Aztergaia: eutsiezin

Iturria:

Formari buruzko datuak

Erabilerak

Txostenak

Bestelakoak

Lantaldearen irizpideak

Informazio osagarria

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]:  Eutsiezin: Gauza jakina da material foniko urriko hitzek ez dutela elkartzean beren azken bokala galtzen (Cf. Bizk. baltzitu, gazitu, hasiera, etsipena (baina onespena)...). Beraz, alde horretatik erabat zuzena da. Adierazten duen kontzeptua, bestalde, erabat gardena da. Gainera, eutsiezin-i eskatzen zaion nori argumentuaren kontua ez zaio euskarri eta eutsigarriri egozten, eta berauek ere hortxe daude, euskaraz era horretako kasuak gertatzen dira eta.

 - [E123]:  Nori argumentua izatea ez da garrantzitsua, nire ustez, eutsi aditzaren barne-argumentuak nori kasua hartzen duelako. Formari dagokionez, egia da eutsezin beharko lukeela, baina hitz honen txostenean ikusten denez, erabili denean batez ere eutsiezin erabili da.

 - [E116]:  eutsi-ren eratorri -i- gabeak dira gure hiztegiko besteak (euskailu, euskarri, eusle, euspen), baina salbuespenak zilegi dira (zilegi dira, jakina, salbuespen gisa edo salbuespentzat hartuz, eta arau edo jokabide orokor bihurtu gabe); eta, osaeraz aparteko arazorik ez duten hitzetan (eta honek ez du apartekorik, E123k eta E208k diotenez), idazleek erabili duten forma da hiztegi batuan onartzekoa, eta eutsiezin franko gehiago hedatuagoa da -i- gabea baino. Lantaldearen txostenekoez gain, ik. oraingo prosaren corpusekoak, are adierazgarriagoak baitira: eutsezin 2 idazlek erabili dute (J.M. Irigoien eta I. Mendiguren) eta Berria-ko artikulu batek; eutsiezin, berriz, 15 idazlek (O. Arana, J.M. Elexpuru, A. Garikano, I. Iñurrieta, P. Iturritegi, E. Jimenez, A. Ladron Arana, A. Lertxundi, K. Linazasoro, X. Montoia, A. Olano, I. Unzurrunzaga, U. Urrutikoetxea, J.L. Zabala, J. Zabaleta) eta Berria-ko 8 artikuluk. Proposamena: "eutsiezin izond.".

 - Erabakia: (2009-04-24) OK, eutsiezin izond.

Aztergaia: eutsigarri

Iturria:

Formari buruzko datuak

Erabilerak

Bestelakoak

Informazio osagarria

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E208]:  Eutsigarri: euskarri eta eutsigarri bi gauza ezberdin dira. Lehena izena da eta bigarrena, aldiz, izenlaguna. OEH-an ere adibideak argi daude: Eta jausteko dagoan etxe bati estribo eutsi-garria baina urrezko euskarriak zeuzkan kaja txit preziotsua.

 - [E116]: egia izan daiteke euskarri eta eutsigarri "bi gauza ezberdin" direlakoa, baina ez dakit egia osoa den. OEHko datuei dagokienez, a) euskarri guztiak izenak dira, noski (edo atributu gisa ageri dira, baina ez izenondo argi gisa); b) izenondo argia da eutsigarri E208k aipatu duen Añibarroren adibidean (izenondoaren adibide hori bakarrik aurkitu dut), baina izena da idazle beraren beste batean (GGero 248: "Abe ta eutsigarri asko, grazia ta zeruko laguntza ta eskua bear da ez jausteko [bizio madarikatu onetan]" #mdash# Ax: Anhitz habe, fabore, eta sostengu) eta Otxoluaren eta Lizardiren testuetan ("Bertoldinen txaldankerijak [...] Markolberen zurtasunaren eutsigarrijaz, atsegin ixango yatzuz"; "Irakur-arian yaso-oar ugarietatik auexek bederen aldatu ditzaizudan esanaren eutsigarri"). XX. mendeko corpusean argixeagoa dirudi idazleen jokaerak: izenondoa da eutsigarri 3 testutan (eta eusgarri beste 4tan; batez ere "garapen eutsigarri" eta "garapen eusgarri" sintagmetan ageri dira), baina izena da eutsigarri 2 testutan (eta eusgarri beste 5etan); euskarri formako guztiak begiratzerik ez dut izan, asko baitira, baina izenak direla esango nuke. Alderantzizkoa ere kontuan hartu beharrekoa da, eta susmoa dut pasatuxea izan daitekeela (garapen) eutsigarri horren garaia, eta bestela adierazten dela gaur horko adierazkizuna: cf. sostenga(ga)rri bezalakoak (edo geuk indartu nahi izan dugun iraunkor, nahiz honek bestelako erreferentzia duen oinarri); baina, esan bezala, hau ez da susmoa besterik. Laburtuz, eta neure iritzia argitzeko: a) oinarri ahulegia dugu tradizioan eta idazleengan euskarri iz. / eutsigarri izond. banaketa egiteko, hau da: osaera bereko bi forma (edo hitz beraren bi aldaera) bi kategoriatan banatzeko; b) inoiz edo behin egin daiteke E208k proposatzen duena bezalako banaketa bat edo beste (salbuespena izango da, baina salbuespenak beti egin daitezke, hartako arrazoia izanez gero); c) idazleek ez dute, orain arte behintzat, hala egiteko premia argirik izan edo nabarmendu, eta ez dagokio Euskaltzaindiari aurrea hartzea; d) ondorioa eta proposamena: kendu lerroa.

 - Erabakia: (2009-04-24) eutsigarri izond.: jausteko dagoen hormari estilo eutsigarria ipini. 2 iz. h. euskarri.

Aztergaia: eutsika

Iturria:

Formari buruzko datuak

Erabilerak

Txostenak

Bestelakoak

Informazio osagarria

Informazio lexikografikoa