16 emaitza ezpata bilaketarentzat - [1 - 16] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1992-07-23 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:03 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-04-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
txanka-ezpata. Sota de espadas. "Txanke espati(a) baño argala(go), para decir de alguien que es flaco" Etxabu Ond.
ezpata: X. Diaz (AZTIA.- Bateko ezpata. Kaltegarria da hori arriskua dakar eta. ERREGEA.- Arriskua norentzat? AZTIA.- Aurreko kartarentzat, Printzesarentzat).
ezpata: HiztEn, LurE (eta zazpiko ezpata).
Zehazki: ezpata, (el siete de espadas) zazpiko ezpata; ElhHizt: ezpata, (le tocó el as de espadas) batekoezpata tokatu zitzaion; HiruMila: ezpata, (rey de espada) errege ezpata.
1 'arma'. 2 'lihoa zehatzeko lanabesa'. 3 (orgarena). 4 'karta-jokoko saila'. // AS: ezpata(-)arrain: Xiphias gladius, ezpata(-)belar Carex pendula , ezpata(-)dantza, ezpata(-)dantzari.
Ik. ezpata sarreran "4 iz. Karta espainoletako lau sailetako bat, ezpata baten irudia ezaugarri duena. Zazpiko ezpata. Zaldi ezpata" Zaldun?
Cf. aipatuetan biko ezpata, hiruko ezpata, lauko ezpata, seiko ezpata txoteko ezpata, txanka-ezpata, zaldun ezpata, zalduneko ezpata, errege ezpata.
AS gisa gehituz: ezpata-joko , ezpata-lore , ezpata-sagar .
adierak zehaztean, kartetakoa kontuan hartu, eta adibide gisa hiruko ezpata sartu.
ezpataka; ezpata-arrain (53.9: Xiphias gladius); ezpata-belar; ezpata-dantza; ezpata-dantzari
kartak: ik. oharra s.u. bateko.
- [E208]: Ezpata-sagar, ezpataburu: grafiaz biak berdin idatzi beharko lirateke. Edonola ere, OEH-ren arabera ez dira sinonimoak. Lehena ezpataren heldulekua babesteko pieza biribila omen da, eta bigarrena, aldiz, ezpataren heldulekua bera, eskuz hartzen dena. Biak utzi, esangurak jarrita.
- [E116]: ados, eta ezpata(-)buru eta ezpata(-)sagar forman eman daitezke, azpisarrera gisa; adieretan, argia da lehenaren 'ezpataren heldulekua'; bigarrenaren adiera, ordea, 'ezpataren heldulekua babesteko pieza biribila' da, ala 'ezpataren heldulekuaren muturreko bola modukoa'? Cf. "petite boule au bout de la poignée d'une épée" (Larousse); "tête arrondie de la poignée (d'un sabre, d'une épée)" (Le P. Robert). Euskaltermen, adib., sagar hori bera ikusi dut balkoietako edo ateetako helduleku mota bat adierazteko proposatua. Ikus ondokoa.
- Erabakia: (2009-06-26) Lantaldeak proposatu dituen azpisarrerak erantsiko zaizkie lehen itzulikoei, baina bere soilean aipatuko dira ezpata(-)joko eta ezpata(-)sagar, lehenaren oharra ezabatuz eta bigarrenaren adiera zehaztu gabe: ezpata(-)joko; ezpata(-)lore Gladiolus sp.; ezpata(-)sagar.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): ezpata 1 iz. (arma). 2 iz. 'lihoa zehatzeko lanabesa'. 3 iz. (orgarena). 4 iz. (karta-jokoko saila): hiruko ezpata.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau68 |
AS: Xiphias gladius.
- [E302]: "txitxi-ezpata. Izen hori erabiltzen zen lehen kostaldean" (2006-02-27)
- [E208]: ezpatarrain, ezpatadantza, ezpatabelar, sendabelar, lumabelar elkarturik idatzi behar dira aspaldian eratuak eta errotuta daudelako.
- Erabakia: BAgiria (1997-02-28): hurrengo bilerarako. // BAgiria (1997-03-21): biak onartzea erabaki da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
AS: Carex pendula.
- [E210]: izen teknikoa ez da ageri: Carex pendula.
- Erabakia: Batzordea (JAA, MA, IS) eta BAgiria (2000-03-30): Carex pendula izen teknikoa ezarriko da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1999-04-21 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-05-17 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
EZPATA-BURU Empuñadura. * Eskua ezpata-buruan jarririk eta begiak zeruruntz biurturik. Berron Kijote 117. Bere ezpata-buruan eskua jarrita garbi ta ozenki mintzatu zan. "En el puño de su espada" . Ib. 161.
LB: 78,5 zentimetro luze eta 4,5 zentimetro zabal den ezpata xehe aztertu dute adituek, eta orria kalitate onekoa eta Ciden garaikoa dela diote (egun duen ezpata burua berriagoa da, XV. mendean ipini zioten (Argia); EPG: 2 Ideia hori burutik ezin kenduz zegoen: eskua ezpata-buruan zuela zaldiaren inguruan ibili zen, amorruaren garrak sututa, hiltzeko sekulako tirriak menpean hartuta (Fernando Rey); ETC: 0
Elhuyar: ezpata-buru empuñadura [de la espada]; Adorez: 0; Labayru: 0.
ezpata 1 iz. Arma zuria, altzairuzko xafla zuzen eta zorrotz batez, eta eskutoki gehienetan babestu batez osatua. Ezpata zorrotza. Bi ahoko ezpata. Ezpata alboan, aldean zuela. Ezpata gerrian zuela. Ezpata zorroan sartu zuen. Ezpataz jo, hil. Ezpataz hila gertatu zen. Ezpata-burua: ezpataren eskutokia. Ezpata-kolpe batez. Ez du herriak herriaren kontra ezpatarik altxatuko. Ez nukeela nahi gure ezpatak berriz elkarrekin gurutza daitezen. Lepoa ezpataz kendu zion.
adierazle bakarra aski delakoan, ezpata-sagar egoki eta hedatuxeagoa jasoko da, ezpataburu honen ordez.
Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.
Ik. ezpata-sagar.
Azpisarrera gisa jasotzekoa ezpata eta buru sarreretan.
- [K204]: "Ezpataburu, ezpatasagar: pommeau d'épée [Lhande-renetik hartu ditut "normalean, hemen, nik dakitala, erabiliak direnak"] (1994-10-10)
- [E116]: Goikoa ikusi.
- [E208]: Ezpata-sagar, ezpataburu: grafiaz biak berdin idatzi beharko lirateke. Edonola ere, OEH-ren arabera ez dira sinonimoak. Lehena ezpataren heldulekua babesteko pieza biribila omen da, eta bigarrena, aldiz, ezpataren heldulekua bera, eskuz hartzen dena. Biak utzi, esangurak jarrita.
- Erabakia: (2009-06-26) ez aipatu lerroa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau68 |
Ik. OEH argitaratuan jasoak: ezpata-dantza 5 (titulu-gisa agertua bitan: It Fab etaIzt Po; eta Eguzk RIEV, MAtx Gazt, MEIG IX); ezpatadantza 1 (Osk Kurl); bina ezpata-dantzari (Echag, Izt Po) eta ezpatadantzari (NEtx, MEIG). Corpusean, gainera: ezpata dantza 2 (fB Olg: "Ara emen geure errijeetako zezeneen, ezpata dantzeen, desapijozko burrukeen, makilakeen, ezpatakeen, komedijeen, dantzeen, ta konbidau-tegijeen sartu-eria, edo etorri-eria kristandadera"; Izt C liburuko aipamen hau: "Historian arkitzen diran bi itz neurtu oec: Karlos kintoren baratzan Akerrak ezpata dantzan"), eta ezpatadantza 1 (Alzola Atalak).
ezpata dantza 5 aldiz agertu da, EB (J. Urrujulegi 3; P. Urkizu; A. Lertxundi); ezpata-dantza 7 aldiz: EB 2 (J. Urrujulegi eta SEIE taldea Euskal Herria: Diapositiba bilduma) eta beste 5 (J.M. Olaizola in Itzaldiak 1928; Argia 1928; Euzkadi 1930-07-25; J. Oñatibia); ezpat-dantza behin (J.M. Olaizola in Itzaldiak, 1928); ezpatadantza (+ es-) 5 aldiz: EB 1 (I. Mendiguren) eta beste 4 (A in Euskal Erria, 1916; Luzear in El Día 1932-08-21; Aita Donostia in El Día 1934-01-17; J. Kerexeta); ezpata dantzari behin agertu da (Latxaga); ezpata-dantzari 2 aldiz (Peli Ugalde eta Zeleta); ezpatadantzari (+ es-) 18 aldiz: EB 1 (F. Mendizabal) eta beste 17 (El Día 1932 eta 1936; I. Enbeita in Euzkerea 1932; J.M. Olaizola in Itzaldiak 1928; Euzkadi 1930 eta 1933; Bitaño in Egan 1966).
ezpata dantza : AB50 1 (eta Lur EskolaHE); ezpata-dantza : DFrec 1; HiztEn (eta HiruMila); ezpatadantza : DFrec 3; AB38 2; ezpatadantzari : DFrec 1; AB38 1; AB50 1; eta ezpata-dantzari (HiruMila).
AS
- Erabakia: BAgiria (1997-02-28): honelako idazkeraz eztabaida izan da eta hurrengo bileran erabakitzea onartu da // BAgiria (1997-03-21): ezpata-dantza nahiz ezpata dantza onartzea erabaki da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau68 |
AS
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-04-21 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-gile.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHL | 2021-03-23 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ezpataren ahotik igaro, iragan: ezpataz hil (s.u. aho)
Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa ezpataren ahotik igaro forman. Horrez gain, aho sarreraren 8. adieran ezpataren ahoa adibidea gehitzea komeni da.
Azpisarrera gisa jasotzekoa aho eta ezpata sarreretan, baina g.g.er. markarekin; Horrekin batera, bi ahoko ezpata ere azpisarrera bihurtu.
g.g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau68 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1994-07-07 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1999-04-21 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
ezpata(tu), ezpatatzen.
du ad.
garbatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.