OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: TXANDA HARTU (V-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg. a) Coger la vez. "Txandia artu, entrar en turno. Gaur txandia artu dot bixarko, hoy he tomado turno para mañana" Etxba Eib. "Artu dot medikuandako txandia" Elexp Berg. Gau eta egun izketarako / txandarik artu ezin zan. Auspoa 123-4-5,129. Andiki bat ezkonduten danean, zelan egoten dira alberrietako oilloak sanyea edo txandea artuten andiki-etsera sartuteko? A BGuzur 138. Golfo guziyak ujuka noski / eziñ arturikan txandik. Tx B II 46. Laster urreratu zan jentia, eta an euazen makiñonduan txandarik artu ezin da. SM Zirik 46. Esaten detsa uezabak morroiari: --I, ba al dakik au zer bedar klase dan? --Ez --diño morroiak. [...] Andik lasterrera, bere txandia arturik, morroiak diño: --Zu, uezaba [...]. Ib. 29. Aurrez txanda artu biar. Gerrika 215. b) (En contextos negativos). Dar abasto. Ta beriala asi ziran Xixiliren ondotik. Ordu arte iñork begiratu ez baziyon, bazeukan ordubantxe nork begiratuba. Ezin txanda artu, gizona. Alz Txib 84. Nik lan asko egiten nuan illuntzetan eta astearen azkeneko egunetan ille apainketan edo burua edo lepoa garbitzen, txandarik artu eziñean. Albeniz 64. Mañu ta biok bertso kantari / geure gustoko lanian. / Txandarik ere artu ezinda / egundoko jardunian. Auspoa 282, 189. c) Tomar el relevo. Pelotarien baratz goxoa / gaur zu zaitugu, Erasun [...] / Aurrera, gazte, ea osabari / txanda artutzen diozun. MMant 91.

adib: txanda iz. Era bereko egite sail edo hurrenkera batean, norbaiti edo zerbaiti dagokion unea. Ik. aldi1 5. Nire txanda da. Ordainak eman behar zaizkie, gure txanda datorrenean. Etorri ziren erromatarrak, godoak... bakoitza bere txandan. Hurrengoan zure txanda. Hartu dut medikuarendako txanda. Gau eta egun, elkarri txanda emanaz zerbitzatzen dute gaixoa leialki. Besteri txanda kendu nahiz. Txanda pasatu. Ofizial bat laurak laurden gutxiagotan jaikitzen zen, beste ofizial batekin lauretan txanda egiteko.

txanda hartu 88: Elkar 7 (“Suediako etxeek ez dute normalean garbigailurik, eta txanda hartu behar izaten da etxepeko garbitegian, hiru bat egun lehenago”), Deia (“Baina baliteke noizbait hau guztia amaitzea, formaz aldatzea, baliteke norbaitek txanda hartzea eta ni bigarren plano batean gelditzea...”), Consumer 8 (“Itsuentzako eta gorrentzako irispideak (emaitza hala-holakoa): braillez idaztitako kartelak falta izan dira, batez ere udaletxean, txanda hartzeko makinetan, eta tren-geltokian ere bai, txartela erostekoetan”), HABE 2 (“Haitzuloak bisitatzeko komenigarria da aurrez txanda hartzea, horretarako hainbat bide daude”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

txanda hartu : Berria 13 (“Horri esker, txanda hartzeko itxaron beharreko denbora murriztuko da eta gaixoak Europako osasun txartela erabili ahal izango du Europako Batasuneko edozein herrialdetan”), Elena Touyarou 3 (“Noizbait, beste gizonak txanda hartu zuen eta, horrela aldizkatu ziren, gauerdi hirian bentara iritsi ziren arte”), Jon Muñoz (“Ruche jaunak txanda hartu zion”), Anjel Lertxundi (“Etxetik alde egiterakoan, agenteak desenkusaka aritu zitzaizkion amari, elkarri txanda hartu ezinik”), Edorta Jimenez (“Lau olerki-esatariek elkarri txanda hartzen diote, aldi berean musikariek jotzeari utzi gabe dihardutelarik”), Joseba Urteaga (“Aurreko hilean bezala, bere kontsultategira joateko esango zidala espero nuen agian, eta P.-R. andreari txanda hartuko ziola”), Xabier Montoia (“Ez al da hala, mutilak? txanda hartu zion lehenengoari bertze batek”)…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Kolokazioa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa txanda sarreran.