Aztergaia: lezka

Iturria:

Formari buruzko datuak

Erabilerak

Bestelakoak

Formari buruzko oharrak

Iritzi-emaileak

 - [E302]: Hiru landare baditugu beren izena eskuratzeko lehian dabiltzanak: Phragmites australis, Arundo donax eta Tipha sp. Nire ustez, egokiena da Phragmites australis landareari seska edo kanabera txiki deitzea, Arundo donaxi kanabera eta Tipha generoari, berriz, lezka. Phragmites australis leku urtsuetan sortzen da (erretenak, zangak, putzuak, aintzirak…), eta Euskal Herriko berezko kanabera da, seskadi zabalak osatzen dituena (Pitillasera joatea nahikoa da hori ikusteko). Kanabera txikia deitzen genion Zarautzen, hiztegietan lezka gaitzizena jarri zioten arte. Kanabera mota honek beharko luke seska izena, gainerakoak kanpotik ekarritako landareak baitira, gure baratzetan erabiltzeko. Antzekotasunez, eta izaeraz, seska honen kidea da Ameriketako Panpetatik etorri berria zaigun Cortaderia selloana, eta, beraz, panpa-seska deitu beharko genioke (eta ez panpa-lezka). Gainerako kanaberak, landare aloktonoak dira, kanpotik ekarritakoak, nekazaritzan edo arrantzan erabiltzeko. Arundo donax, esaterako, baratzetik hurbil landatu ohi zen, eta neguan moztu babarrunak eta lekak udaberrian arbatzeko. Kanabera arruntak ziren Arundo horiek, Bambusa generoko kanaberetatik (kanabera frantsesa, banbu-kanabera…) ongi bereizten zirenak. Tipha generoko landareak, bestalde, uretakoak dira seska edo kanabera txikiak bezala. Udazkenean bildu, leku lehorrean ihartzen utzi, eta aulkien ipurdiak egiteko erabiltzen ziren. Makila luze eta zuzen-zuzena dute landare horiek, etxafero edo suzirien “ziria” egiteko ezin aproposagoa. Landare horiek (Tipha sp.) dira benetako lezkak. (2010-01-05)