OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

irudi 2 sarrerari dagokion azpisarrera.

Erabilera-oharrak

nor-nork osagaiekin erabil daiteke nahiz nor-nori osagaiekin: hazi ona erein zuen gizon bat irudi du zeruko erreinuak; guri on dela irudi zaigunaren arabera.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: Sin. itxura egin.

Sinonimoa(k)

Sin. itxura egin.

Euskaltzaindiaren Arauak

irudialdatu, irudialda, irudialdatzen. da/du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

irudialdatu, irudialda, irudialdatzen.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

irudi 1 sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Espiritu Santua uso(aren) irudian.

Euskaltzaindiaren Arauak

irudiarazi, irudiaraz, irudiarazten. du ad.: irudiarazi zieten haien alde zeudela.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

irudiarazi, irudiaraz, irudiarazten.

Partizipio-marken araberako eratorri-konposatuak

-i(tu)+a-

Atzizkien araberako erabakiak

-dun.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu irudikapen, irudikatze, irudiramen, irudirapen formarik aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

irudikapen 25: Habe 2: "Irudikapenak edo errepresentazioak", "Hizkuntz ikasleak irudikapen horietaz jabetu behar du"; Elhuyar 5, adib.: "acki-k ekuazio hauen irudikapena egin zuen", "irudikapen grafiko batzuk egingo ditugu", "multzo hierarkizatu baten irudikapen grafiko zein kontzeptuala"; EkonHastapenak: "Produktu baten eskari-igoera baten irudikapenak artikulu hori produkzitzen duen edozein motatako produktuaren eskari-igoera sortuko du"; I. Irazabalbeitia: "irudikapenak zera adierazten digu: ioi hedatu bat, ioi zubi bat eta azkenik emaitza ekartzen duen beste ioi hedatu berbildu baten bidez dihoan erreakziobide bat"; Zinetika 2: "oxido nitrikoarekiko berjabea den irudikapena lortu zuten", "Katalisi-metodo baten erabakitzea irudikapen baten bidez"; J. Zabaleta 2: "Saindutegietako hormetan badirudi guztiz burututako irudikapenak bezalaxe geroztik inoiz bukatu ez ziren zirriborroak ere egin zirela", "ikusmenezko errealismoaren, irudikapenezko detallismoaren eta komentziozko aberastasunaren erakusgarririk argiena"; Informatika Atlasa: "Fenomeno batzuren ikerketa eta irudikapena ordenadore bidezko simulazio-teknikei esker (...) agin daiteke"; LehenZikloEsper 1987 3: "adierazpena / irudikapena / ihardutze helburuen elkarketa eta ordenamendua", "Irudikapen grafiko batek bete dituen baldintzak zerrendatu", "Beharrezko irudikapen grafikoa eta kalkulu bektorialerako elementuen azalpena egin"; G. Piedra: "ahozko adierazpenaren irudikapen grafikoa"; Erreologia: "irudikapen logaritmikoa"; PsikolSoz 6, adib.: "Hurrengo Atalak Psikologia Sozial Europarrak zientzia sozialei eman dion ekarpen nagusienetariko bat lantzen dugu; alegia, Irudikapen Sozialak", "Gai honetan (...), lehenik Irudikapen Sozial kontzeptuaren errotze historikoa egiten dugu, ondoren Durkheim-en Irudikapen Kolektibo kontzeptuaz erkatzen dugularik"; irudikatze 1, Axelko: "Hasieran ebaluazio globalago bat planteatzen da, jarrera eta esku trebetasunen aipamen gehiagorekin, gero pixkanaka, elementu zehatzagoen ebaluaziora iraganez: aztertze gaitasuna, forma eta zeinuen menderakuntza, gogoetaldi maila, irudikatze maila..."; irudirapen (eta jainko-i.) 5, J.L. Hartsuaga: "euskal mitologiaren jainkoen irudirapenak indoeuropar gogo eta jainko-irudirapenekin zer ikusirik ez dutela", "zeren irudirapen kosmologikotik abiatuz Lurrean eta gizonen alboan bizi diren jainkoek ez baitute gizona ankapetzen", "mitologiak munduaren irudirapenaren arazoari irtenbide sinboliko zehatz bat ez badio eman", "Munduaren irudirapen baten beharrik gabe".

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

irudikatze : DFrec 1, AB50 2, LurE; irudikapen : AB38 11, HiztEn, Euskalterm 19.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

irudikapen : ElhHizt (1 Representación gráfica; 2 Hizkl. Representación; 3 Fil./Psikol. Representación); irudikatze : EuskHizt, PMuj DVC (representación) // Ez dugu aurkitu ap. HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

irudikari 10: J. Etxeberria ("Errepresenta dezagun a+bi zenbaki konplexua: bi zati irudikaria denez eta i-ren berretzailea 1 denez y ardatz positiboan kokatuta egongo da"); X. Arregi ("Bere poloetatik pasatzen den ardatz irudikari bati birak ematen dizkio etengabe"); J.M. Goñi ("Zenbaki irudikarien beharra ezaguna zen grekoen garaietatik bertatik"); LehenZikloEsper 1987 ("Zenbait zenbaki konplexu emanik, berauetariko bakoitzaren parte erreala eta parte irudikaria identifikatu"); J.M. Barandiaran ("Aldi berean konstante dielektrikoaren alde irudikari batez deskriba daitezkeen energi-zurgapena ageri da"); Kalkulua 5 (adib.: "Erroak irudikariak baldin badira, bigarren mailako eta koefiziente errealeko polinomio bihurtzen dira", "Polinomio baten erroak, errealak edo irudikariak izan daitezke").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

irudikari : AB38 11 ('imaginario'), HiztEn (irudizkoa, irudimenezkoa), Euskalterm 6 ('imaginario') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

irudikari : ElhHizt (Mat.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

LB: 51; ETC: 347

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: irudikari izond. (Mat.) imaginario, -a zenbaki irudikaria: número imaginario / Adorez: irudikari adj. (Mat.) imaginario/ria; espazio irudikaria: espacio imaginario; zenbaki irudikaria: número imaginario; ardatz irudikaria: eje imaginario; fragmento irudikaria: partícula imaginario / Labayru: irudikari adj. Mat. imaginario -ria. Ardatz irudikaria: Eje imaginario / NolaErran: 0 // Euskalterm: irudikari, zati irudikari, zenbaki irudikari, gainazal irudikari, erro irudikari, ardatz irudikari (Mat). // ZTHB-Mat: “irudikari adj. Zenbaki irudikaria. Ardatz irudikaria. Zati irudikaria”.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Forma onartzeko eragozpenak aipatu ditu lantaldeak

Bebil: Mat. eremuan erabili da, eta, dirudienez, irudizko ere bai.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia matematikaren eremuan. ZTHBk ere jaso zuen.

Jakite-arloak

Mat.

Kategoria

adj.

Euskaltzaindiaren Arauak

irudikatu, irudika, irudikatzen. du ad.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

irudikatu, irudika, irudikatzen.

irudikatze 2, Alberto Barandiaran (“irudikatze historikoak”), Xabier Martin (“irudikatze arinak”) // irudikatze 54: Argia 4 (“Nolanahi ere, genero gatazkak bertsolari jakinetan gorpuzten ditu (gorpuztasunaren irudikatze sexistaren bat ere agertuz)”), Berria 27 (“Kontzeptu estetiko modura hartu zuen irudikatze hori, eta hala ekin zion disko berria izango zuenaren kantuen lanketari”), Aizu (“Borroken mundua eta haien irudikatzea, nazioarteko hogei argazkilari ospetsuren eskutik: Pieter Hugo, Maika Elan, Y. Almutawakel, Pha Lina, Emeric Lhuisset, Nyaba Léon Ouedraogo, Mikel Bastida... “), ElCorreo (“Mundua ez da beti guk irudikatzen duguna, baina irudikatze horrek laguntzen digu mundua bera ulertzen”), Elkar 8 (“Rousseauren basati onaren irudikatze garaikidea da, giza gorputza gehien humanizatu eta zibilizatzen duen ezaugarria falta zaiolako -eskuak- (...)”), Erlea 3 (“zure irudikatze gauza ezinetan trabatua“), Euskaltzaindia 3 (“Premisa honetatik abiatuz, no woman´s land baten topo egiten dugu Bordarekin, queerliteraturaren erakusle bakarretako bezala, Euskal Herri lesbianaren sorkuntza eta irudikatze lanean”), Jakin 6 (“Durkheimek 1911n zioenaren arabera, irakaskuntza tradizioa ordenatuz irudikatze kolektiboen transmisio bidea zen”), Karmel (“San Frantzisko Asiskoa dela uste da ohitura honi edo Jainkoaren Semearen gizon egitearen irudikatze honi hasiera eman ziona, 1200etik 1226ra bitartean”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: irudikatze 12: Berria 4, Piarres Xarriton 2, Josu Zabaleta 2, Isabel Arrigain, Jon Muñoz, Pako Aristi 2. // irudikatze 23: Berria 4 (“Belgikan eta herbehereetan ikasitako teknika berriei esker, Carlos de Haes margolariak naturaren irudikatze errealistari bultzada esanguratsua eman zion xix. Mendean”), Josu Zabaleta 3 (“Zer eratakoa eta zeren bidezkoa da irudikatze hori, nola tratatzen ditu irudikatze horrek espazioa eta denbora, errealitateaz dugun ikusmoldearen kategoria nagusiak diren horiek?”), Piarres Xarriton 3 (“Eta, horrela, eguzkiari behatzen diogularik irudikatzen dugu gutarik nonbait han berrehun oinbetetan aurkitzen dela, baina gure errakuntza ez datza irudikizun huts horretan, baizik eta irudikatze hori egiten dugularik ez baitakigu zer den ez egiazko distantzia ez zer den gure irudikizunaren kausa”), Pako Aristi 2 (“Irudikatze hori kontzientea izan liteke, edo inkontzientea”), Jon Muñoz 2 (“Eta Ruche jaunak hunkituta egin zuen topo bere gaztaroko irudikatze grafikoarekin!”), Oskar Arana (“Ez dakit sinesten duen esaten dugun hitzetako bat ere, baina bizimodu berria irudikatze hutsak beste gizon bat bihurtu duela ematen du”), Isabel Arrigain (“testu bakoitzaren diskurtso elokutiboa ideiak adierazten dituzten ikur multzo bat da, ikur horiek irudikatze hori, denotazioaren aldetik baino gehiago, konnotazioaren aldetik egiten duten arren”), Jose Morales (“Elkarrekin bizi izandako uneak gogora ekarri eta banan-banan aztertzen zituen, eta izuz dardarka hasten zen Sergeiren eta gurasoen arteko topaketa irudikatze hutsarekin.”), Lourdes Oñederra (“Irudikatze horrekin jarraituz, esan daiteke B-k A ordezkatzen duela, zerbaitetan B Abaino hobea delako”)…

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu irudikatze formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Eratorri hiztegi-sarrerarik ez dagokiona

-tze. Adierazkizun berezirik gabea, eta hedatu gabea.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Maiztasun handia du eta jasotzekoa izan liteke, irudikapen araua bada ere.

Euskaltzaindiaren Arauak

1: bere irudiko egin zuen gizona. 2: gehienen irudiko ('gehienen ustez').

Erabilera-oharrak

cf. "nire irudiko" bezalakoak ere.

Euskaltzaindiaren Arauak

irudikortu, irudikor(tu), irudikortzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

irudikortu, irudikor(tu), irudikortzen.

Jatorrizko forma

idurimen, irudimen

Atzizkien araberako erabakiak

-tsu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -an.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

irudi sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ogi eta ardoaren irudipean.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: irudipenezko .

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-pen/-men

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-zko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

irudipen sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Forma baten adiera(k)

irudizkoa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

benetako jazoerak eta gezurrezkoak edo irudipenezkoak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: adib. / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS: -en irudira / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ra.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

irudi sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

gizonak bere irudira sortu dituen errainu iraunkorrak.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Ongi eratua da

forma berri ongi eratua, eta gaur beharrezkoa.

Atzizkien araberako erabakiak

-teria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: irudizko munduak.

Euskaltzaindiaren Arauak

irudiztatu, irudizta, irudiztatzen. du ad. 'irudiz hornitu'.

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

irudiztatu, irudizta, irudiztatzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze/-pen.