Euskaltzaindiaren Arauak

AS: askotan, askozaz (ere) ...ago, askoz (ere) ...ago

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehituz: asko izan , askotara .

Asko aldiz: askotan (s.u. aldiz)

Teknizismo hiztegi honen mailari ez dagokiona

Kendu adibidea eta azalpena, azpisarrera baita asko sarreran.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa aldiz sarreran ere bai.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ASKO ERE ASKO. (Intens. de asko). a) (Con sust.). Sakelak eta askeak gizaseme asko be asko erabilli ditu. Eguzk GizAuz 49. Errian euretar asko be asko jagi dituk kontra. Gerrika 86. b) (Como pronombre). "Asko be asko itxain dogu zure zaiñ" Etxba Eib. Bere adimen argiyagaz, asko be asko ikasi eban. Kk Ab II 188. Gaztain-opillak egingo daustazuz niri, asko be asko. Otx 166. Jaunartzen be asko be asko urreratu ziran. Gerrika 220. c) (Con vb.). Orañ asko maita zituan, asko ere asko, bere begiko niñia bezela. Bv AsL 37. d) (Con izan). (Ser) más que suficiente. Iru txanpon eta Teresa, gauza gutxi dira. Baña iru txanpon, Teresa ta Jaungoikoa, asko ere asko dira. MAtx Gazt 95

asko ere asko , Euskaltzaindia (“Eusebio Erkiaga poesiaren bidez sartu zen literaturaren arloan, eta asko ere asko idatzi zuen genero horretan”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

asko ere asko , Elizen arteko Biblia (“Zer esanik asko ere asko dugu gai honetaz; baina ez da erraza zuei aditzera ematea, ulertzeko motel bihurtu zarete eta”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Indargarri egokia eta gehitzekoa adibide gisa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa gehitzekoa asko sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ASKO ETA ASKO. (Intens. de asko). a) (Con sust.). Kristau asko ta askok beste bekatuez gañean geitzen dituzte komunio sakrilegoak. Mg CC 247. Horrek berak asko ta asko bekhatu eragin dezake. Dh 73. Bere seme askok eta askok naijago ebeela. Astar II 230. Gipuzkoako mugapean badirala alor asko ta asko. Izt C 27. Lekua asko eta asko ditut egiten nik. Gy 228. Gorputz hura azotaldi odolezko asko ta askorekiñ zeaturik. Aran SIgn 23. Herra errabiazko hori asko eta asko aldiz erakutsi dute. Elsb Fram 168. Bere ahalen arabera egin zituen asko eta asko ikus-lan eta ikas-lan. HU Aurp 76. Lurdesko urak asko eta asko eri [...] sendatu dituela. Goñi 105. Euzkotar txori askok eta askok / Aspaldi jo yok nire atia. Enb 201. Irri asko ta asko eragiten didate. Or Mi 75. Lurralde asko ta askotan ixan ei ziran. Otx 58. Bazkide asko ta asko bildu nai genituzke. Ldi IL 144. Erri asko ta askotan daukaten aginpideakatik. Munita 31. Mutil asko eta asko zaurituak. Salav 101. Euskaldun asko ta asko ibilli ziran. Alkain 20. Gauza asko eta asko. Gerrika 248. Hemengo jende asko eta askoren buru-bihotzak. MEIG VI 76. v. tbn. Ir YKBiz VII. Vill Jaink 119. NEtx LBB 82. a) (Como pronombre). Sekereak igartuak bezala, goseak hilzen daude asko ta asko. Lar, carta a Mb 278. Nola asko ta asko nere beldur diran. VMg 74. Ume hetarik asko eta asko batzu bertzeak gatik elkharrekin kausituko direnak. Dh 162. Badakit askori eta askori astun eta gogor egingo jatzuna. Astar II 125. Asko ta askori bizi guztia yoake gogo utsetan. Añ EL2 84. Asko eta asko jarri zitzaiozkan berari jarraitzera. Lard 375. Yudu aitzindarik ideki zituzten begiak, asko eta askok. Hb Egia 98. Askok eta askok dituzte buruak berotuak. Elsb Fram 76. Beste asko eta askok pozik adituko litukian arrazoiarengatikan beragaitik. Apaol 45. Gogoa baizik ala etzeien asko eta asko. HU Aurp 219. Asko ta asko zagoze / abantalari putzak. Azc PB 227. Asko ta asko yagozak, mutil, Mezatarako beti nagi aurkitxen diranak. Kk Ab I 10. Badakigu asko ta asko ibilli dirala. Or SCruz 83. Oneraiño asko ta asko ditugu gurekin. Ongiagan siñesten duten guztiak, alegia. Vill Jaink 90. Ainbat, zauriturik daroez osatetxera. Asko ta asko, atxilloturik. Erkiag BatB 147. Sendiaren ondamendi ta, asko ta askorentzat, betiko galbide da. MAtx Gazt 77. Erderaz asko eta asko idatzi dau. Alzola Atalak 125. Itzultzen ez diran asko ta asko, an ondatzen ditun. NEtx LBB 32. Zuloraiño erori dira asko eta asko. AZink 142. Asko eta asko kendu genituen. MEIG IX 54. v. tbn. Zav Fab RIEV 1909, 35. Izt C 151. CatBus 50. Aran SIgn 85. Arr May 110. Itz Azald 104. Urruz Zer 19. Ldi IL 83. Munita 15. SM Zirik 5. Zait Plat 1. Lab SuEm 215. c) (Con vb.). Gogamen ori ederrenetakoa dala, ta asko ta asko lagunduko deustala euskaldunen biotzak zuen maitetasunera ekartzen. Ag AL 131. Nere biotza asko eta asko alaituko litzakedala. Arr GB 52. Asko eta asko maitatzen det. Ill Testim 11. Eusko gogua asko eta asko alaitu eta kemendu zan barri onegaz. Gerrika 63. d) (Con comparativo). Guk esan guztia baiño asko ta asko geiago. Etxeg in Ag AL 5.

adib: arizale iz. Zub. Pastoraletako antzezlea. Ehun eta hemezortzi arizale igoko dira oholtzara, eta hauetatik asko eta asko gazteak dira.

asko eta asko 844: Ortzadar 23, ElCorreo 2, Deia 41, Elhuyar 28, Consumer 79, HABE 7, Berria 333, EiTB 103, Euskaltzaindia 6, Jakin 45, Karmel 9, Argia 94, Laneki 8, Erlea 9, DiarioVasco 57.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

asko eta asko 434: Berria, Herria, Asisko Frantzizko, Josu Zabaleta, Iñaki Heras, Joxerra Garzia, Koldo Zuazo, Karlos Linazasoro, Luis Elberdin, Pello Zabala, Xabier Amuriza, Agustin Otsoa, Patxi Ezkiaga, Ana Urkiza, Edorta Jimenez, Joxe Azurmendi, Irene Aldasoro, Patxi Zubizarreta…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Indargarri egokia eta gehitzekoa adibide gisa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa gehitzekoa asko sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

asko izaten, asko izango/askoko.

Esapideei dagokien sistematika

izan.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

asko sarrerari dagokion azpisarrera.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ASKO MODUZKO (V-gip). "Deficiente, malo" Elexp Berg. "Askomoduzko zer bat etortzen bajatzu e, bizilaguna, gero pentsaizu zela izengo zan" Ib. "Askomoduzko illia tokatzen bada e" Ib. Asko-moduzko eskallerakin maiz artzen da min. Bear bezelakoakin aritu. NekIr 66. Debalde ere ez nuke artuko / asko moduzko pioirik. Auspoa 92, 91. Leku ona tokatu ezkero, gaitz erdi. Asko moduzko malkarrean arritsua ateratzen bada, kontuak. AZink 31. Malo, perjudicial. Asko moduzko aldagoia sortu ezkero, kaixo, motell! AZink 36

asko moduzko , Argia (“Baina, ezetz gutxi batzuek besterik gogoratu oraingo euri jasez, uda asko moduzkoa egiten badu eta pantanoak erdi husten hasten badira?”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu asko moduzko formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta adibide gisa jasotzekoa.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

Adibide gisa jasotzekoa asko sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-gura.

Erabileremu dialektala

Bizk.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 oniritzia, maitasuna. 2 handinahia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

askonahiko.

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-nahi.

Kategoria

iz.

Forma baten adiera(k)

1 onginahia, maitasuna. 2 handinahia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

askonahi sarrerari dagokion azpisarrera.

Kategoria

izlag.

Maiztasuna

g.er.

LBeh (2014-04-03): askorbiko 45: Elhuyar (“Izan ere, azido askorbikoa antioxidatzailea da, eta, bestetik, kaltzioa osagai garrantzitsua da elikaduraren eta osasunaren ikuspuntutik begiratuta”), Consumer 44 (adib.: “azido laktikoa edo E-270, azido zitrikoa edo E-330, azido askorbikoa edo E-300 eta baimendutako beste hainbat aditibo, hala nola glutamato monosodikoa edo E-621 zapore-emailea”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: askorbiko 2: Berria (“Ez dute edarion izenik zabaldu, baina, esan dutenez, osagaien artean benzoato sodikoa eta azido askorbikoa dituzte”), Iban Zaldua (“audanoz, zikutaz eta azido askorbikoz osatutako nahasketa bitxi bat”).

Zerrenda osagarriak

BerriaEL2013: -.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

es ascórbico / fr ascorbique: Elhuyar: askorbiko / Nolaerran: - / Zehazki: askorbiko / Labayru: - / Adorez5000: askorbiko.

Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

Nazioarteko forma da, eta beste gabe onartzekoa. Adibidea gehituko zaio.

Kategoria

izond.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

azido askorbiko

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

Atzizkien araberako erabakiak

-n: -tan.

Txostenaren laburpena

askotara forma 15 aldiz ageri da OEHan (Or Aitork 12 #mdash#adib.: "Ikusten dut, bai, gorputzak askotara adierazten dula adimenak alde bakarrera ulertzen duna; eta adimenak askotara ulertzen dula, gorputzak alde batera adierazten diona" / 'multipliciter'#mdash# eta MEIG 3 #mdash# adib.: "Askok eta askotara azaldu izan dute miragarrizko antzaldatze hori", "askotan eta askotara esan izan dudanez") eta 5 aldiz EEBSn (Or Aitork 4 eta A. Begiristain: "Askotan ta askotara igarleen aoz Yainkoak gure arbasoei beiñola itz egin ondoren"); jaso duten hiztegiak: EuskHiz (AS), HiztEn-LurE eta ElhHizt (AS), HiruMila, EskolaHE (AS), DRA, PMuj DVC. // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50, Euskalterm; ElhHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-ra: -tara.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

asko sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

askotan eta askotara esana.

Euskaltzaindiaren Arauak

askotariko: askotariko industria.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Erabili gabea

Er. gabea. Ik. ugaritasun.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

asko(tu), askotzen.

Aditz-erregimena

da/du ad.

Diakronia

Zah.

Forma baten adiera(k)

ugaritu.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tza.