailak

Adkor.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NESKA-LAGUNDU. Acompañar a casa a una muchacha. (No empleado con formas verbales personales y siempre con sust. vbal.). "Ordubeteko bidian joan neskalaguntzera ta ordaiña, deskidau ezkero, belarrondokua izaten zuan" Elexp Berg. Cf. NESKA-LAGUNTZE. Bakoitza bere lekuetarantz abiau neska-laguntzen, arean bere, aurreskuari dagokionez, mutil bakoitzak gonadun berea ebalako. Erkiag Arran 47. Gero Pazkoazkoa egin bear da bildurrak, neska-laguntzen izan zalako, penitentzi aundia izango ote zuan. BasoM 73. Etorri zait lagun bat, neska laguntzera joango al nintzan esanez. BBarand 79. v. tbn. BAyerbe 65.

adib.: neska 1 iz. Haurtzaroa igaro eta heldutasunera iritsi ez den emakumezkoa; emakume ezkongabea. Ik. neskatxa; neskatila. Ondo neska ederra dago. Han ibiltzen ziren neska eta mutil dantzan. Gauza bat esan behar dinat, neska, bakarrik gaudenez gero. Neska-laguntzea: kaletik urruti bizi den neska bati, mutil batek gauaz etxera laguntzea.

neska lagundu 1, DiarioVasco (“Beste mutillak arratsalde osoa neskekin dantzan ondo pasatzen ikusten eta inbidiaz beteta. Ilunabarrean egoera berdintsua izaten omen zan: dantzan ibili ziranak, neska laguntzera”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

neska-lagundu 3: Iñaki Segurola (“Nikolas Zendoia herri-giroko (eta beraz, uste antzurik gabeko) idazle dotoreak esplikatuko digu zer den ("Neska-laguntzea eta txakil-ardoa"”), Xabier Etxabe (“Azkenerako, ordea, Jexuxi ere barre eragiten zioten anaiaren ateraldiek: Don Melitonen sermoia, edo denek ezagutzen zuten bertsolariaren ahots motela, edo bestela beste inork graziarik gabe kontatuko zukeen gertakizun barregarri hura (neska-laguntzera joan eta bueltako bidean galdu egin zen gaztearena, esate baterako)”), Pako Aristi (“Tabernetan ardoa egoten zen, pattarra, beranduago garagardoa, zigarro bat edo beste, gero neska-laguntzeak zelai bazterretan gora, arbola artean”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide azaldua da eta azpisarrera gisa gehitzekoa, neska(-)laguntze forman.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa neska sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

neska-mutiko (eta neska mutiko) 123: Berria 61, EiTB 34, Argia 11, Diario Vasco 17.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: neska-mutiko 89: Berria 45, Herria 4, Aingeru Epaltza 7, Javi Cillero 2, Harkaitz Cano 2, Pello Zabala 2, Txema Ramirez de la Piscina 2, Karlos Linazasoro 2, Andoni Egaña 2, Xabier Montoia, Iban Zaldua, Juan Luis Zabala, Elizen arteko Biblia, Joan Mari Irigoien, Iñaki Mendiguren, Patxi Zubizarreta 3, Patziku Perurena, Fernando Morillo, Anton Garikano, Xabier Paya, Aurelia Arkotxa, Joxerra Garzia, Oskar Arana, Pello Salaburu, Jon Maia, Alberto Ladron, Josu Zabaleta, Iñaki Heras.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Jatorri-osaerak gorabehera, hedatu-nagusitua da

erabilia da, eta hedatua.

Tradizioko erabilerek bermatzen dute

neska-mutil aski delakoan (eta neskato-mutiko).

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

neska sarrerari dagokion azpisarrera

Kategoria

iz.

Numeroa

pl.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Zerrenda osagarriak

HezkAdmin: neska-mutilen eskola graduatu: escuela graduada mixta; neska-mutilen institutu: instituto mixto; neska-mutilen talde: grupo mixto.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

dvandvak.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

neska sarrerari dagokion azpisarrera.

Numeroa

Pl.

Atzizkien araberako erabakiak

-ki: cf. mutilki.

Kategoria

iz.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

haur emea.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Naf.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

neskatxa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: NESKA MOTZ (V-gip ap. Elexp Berg). Moza, muchacha, adolescente; niña. "Nun ete dabill gure neska-motza" Elexp Berg. v. NESKA GAZTE, NESKA TXIKI. Joakiña badakizu, beste neskamotz Donostian puska batean serbitzen bere osabarekin izan dana. CartAnd 388. Aizkeneko urten iruitu zitzekon neska motz bat mantentzeko aime bazala. Otag EE 1884a, 122. Neska motz masaill zuri gorri, sagar panpandoja bezelakuakiñ. Alz STFer 117. Bere gazte-denborako neskamotzak. "Mozas". Mok 16. Aldi artan, au, amaika urteko neska-motz ederra zen. Etxde JJ 222. v. tbn. Berron Kijote 173 (47 neskamotz). (Con palat. en el segundo miembro). Ai, ai gure neska motxa! Moztu diote mototxa. Illun du begi zorrotza. NEtx LBB 140.

neska motz 5: Berria 2 (“Eta hori hala dela erakustearren, nonahi ageri dira gure neska motzak titi bistan eta mehatxari, biluzik oldartuz gizarteko jende onustekoei”), EiTB 3 (“Bai... Ba nik ere jaitsi beharko dut programa hori. Ikusi egin nahi dut gure neska motza”); neskamotz 22: Berria 2 (“«Kontxo, ez da samurra neskamotz hau”), Elkar (“Neskamotz galdu edo morroi kuttunen batek gobernatu ohi du bera, hauek izanik mesede guztiak lortzeko bideak eta, azken finean, zuzena litzateke erresumaren gobernariak direla esatea ere”), EiTB 19 (“Tira, neskamotz, goazen eskolara!”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

neska motz : Anton Garikano 2 (“Neska motz ona”), Filosofia apaingelan (“Agustin: Jaune, eta ez al dauket halako gustue ematen dian neska-motz hau laztantzeik?”), Patxi Ezkiaga (“Bazen, era berean, benta hartan, Asturias aldeko neska motz bat: aurpegi-zabala, lepondo-ordeka, sudur-motza, begi bat oker eta bestea ez oso xuxen.”), Itxaro Borda (“Ez zidan berririk eskatu eta neska motz kausitzen nuela aitortzekoa nuen.”); neskamotz 2, Patxi Ezkiaga (“Hitzik ez zioten erantzuten neskamotz haiek, ez baitzeuden ohituak tankera honetako argudiotan; hauxe bakarrik galdetu zioten, ea zerbait jateko gogorik ote zuen”)

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kolokazioa da, oso erabilia eta, lotua idaztekoa denez, sarrera gisa jasotzekoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. neskatilatan azpisarrera: Durante la juventud, en los años mozos (de una mujer). // JJMg BasEsc ("Neskatillatan garbi ta honestia izan dana, gero bere garbi ta leijala oi da"); Zam Man ("Ori neskatilletan be andra bat zan"); And AUzta ("Neskatillatan artu nai die / neska eldueiri gaiñak").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu ap. LurE, HiztEn.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPGn neskatilatan 1, Irene Aldasoro ("... bi printzeen irudi bat, izeba Juliak neskatilatan egina, artilezko hari gorri, urdin eta marroiez"); neskatilatako 1, Irene Aldasoro ("neskatilatako lehen edertasunaren garai haietan Gretta nolakoa izango ote zen pentsatu zuenean..."); nestatilatatik 1, Juan Garzia ("Bera lanean jarduna zen, neskatilatatik").

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, HiruMila.

Eratorri-sare sistematikoki osatzekoak

-tan bizialdia.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

neskatila sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: neskato-mutiko.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

neskato sarrerari dagokion azpisarrera.

Numeroa

Pl.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar eta Naf.

Forma baten adiera(k)

neskatoa.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-txo.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Zub.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

adierak argitzean, jasotzekoak dira arrainari dagokiona eta 'bateko urrea'.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-zahar.

Euskaltzaindiaren Arauak

neskazahartu, neskazahar(tu), neskazahartzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

neskazahartu, neskazahar(tu), neskazahartzen.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

-zahar-tu.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-zale.